اسرائیل به دنبال تضعیف پزشکیان و بایدن است

*با توجه به حادثه بامداد امروز [دیروز] و ترور رئیس دفتر سیاسی حماس آن هم در تهران و همزمان با حضور وی برای مراسم تحلیف، هدف و پیام اسرائیل از این اقدام چه بود؟

این ترور بیشتر واکنش اسرائیل به انتخاب آقای پزشکیان و اعلام سیاست دولت چهاردهم در خط تعامل با اروپا و آمریکا برای آرامش داخلی ایران و نه لزوماً پاسخ به حملات حزب‌الله و تحولات دیگر است. ترور اسماعیل هنیه به معنای به سخره گرفتن ایران است و با توجه به خط و نشان کشیدن غلیظ و تعداد دفعاتی که نتانیاهو در کنگره آمریکا از ایران نام برد، باید منتظر چنین اقدامی می‌بودیم. ‌اسرائیل بزرگترین بازنده سیاستِ اعلام‌شده‌ رئیس‌جمهور جدید ایران در تعامل با جهان خواهد بود و ایرانِ منزوی، هدف استراتژیک سیاست خارجی نه‌تنها نتانیاهو بلکه اسرائیل است. این ترور شکستِ پیشاپیشِ سیاست خارجی آقای پزشکیان را هدف گرفته و نشانه درستی راه او در تعامل سازنده و گفت‌وگو با دنیا است.

*با توجه به آنچه در نتیجه ترور فرمانده سپاه قدس در سوریه و عملیات وعده صادق در واکنش به آن رخ داد، واکنش احتمالی تهران به این اقدام چه خواهد بود؟  

در مورد سناریوهای پیش روی ایران، این ترور را در یک تصویر بزرگ باید دید؛ سه حمله تقریباً همزمان در بیروت، بغداد و تهران عملیاتی سنگین است اما اقدام در تهران نشان از آن دارد که نتانیاهو با این اقدام قصد دخالت در انتخابات آمریکا به نفع خود را داشته و پیروزی ترامپ را ضامن دست برتر اسرائیل در منطقه و حیات سیاسی خود و حتی چگونگی اداره غزه و رویارویی با حزب‌الله می‌داند. بازگشت ترامپ به کاخ سفید دست اسرائیل را باز خواهد گذاشت و یا اساساً اهمیتی به موضوع نخواهد داد. بنابراین اسرائیل با این اقدام از یک سو درصدد تحت فشار قرار دادن دولت جدید در ایران است و از سوی دیگر نیز همزمان دولت دموکرات آمریکا را تضعیف می‌کند. از همین منظر است که معتقدم پاسخ تهران باید بر اقدامات دیپلماتیک، سیاسی و حقوقی متمرکز شود. در مرحله ابتدایی نیز ایران باید اقدام به اعطای یادداشتی با وزن حقوقی بالا به آمریکا از طریق سفارت سوئیس کند. همچنین به‌صورت همزمان باید نمایندگی ما در سازمان ملل متحد فعال شده و کار با دبیرکل و سند کردن یادداشت در شورای امنیت و نیز بررسی و اقدام در لاهه پیش برود.

با این حال براساس موارد مشابه، طبعاً گروه‌های مقاومت از جمله حزب‌الله، انصارالله و گروه‌های مقاومت عراقی به این ترور واکنش نشان خواهند داد و عکس‌العمل متفاوتی خواهند داشت.  

*تاثیر این اقدام اسرائیل بر فضای کلی تنش در منطقه چیست؟

باب شدن ترور مقامات با موشک‌های هدایت‌شونده خطرناک است. اسرائیل پیش از این نیز در مکان‌ها و زمان‌های مختلف قادر بود تا هنیه را ترور کند. این گزاره به این معناست که اسرائیل برای تامین اهدافش هیچ خط قرمزی را رعایت نمی‌کند. این اقدام قطعاً برای عصبی کردن ایران صورت گرفته، درحالی‌که دولت نوپا قصد تنش‌زدایی و وفاق ملی داشت که نشان از درستی انتخاب و راه مردم دارد. قطعاً این ترور در تهران معانی خودش را برای ایران دارد؛ هدف اول اسرائیل این بود که با نشان دادن ضعف دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران، هیمنه جمهوری اسلامی ایران را در انظار کشورهای خارجی از بین ببرد که همین امر به‌طور اتوماتیک موجب می‌شود تا عامل بازدارندگی بی‌خاصیت شود و حتی ترس را به جان سران مقاومت می‌اندازد و حد یقفی ندارد و می‌تواند بیشتر جلو بیاید.

زمان اجرای این ترور نیز برای از بین بردن اقتدار دولت نوپا و در حال استقرار ایران است که اعلام کرده قصد تنش‌زدایی خارجی دارد و این قدام موجب بی‌ثباتی و امنیتی کردن فضا خواهد شد. همین موارد می‌تواند ایران را به واکنش ترغیب کند تا به رغم مدیریت در ۱۰ ماه گذشته، ناگزیر به حضور مستقیم در منازعه خاورمیانه شود تا به این ترتیب گستره و سطح تنش به شدت افزایش یابد. همچنین ورود ایران به میدان نبرد می‌تواند حامیان اسرائیل را برای حمایت بیشتر از آن ترغیب کند.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که این یک ترور معمولی نیست و بیش از پیش نشان داد که اسرائیل برای تامین اهداف و منافعش هیچ خط قرمزی را رعایت نمی‌کند. به‌طور واضح اسرائیل با این اقدام و از آنجا که در انتخابات ریاست‌جمهوری خواهان پیروزی نامزدی بود که مخالف تنش‌زدایی و هرگونه رابطه با غرب بود و بارها در رسانه‌های اسرائیلی اعلام شد که تل‌آویو مخالف موفقیت رئیس‌جمهور جدید برای حل معضلات خارجی کشور است و حالا تشدید جو امنیتی در کشور، به معنای آن است که اسرائیل پاسخ انتخاب مردم ایران را داد و با زبان بی‌زبانی صحت انتخاب‌شان را تایید کرد. البته اسرائیل هنوز رسماً مسئولیت نپذیرفته و از وزرای خود نیز خواسته که اظهارنظر نکنند ولی بعضاً توئیت‌هایی ناشی از خوشحالی زده‌اند.

نکته مهم دیگر در خصوص این ترور آن است که در میان مقام‌های بلندپایه حماس، تعداد زیادی از افراد هستند که معتقدند هیچ راهکار سیاسی و مسالمت‌آمیزی برای رسیدن به آرمان کشور فلسطینی وجود ندارد. اسماعیل هنیه، یکی از این افراد نبود و مانند او در میان رهبران حماس کم هست. با تاکید بر همین موضوع احتمالاً حذف هنیه، خشونت را در سرزمین‌های اشغالی تشدید می‌کند. این جنایت نتیجه دست‌زدن‌های مکرر نمایندگان آمریکا برای نتانیاهو است. او با این ترور قصد تاثیر بر انتخابات آمریکا به نفع ترامپ را دارد و به بیان ساده‌تر پاسخ خانم هریس در سفرش به آمریکا را داده است. ایران نباید در زمین اسرائیل بازی کند و باید بیشتر به یارگیری و اجماع‌سازی در میان کشورها و مجامع بین‌المللی بپردازد و دموکرات‌ها هم باید به این موضوع توجه داشته باشند و متوجه مسئولیت آمریکا در حمایت همه‌جانبه از اسرائیل باشند.