بازخوانی سخنان و انتقادهای محمدحسن ابوترابی در دوران خالصسازان
اصولگرای میانهرو
محمدحسن ابوترابیفرد را یک اصولگرای میانهرو میدانند. عضو جامعه روحانیت مبارز که در زمان حضور در مجلس، عضو فراکسیون رهروان ولایت بوده است. او را به اصولگراهای سنتی نسبت میدهند، البته از آن دست اصولگراهای سنتی که معمولاً مواضع میانهای نسبت به موضوعات سیاسی و اجتماعی در سالهای پس از انقلاب داشته است.
نماینده ادوار مجلس که یکبار برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری، پاستور را به بهارستان ترجیح داد. ابوترابیفرد یکی از اعضای ائتلاف اکثریت اصولگراها برای کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۲ بود و بهعنوان نامزد نهایی این ائتلاف انتخاب شد اما در نهایت و با درخواست نمایندگان مجلس، از کاندیداتوری انصراف داد.
میانهرو بودن او باعث شد تا زمانی که حسن روحانی به ریاستجمهوری ایران رسید، نه آنچنان مانند اصلاحطلبها به او نقد داشته باشد و نه مانند اصولگراها او را از جامعه اصولگرایان پس بزند. معتقد بود روحانی یک اصولگرا است و رفتار او رفتاری است که در هر دو طیف (اصلاحطلب و اصولگرا) مقبولیت قابل قبولی دارد. حال آنکه در دوران ریاستجمهوری مرحوم ابراهیم رئیسی، منتقد نگرش ابراهیم رئیسی نه، اما منتقد به رویکرد مدیریتی در کشور و انتصاب افراد غیرحرفهای در سمتهای مدیریتی در کشور بود. زمانی که جریان خالصساز به سمت تسلط بر قوای سهگانه حرکت میکرد، او به سمت جریانهای اصولگرای تندرو در کشور چرخش نکرد و همان خط فکر سیاسی خود را دنبال کرد.
حضور او در خانوادهای مذهبی، او را خواسته یا ناخواسته در جریان فعالیتهای سیاسی قرار داد. پدرش آیتالله سیدعباس ابوترابی از علمای مطرح قزوین بود که در مجلس اول پس از انقلاب نماینده حوزه انتخابیه زنجان بود. با مهاجرت پدر به قم که به دعوت حاج شیخعبدالکریم حائری (مؤسس حوزه علمیه قم) صورت گرفت، زندگی محمدحسن ابوترابی در این شهر آغاز شد.
تابستانهای کودکی را به همراه برادرش به مشهد میرفت و در آنجا دروس حوزه را فرا میگرفت و تنها ۱۴ سال داشت که به همراه برادرش عازم نجف شد. در همان سن کم با حاج مصطفی فرزند بزرگ آیتالله خمینی در نجف آشنا شد و خیلی زود در جریان فعالیتهای سیاسی قرار گرفت. هنوز بیستساله نشده بود که به لبنان رفت و در آنجا با مصطفی چمران دیدار و همکاری کرد. او چمران را پایهگذار مقاومت در لبنان میداند و یکی از مهمترین ویژگیهای او را هجرتاش در زمانی که نسبت به امری احساس تکلیف میکرد میدانست.
وی پس از حضور در لبنان به ایران بازگشت و در تهران ادامه تحصیل داد و تا آستانه انقلاب ایران تحصیلات حوزوی خود را نزد افرادی چون تنکابنی، فلسفی و مجتهدی ادامه داد، سپس برای ادامه مباحث خارج فقه راهی قم شد و نزد علمایی چون آیتالله بهجت و فاضل لنکرانی مباحث دینی را آموخت. مسئول عقیدتی سیاسی وزارت دفاع، قائممقام وقت نماینده رهبری در امور آزادگان و نماینده ولیفقیه در دانشگاه بینالمللی امام خمینی، از جمله سمتهایی بود که پس از انقلاب برعهده گرفت. او نیز همچون پدرش نماینده مجلس شد و در سه دوره ششم، هفتم و هشتم نماینده قزوین در مجلس و در دوره نهم نماینده تهران در مجلس بود. ابوترابی از سال ۱۳۸۵ امام جمعه نیز بوده است، در این سال بهعنوان امام جمعه قزوین فعالیت میکرده و از سال ۱۳۹۶ نیز به عنوان امام جمعه موقت تهران خطیب نماز جمعه بوده است.
نماینده اجتماعی
زمانی که در مجلس بود، امضای او پای طرحها و لوایحی نیز نشست؛ بررسی طرحهایی که او امضا کرده، از جمله طرح زکات، طرح الزام دولت به تجدیدنظر در روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای حامی تروریسم، طرح نظارت بر رفتار و عملکرد قضات، طرح امر به معروف و نهی از منکر، طرح اختیار دولت برای تعیین ساعات کار در ماه مبارک رمضان و افزایش تعطیلی عید سعید فطر، طرح دوفوریتی کاهش روابط با انگلیس، طرح جامع منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، طرح نجات و احیای دریاچهها و تالابهای کشور، طرح ایجاد حساب ویژه حمایت از تولید ملی، طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت کشور، طرح اصلاح موادی از قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، طرح مقابله با دولتها و نهادهای خارجی و بینالمللی حامی تروریسم و طرح تشکیل سازمان مدیریت، برنامهریزی و بهرهوری نشان میدهد که رویکرد و مشارکت او در به تصویب رسیدن طرحها زمانی که نماینده مجلس بوده، بیشتر از جنس اجتماعی بوده است.
توجه به آلام آسیبدیدگان آبان ۹۸
ابوترابی زمانی نایبرئیس مجلس نیز بود اما چهره سیاسی او بیشتر با امامت جمعه تهران مطرح میشود. پس از اتفاقات آبان ۹۸، در خطبههای نمازجمعه تهران خواهان دلجویی از خانواده آسیبدیدگان و شهید نامیدن کشتهشدگان شد و گفت: «شهروندان عادی که بدون داشتن هیچگونه نقشی در اعتراضات و اغتشاشات اخیر در میان درگیریها جان باختند، در حکم شهید محسوب بشوند. یک اندیشه انقلابی، تمد ساز، و دنیا بداند، انقلاب اینگونه به جامعه و ملت نگاه میکند. خانوادههای آنان تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار بگیرند.
در خصوص قربانیانی که در جریان اعتراضات اخیر؛ دقت کنید و درس بیاموزیم؛ به هر نحو جان خود را از دست دادهاند، موضوع پرداخت دیه و دلجویی از خانوادههای آنان در دستور کار قرار گیرد. امت حزبالله، امامان جمعه سراسر کشور، پایگاههای بسیج، مردم متدین و انقلابی! شما پیشگام این رهنمود الهامبخش باشید. به این خانوادهها سر بزنید. توجه و رسیدگی به آلام خانوادههای آسیبدیده در حوادث اخیر در اولویت کار شما قرار گیرد.»(آذر ۱۳۹۸) او پس از ترور سردار سلیمانی و حادثه هواپیمای اوکراینی در خطبههای نمازجمعه تهران در بهمنماه سال ۱۳۹۸ به موضوع تشییع پیکر سردار سلیمانی، مسئله حجاب، راهپیمایی میلیونی در عراق و یک شعار سیاسی اشاره کرد.
او در این خطبه سخنی از هواپیمای اوکراینی نگفت، اما در مراسمی که به مناسبت این سانحه و ابراز همدردی با خانواده قربانیان برگزار شد به ایراد سخنانی پرداخت: «بنده از طرق مختلف مطلع شدم که بسیاری از خواهرانی که حجاب مناسبی ندارند اما به احترام شهید سردار سلیمانی این سرباز سرافراز اسلام با چادر مشکی در تشییع حضور یافتند. از این خواهران عزیز میخواهم که گوهر حجاب خود را حفظ کنند چراکه این گوهر سعادت آنها را در دنیا و آخرت به دنبال خواهد داشت. شهید سلیمانی دغدغه شما را داشت، برای امنیت شما جانش را بر کف دست داشت و البته شما قدرشناسی کردید اما قدرشناسی بالاتر آن است که با آراستگی به حجاب چهره تهران را تغییر بدهید... هنر سردار سلیمانی در طول این سه دهه تلاش برای خلق فعالیت جمعی بود و این شهید بزرگوار دغدغه آن را داشت که ملت ایران در کنار ملت عراق بایستد و صابر باشد. بنابر این ملت ایران باید در کنار دیگر کشورها یک صف واحد را تشکیل بدهد.»
او در بخش دیگری از این خطبه با اشاره به شعار نه غزه نه لبنان، این شعار را نزاع بر سر اقتدار ایران اسلامی دانست و گفت: «شعار «نه غزه، نه لبنان» یعنی اینکه ما با اقتدار ایران اسلامی سر نزاع داریم و این به معنای حذف اقتدار ایران است. عراق منهای ایران یعنی کاهش قدرت عراق و لبنان منهای عراق یعنی کاهش اقتدار ملت قهرمان لبنان؛ آنها (استکبار ) اتحادیه تشکیل تا صفوف ملت ایران را متفرق کنند.
در جنگ جهانی اول و دوم از تمام توان برای تضییع جغرافیای اسلام استفاده کردند اما امروز اسلام رمز وحدت ملتهای منطقه است.» او در مراسم گرامیداشت جانباختگان دو خانواده را داغدار این حادثه دانست؛ خانواده قربانیان و خانواده سپاه: «امروز دو خانواده داغدار هستند؛ خانواده اول؛ خانوادههای معززی هستند که خواهران و برادرانشان به مقام شهادت نائل شدند.
این خانوادهها امروز به معنای واقعی سوگوار هستند و سخن ما نمیتواند مرهمی برای آنها باشد و از صمیم قلب برای آنها عرض تسلیت داریم. خانواده دومی که غم سنگین را بر قلب خود احساس میکند، خانواده سپاه پاسداران و سبزپوشان انقلاب است؛ سبزپوشانی که از روز اول پیروزی انقلاب همیشه در خط مقدم بوده و به استقبال شهادت رفته تا فرزندان ایران اسلامی در امنیت و اقتدار باشند. در همین روزها هم برای ملت ایران این سبزپوشان اقتدار و بزرگی را خلق کردند. این خانواده سبزپوش امروز در کنار این خانوادهها به معنای واقعی سوگوار هستند.»
در کرونا صادق بودیم
در خطبههای نمازجمعه منتهی به سال ۹۸ و ابتدای سال ۹۹ که ایام انتخابات مجلس بود و آغاز دوران همهگیری کرونا، ترجیح داد از تریبون نمازجمعه درباره انتخابات سخنی به میان نیاورد، اما با افزایش انتقادهای عمومی در جامعه نسبت به انتشار آمار همهگیری کرونا، در خطبههای نمازجمعه ۲۱ مردادماه سال ۹۹ در اینباره صحبت و اعلام کرد که ایران در زمینه کرونا آمارهای درست میدهد: «امیدواریم با رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک و با توجه به ظرفیتها و کادر درمان مجربی که در اختیار داریم از این دوران به سلامت عبور کنیم. ما کمترین محدودیتها را در مقایسه با دیگر کشورها در حوزه کرونا داشتیم. امروز ما با ضوابط حداقلی در حال عبور از این [بحران] هستیم؛ درحالیکه برخی کشورها شرایط سختی دارند بنابراین نیاز است که این روابط حداقلی را به درستی رعایت کنیم. ایران جزو چند کشور دنیاست که در زمینه کرونا، آمار درستی ارائه میدهد.»
مستقل و همسو با نظام
به نظر میرسد که دیدگاه او در زمینه مسائل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در راستای سیاستهای کلی نظام بوده است و البته در زمینه دولتها اظهارنظرهای ابوترابیفرد برمبنای خط فکری و دیدگاههای سیاسی و شخصی خود بوده است. وی آبان ۹۹ زمانی که انتقادها به دولت روحانی شدت گرفته بود با تاکید بر اینکه نقد دولت باید عالمانه و به دور از تخریب باشد، گفت:«نحوه نقد عملکرد دولت در ماههای منتهی به انتخابات آینده باید به صورت عالمانه و به دور از تخریب از اصول قطعی آموزههای اسلامی باشد و ما باید بر این اساس رفتار کنیم.»
وی در دیماه سال ۹۹ توان علمی کشور را از برکات جمهوری اسلامی دانسته و گفته بود: «۴۰ سال بعد از انقلاب اسلامی دیدن چنین حجمی از توان علمی و استعداد بالقوه از نسلی که بیشترشان انقلاب را ندیدهاند، از برکات جمهوری انقلاب اسلامی است. حاکمیت با داشتن چنین پتانسیلی از هیچ دشمنی نباید بهراسد چون که مکتب انقلابیگری دارد نسل به نسل منتقل میشود.» وی پیروزی انقلاب اسلامی و ماندگاری آن را اعجازی بزرگ میدانست که در زمانه تقسیم جهان به دو بخش غربی و شرقی در جهان محقق شد: «اما اعجاز بزرگتر را باید در ماندگاری و تداوم انقلاب اسلامی در بیش از چهار دهه دانست.»
صحبتهای او در طی این سالها بر سیاستهای کلان کشور متمرکز بوده و کمتر به سیاستهای خرد و داخلی بهویژه در شهر تهران که امامت جمعه او را به صورت موقت برعهده داشت است، متمرکز بوده. وی شرکت در انتخابات را امری مهم میدانست که باید به نقطه عزت و اقتدار ملی در کشور تبدیل شود، این اظهارات او احتمالاً به دلیل پیشبینی وی از مشارکت حداقلی مردم در انتخابات سال ۱۴۰۰ بود که پس از اتفاقات سال ۱۳۹۸، کاهش مشارکت در انتخابات مجلس در سال ۱۳۹۸ و روند خالصسازی حاکم بر کشور رخ داده بود.
ابوترابیفرد در یکی از سخنرانیهای خود که درباره قیام ۱۵ خرداد برگزار شده بود با تاکید بر لزوم مشارکت در انتخابات گفته بود که پس از رهبری، جمهوریت رکن دوم نظام است که با حضور و مشارکت مردم در شکلگیری نهادهای سیاسی محقق میشود و اینگونه توضیح داده بود: «نظام اسلامی در سایه حضور و مشارکت و حمایت مردم عزیز، مقتدر است. اگر شهدای ۱۵ خرداد و حرکت عظیم ملت ایران در سال ۵۷ نبود، انقلاب اسلامی به پیروزی نمیرسید و اگر شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان نبودند قطعاً دفاع مقدس پیروز نمیشد.
دیروز استقلال نداشتیم و در سایه پیوند ملت با امام و رهبری خویش، این استقلال پرشکوه و بیمثال شکل گرفت و ایستادگی امروز ملت عراق، لبنان، فلسطین و یمن در برابر دسیسههای صهیونیستها و حامیان آنها برآمده از استقلال ایران است و استقلال کشورهای منطقه بر استقلال افتخارآفرین ملت ایران تکیه زده که در سایه پیوند امت با رهبری رقم خورده است. امروز باید عرصههای انتخابات را به نقطههای امید، عزت و اقتدار ملی و نقطه یأس و ناامیدی دشمنان تبدیل کنیم و دو رکن اسلامیت و جمهوریت نظام را استحکام ببخشیم.»
او تاکید دارد که قدرت محصول علم و دانش است و این دانش است که قدرت خلق میکند و در صورتی که اینها با تربیت توحیدی همسو نشوند راه برای استثمار و سلطه بر دیگران هموار خواهد شد و در همین موضوع در یکی از خطبههای نمازجمعه سال ۱۴۰۰ به نقش شرکتهای دانشبنیان در حرکت و اقتدار کشور اشاره کرده و اینگونه به شرکتهای خودروسازی انتقاد کرده بود: «به تعبیر معاون رئیسجمهور فرزند شهید بزرگوار ستاری امروز حداقل ۵۰ پارک علم و فناوری، چند هزار استارتاپ، به دست جوانان فرهیخته شکل گرفته است.
این جبهه بسیجی و خلاق میتواند بر دستگاه حکمرانی اثرگذار باشد و رسالت رئیسجمهور و دستگاههای اجرایی این است که راه را برای رسیدن به فناوریهای نوظهور هموار کند. شرکتهای بزرگ خودروسازی کشور با این مقولات تقریباً بیگانه هستند و از سیستمی که خطاهای راهبردی در آن زیاد است نمیتوان انتظار تحول داشت.» ابوترابیفرد در زمان برگزاری انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰، اولویت رئیسجمهور سیزدهم را ارتقای فرهنگ اعلام کرده و گفت: «اولویت رئیسجمهور بعدی ارتقای سطح فرهنگ در کشور، افزایش صداقت، امانت، پاسداری و احترام به حقوق دیگران و حراست از حقوق شهروندان باشد.» وی معتقد بوده است که نظام اداری کشور پس از گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی ضروری است و باید مورد توجه دولت باشد و تاکید کرد: «تحول و نوسازی نظام اداری در کنار نظامهای علمی، اطلاعاتی، مالیاتی، برنامهریزی و بودجهریزی کشور در چله دوم انقلاب اسلامی یک ضرورت انکارناپذیر است.»
او نیز همچون دیگر سران حکومت و نظام زمانی که انتقادها در سطح جامعه نسبت به همکاری ایران با روسیه و چین بالا گرفته بود، از تریبون نمازجمعه از این همکاری حمایت کرده و گفته بود: «همکاری ایران، چین و روسیه میتواند موجب اقتدار ملتهای آسیا و تغییر توازن قدرت به نفع آنها در مقابل زیادهخواهی آمریکا شود.»
حق نقد در حوادث ۱۴۰۱
پس از حوادث شهریور سال ۱۴۰۱ نیز مواضع او میانه؛ نه در خارج از چارچوبهای نظام و نه همسو با جریانهای تندرو حاکم در کشور بود. وی معتقد بود که هدف دشمنان ایران حجاب نیست و آنها خواهان از بین بردن وحدت ملت ایران هستند و در نخستین نمازجمعه و اظهارنظر خود درباره حوادث پس از مرگ مهسا امینی گفت: «حوادث روزهای اخیر راه را برای کسب تجربهای تعیینکننده و ارتقای جایگاه ملت ایران و جوانان ایران به ملتی تصرفناشدنی هموار خواهد کرد، دشمنان اسلام بدانند راه را برای افزایش اعتبار سیاسی ایران هموار کردهاند.»
وی همچنین در یکی از خطبههای نمازجمعه آبانماه سال ۱۴۰۱ درباره حوادث کشور گفت: «در ارتباط با حوادث اخیر مردم بدانند شیعه و اهل سنت در سراسر کشور با هم پیوند خوردهاند و بدانند که اگر بر آنها کمترین ستمی رفت، قوه قضائیه مقتدر در کنار آنان است. ایران کشور متحد است. من در راهپیمایی ۲۲ بهمن در همه مراکز استانها سخنرانی کردم و حضور مردم در سیستان و بلوچستان و استانهای مرزی پرشورتر از نقاط دیگر بوده است.
اینکه نظام با اقتدار ایستاده، هزاران نفر از سپاه و نیروی انتظامی در استانهای مرزی شهروندان کُرد و بلوچ هستند که بازوان نظاماند و آنها را باید حفظ کرد و حفظ شدهاند و توطئهها را خنثی کرد.» ابوترابیفرد در این خطبه همچنین خطاب به رئیس قوه قضائیه و گفت: «رئیس دستگاه قضا گفته که هر کس هر ابهام و سوال و انتقاد و اعتراضی دارد در خدمت آنها هستیم، احسنت باید گفت زیرا این مطالبه مردم است و مطالبه مردم این است که مسئولین باید پاسخگو باشند و نقد و اعتراض را بشنوند. انتقاد و اعتراض را میپذیریم و اگر جایی لازم باشد در مورد اشتباهی که انجام دادهایم اصلاحاتی انجام دهیم، حتماً انجام میدهیم. لازمه مدیریت و حکمرانی آن است که انسان هم خطا کند.
قانون اساسی یکی از وظایف مهم را برعهده دستگاه قضا قرار داده و آن هم پشتیبانی از حقوق فردی و اجتماعی و احیای حقوق عامه است که رئیس دستگاه قضا و قوه قضائیه مسئول تحقق بخشیدن به عدالت هستند. قانون تصریح دارد در موارد تضییع حقوق عامه، دادستان کل کشور بهعنوان شاکی و مدعیالعموم باید مستقیماً ورود کند، لذا خواهش داریم این مسئولیت را جدیتر مدنظر قرار دهید.» وی همچنین در انتقاد به لابیهای سیاسی برای رسیدن به مناصب دولتی اینگونه گفت: «این چه رفتاری است که برای رسیدن به هر سمتی راه میافتند و تماس میگیرند و برای رسیدن به قدرت لابی میکنند، این موضوع با اندیشه دینی سازگار نیست لذا باید بهدنبال شایستگان رفت. عدالتخواهی و عدالتگستری هم مهم است و این مسئولیت خطیر برعهده همه ماست.»
وی پس از فساد گسترده چای دبش در یکی از خطبههای نمازجمعه تهران موضوع خطبههای خود را به فساد اختصاص داد و گفت: «امور اداری باید بهگونهای سامان یابد که کاهش تخلف و فساد تضمین شود، در این صورت سرمایه اجتماعی افزایش مییابد. با نگاه واسپاری امور به مردم و تعریف دقیق وظایف حاکمیتی و دستیابی به عالیترین سطوح دولت الکترونیک با الهام از سیاستهای کلی نظام اداری امور اجرایی کشور را بازطراحی کنیم. کشور نیازمند این بازطراحی است و دولت باید در این مسیر همت کند. انتصاب افراد غیرحرفهای در سمتهای تخصصی و امضاهای خاص از دیگر زمینههای بروز تخلف و فساد است. نداشتن تجربه لازم مدیران و افراد منتصب زمینه فساد را تشدید میکند. انتصابات باید از پایین به بالا شکل گیرد و سلسلهمراتب سیاسی باید از سلسلهمراتب اداری جدا شود.»
امامجمعه موقت تهران همچنین در جریان برگزاری مقدمات انتخابات مجلس در سال ۱۴۰۲ به ردصلاحیت نامزدهای انتخابات در خطبههای نمازجمعه انتقاد کرد و گفت: «رقابت پیشنیاز مشارکت پرشور است که رهبری در دیدار اخیر اعضای شورای نگهبان نیز بر آن تاکید کردند. در این راستا، تصمیمات برخی از اعضای هیئتهای اجرایی عالمانه، خردمندانه و همسو با این مبانی و اصول نبود و مورد نقد صاحبنظران دغدغهمند و مسئولان ارشد اجرایی قرار گرفت.»
وی بار دیگر و با شدت گرفتن برخوردهای خشن و قهری با مسئله حجاب گفت: «اگر مسئولان نظام به مسئله حجاب و عفاف توجه میکنند، برای حفظ کرامت زنان مسلمان و حفظ شخصیت جامعه بانوان است. رئیسجمهور شهید نماد حفظ این ارزشها بود؛ استاندار جوان عالم و پرتلاش شهید رحمتی در دوران مسئولیت کوتاه در جایگاه از منزلت و مقبولیت قرار گرفت؛ سکاندار دیپلماسی در قلب محور مقاومت و محور جهان اسلام و حلقه اتصال امت اسلامی در برابر استکبار با اندیشه ناب دینی، برنامهریزی برای خلق قدرت مضاعف برای جمهوری اسلامی کارهای بزرگی انجام داد و شهید امام جمعه تبریز و خلبانان عزیز دارای علم، نماد اخلاق بودند که همگی دعوت خدا را لبیک گفتند.»
ابوترابیفرد همچنین پس از درگذشت ابراهیم رئیسی اقدامات دولت او را ارزشمند توصیف کرد و گفت: «تلاش برای افزایش درآمدهای مالیاتی، اقدام جدی برای تخصیص منابع نسبت به پروژههای عمرانی که در مسیر اتمام قرار دارد و اقدام برای عدم شروع پروژههای جدید از اقدامات اصولی بود. در دوره اخیر اقدام منطقی و اصولی برای آنکه بودجه در دو سطح تصویب شود، قدمهای درست و اصولی برای کاهش ناترازی بودجه بود.»
دفاع از دولت پزشکیان
او پس از انتخاب مسعود پزشکیان به ریاستجمهوری نیز به دیدار او رفت و در خطبههای نمازجمعه به مسئله دولت و رای اعتماد نیز اشاره کرد و اخذ رای اعتماد تمامی وزرای پیشنهادی پزشکیان را نشان از تعامل عقلانی و علمی دولت و مجلس دانست: «پرهیز از شتابزدگی و رفتارها و سخنان هیجانی و مذاکره و گفتوگو و تصمیمسازی براساس منافع ملی و مصالح عالیه نظام و اهتمام جدی به ارتقاء سطح تعامل و هماهنگی مجلس و دولت، ستونهای مجلس در تراز را استحکام میبخشد و ما نیازمند چنین مجلس مقتدر و هوشمند میباشیم. دستگاه تقنینی کشور در جایگاه شاقول برای نقشه راه دستگاه اجرایی کشور قرار خواهد گرفت. جریانات سیاسی و اصحاب رسانه با احترام به نگاه رئیسجمهور در تشکیل دولت وفاق ملی با پرهیز از هر سخن مخرب با نقد منصفانه و ادبیاتی سازنده، دولت را در انجام شایسته رسالت سنگینی که بر عهده دارد یاری کنند.»