چراغ اول

چند روزی از آغاز به کار دولت پزشکیان می‌گذرد. البته همه وزرا مهم هستند زیرا هر کدام متولی بخشی از امور جامعه هستند ولی با توجه به وضعیت کنونی و شعارهای آقای پزشکیان دو وزارت بهداشت و درمان و نیز آموزش و پرورش به دلایلی جایگاهی ویژه دارند؛ ضمن اینکه وزیر بهداشت و درمان نیز به عللی دیگر در تیررس دید همگان هستند.

مسئله مورد اختلاف این است که ماهیت خدمات آموزشی و بهداشتی چیست؟ رویکرد بسیاری از کارشناسان و نیز شخص آقای پزشکیان این است که این نوع خدمت باید در حد کافی در اختیار همگان باشد البته این سیاست، مانع از حضور آنها در نظام عرصه و تقاضا و بخش خصوصی نیست. اهمیت عرضه عمومی و ارزان این دو خدمت ضروری، در نقش بی‌بدیل آنها در توسعه عمومی است.

جامعه‌ای که کودکان آن از خدمات آموزشی و بهداشتی و درمانی به اندازه کافی برخوردار نباشند دچار رکود و عقب‌افتادگی و تشدید نابرابری خواهد شد. از این نظر آنها جزو خدمات عمومی محسوب می‌شوند؛ به‌طوری‌که دولت موظف است تا از طریق منابع و بودجه عمومی حدی متعارف از این دو خدمت را به همه مردم برساند. بخش بهداشت از منظر دیگری هم اهمیت دارد. این اهمیت از آنجا ناشی می‌شود که بخش مورد توجه و حرفه‌ای و کارشناسی شخص دکتر پزشکیان است؛ که هم پزشک و درگیر این بخش هستند و هم در گذشته وزیر بهداشت و درمان بوده‌اند.

بنابراین انتظار عمومی این است که تحولات این بخش روشن‌تر و شاید هم سریع‌تر لمس شود. مجلس ایران به اشتباه قانون فرزندآوری را تصویب کرد درحالی‌که آن قانون فقط اتلاف منابع محدود مالی کشور بود و بودجه باید در بهداشت و درمان و آموزش کودکان و جوانان هزینه شود تا مردم رغبت به فرزندآوری پیدا کنند. این مسئله در چند سال گذشته مسیر معکوس را طی کرده است. به‌جای بهبود آموزش و بهداشت و درمان هزینه‌ها را صرف فرزندآوری کرده‌ایم.

مثل این است که دولت به‌جای ساختن جاده پول برای خرید خودرو به مردم بدهد. دولت باید جاده بسازد، مردم خودشان خودرو خواهند خرید. آموزش و بهداشت و اشتغال جوانان را درست کنید مردم فرزندآوری را انجام می‌دهند. نتیجه این سیاست‌ها آن شده است که هم سطح آموزش و بهداشت و امید به زندگی افت کرده و هم فرزندآوری کاهش یافته است.

در واقع هم چوب را خورده‌ایم و هم پیاز را و هم پول را پرداخت کرده‌ایم. اکنون در گام آغازین، آقای پزشکیان چراغ اول را روشن کرده و خیلی روشن گفته است که: «موفقیت در تثبیت سلامت جامعه منوط به تامین سلامت محرومین و فقرا است. رفع نیازها و حل مشکلات اقشار کم‌برخوردار جامعه از جمله مهم‌ترین وظایف حاکمیت است. موفقیت در تامین و تثبیت سلامت جامعه، منوط به تامین سلامت محرومین و فقرا است.» اینها ادعاهایی روشن و سنجش‌پذیر است. با اعداد و ارقام می‌توان و می‌باید تحقق این وعده را اثبات یا رد کرد.

برای داوری نهایی یک سال صبر می‌کنیم ولی پیش از آن لازم است آقای دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت و درمان نیز گزارشی از وضعیت کنونی بخش بهداشت و مشکلات اصلی آن به همراه سیاست‌های اجرایی برای خروج از این وضعیت اعلام نماید، ‌به‌ویژه اولویت‌بندی مسائل این بخش اهمیت دارد؛ باید اصلاحیه‌ای جدی به قانون فرزندآوری ارائه کرد و منابع آن را صرف بهبود وضع آموزش و بهداشت کودکان و نوجوانان و سایر مردم نمود تا تلف نشود.