هویتیهای آلمان در تلاش برای بازگشت
اشپیگل در گزارشی تازه از فعالیتها، معاملات و ارتباطات راستگرایان افراطی خبر میدهد
فقط چند کیلومتر جنوب شهر «هاله» در شرق آلمان، یک منطقه ییلاقی است که بهعنوان منطقه تاریخی ثبت شده است. یک خانه مجلل آنجا در نور صورتی کمرنگ میدرخشد و جنگل آونوالد تا پشت سر آن کشیده میشود.
ساختمانی که در حومه اشکوپا است، طبق بروشور تازه معرفی املاک، در دهه ۱۹۳۰ ساخته شده است، اگرچه دیگر منابع ادعا میکنند از این قدیمیتر است. قدیمتر، زمانی که این منطقه بخشی از آلمان شرقی بود، یک باشگاه جوانان متعلق به کارخانه محلی مواد شیمیایی از فضای این مکان برای مهمانیهای رقص و بزمهای تابستانه استفاده میکرد.
این روزها، این مکان خانه راستگرایان افراطی است.
در بازدید اخیر در یک روز سهشنبه، در ورودی بسته بود و نوشتهای میگفت: «لطفاً زنگ خانه را بزنید» اما کسی جواب نداد. زنی از پنجره ساختمانی کوچکتر که متعلق به این خانه بود نگاه کرد و سرش را با تندی تکان داد اما در را باز نکرد.
فعالان جنبش هویتی یا (Identitarian Movement (IM، آیاِم، دور از توجه مردم، این خانه ویلایی را پایگاه خود کردهاند. رئیس آیام در آلمان، مردی به نام فیلیپ تالر، رسماً بهعنوان ساکن این خانه ثبت شده است و شرکتی به نام گراوزون میدیِن که
هویتیها ادارهاش میکنند هم از این محل استفاده میکند. نامهای دیگری از فعالان آیام هم روی برچسبهای زنگها هست و همینطور یک شرکت آیام دیگر به نام شانزه آینز. یک قفسه کامل کتاب از پنجره دیده میشود، با کتابهایی به نامهایی مثل «از اروپا دفاع کنید».
این خانه ویلایی در اشکوپا تنها یکی از چندین ملکی است که گروه راست افراطی «جنبش هویتی» در آن پایگاه شکل داده است. برای مثال، چمنیتز، محل استقرار مکانی به نام «مرکز پادفرهنگ و فعالیت» است و در شهر اتریشی استِیرگ که چندان از لینز دور نیست، «کاستل آرورا» قرار دارد که مرکز تجمع
راستگرایان افراطی است، شامل آنهایی که از آلمان میآیند. چنین مکانهایی، وقتی پای برقراری شبکه درون صحنههای سیاسی در میان باشد، بهشدت
مهم هستند.
حالا گزارشهای اشپیگل و شبکه عمومی «امدیآر» مشخص کرده است که در هر سه مورد، پیتر کِرت منابع مالی را مخفیانه تأمین میکند. کرت عضو سابق حزب راست میانه «دموکرات مسیحی» یا سیدییو است و سناتور مالی سابق شهر-ایالت برلین. تصور میشود او از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ حدود ۲۴۰ هزار یورو در شرکتهای آیام سرمایهگذاری کرده است. مقامات امنیتی حالا کرت را بهعنوان یک تأمینکننده مالی مهم برای هویتیها میبینند. سازمان امنیت داخلی اصلی آلمان، یعنی دفتر فدرال حفاظت از قانون اساسی، جنبش هویتی را که حدود ۵۰۰ فعال در آلمان دارد، بهعنوان گروهی «قطعاً افراطی» دستهبندی کرده است که بالاترین درجه تهدید این نهاد است.
بعد از گزارشها درباره جلسات توطئهآمیز سیاستمداران با حزب راست افراطی «جایگزین برای آلمان» یا اِیافدی در پوتسدام، هویتیها حالا به مرکز توجه عمومی تبدیل شدهاند. مارتین سلمر، از چهرههای مهم دارای جایگاه نمایشی در دنیای آلمانیزبان، در پوتسدام درباره برنامههای «بازمهاجرت» [ایدهای در اروپا مربوط به اجبار یا تشویق مهاجران به بازگشت به کشورهای مربوط به نژادشان، اغلب صرفنظر از وضعیت شهروندی]، دیپورت جمعی و اخراج مهاجران و آلمانیهایی که از خانوادههای مهاجر میآیند، سخن گفته است. از آن زمان، صدها هزار نفر در آلمان به خیابانها رفتهاند تا علیه راستگرایان افراطی تظاهرات کنند.
جنبش هویتی که چند سال پیش بهعنوان یک جنبش جوانانه قومگرا-ملیگرا به تیتر اخبار رسید، اخیراً به نظر در حال محو شدن بود اما در یکی دو سال اخیر، دوباره برپا شده است و شروع به کار در جهت بازگشتی مخفیانه کرده است. نفوذش هم گستردهتر شده است.
هویتیها در سکوت ساختارهای خود را گسترش دادهاند و با دیگر راستگراهای افراطی ارتباط برقرار کردهاند، درحالیکه سیاستمداران ایافدی هویتیها را در دفترهای پارلمانی خود منصوب کردهاند. بهعلاوه، بودجههایی مخفیانه از مردان ثروتمندی مثل سیاستمدار سابق سیدییو یعنی کُرد دریافت کردهاند که زمانی به عنوان آینده دفتر برلین آن حزب دیده میشد.
حالا از زمانی که جنبش هویتی در آلمان بنیان نهاده شد ۱۲ سال میگذرد؛ جنبشی که عمدتاً تحت تأثیر ایدئولوگ ارشد «راست جدید»، گاتز کوبیچک، دوست سیاستمدار بانفوذ و افراطی ایافدی، بیورن هاک بنا نهاده شد. فعالان جوان میخواستند کلیشههای قدیمی نئونازی را کنار بگذارند، بهجای پوتینهای بلند چرم نظامی، کتانی بپوشند و ریشهای هیپستری بگذارند. آنها از شعارهایی مثل «خارجیها بیرون» اجتناب کردند و به جایش نژادپرستیشان را پشت عبارتهای شبهمتفکرانه مثل «تکثرگرایی قومی» یا ترویج نظریههای توطئهای مثل «جایگزینی بزرگ» [ایدهای که میگوید توطئهای توسط خواص و قدرتمندان در کار است که جمعیت سفیدپوست را در اروپا با جمعیت مهاجران، رنگینپوستها، اعراب، ترکها، مسلمانان و... جایگزین کنند] مخفی کردند.
برای پیشقراولان هویتی در اتریش مثل سلنر و حواریونش، هدف چیزی کمتر از هژمونی فرهنگی نیست. بهتدریج، محدودیتهای آنچه میشود گفت، در حال گسترش هستند؛ به سمت راست افراطی. به این ترتیب، آیام در حال حرکت به سمت همان هدف ایافدی است، فقط این مسیر را نه در پارلمانهای ایالتی و ملی آلمان که در حاشیههای راست افراطی دنبال میکند. راستگرایان افراطی بر این باورند که تغییر نظر افکار عمومی در نهایت راه را برای تصاحب قدرت توسط افراطیها هموار خواهد کرد.
فعالان آیام در گذشته هم توجهات را به سمت خود جلب کردهاند. مثلاً در سال ۲۰۱۶، وقتی در دروازه برندنبرگ در برلین جمع شدند و بنری باز کردند که روی آن نوشته بود: «مرزهای امن – آینده امن». در سال ۲۰۱۷، هویتیهای آلمانی، ایتالیایی و فرانسوی کشتیای اجاره کردند و تلاش کردند راه پناهجویانی را ببندند که میخواستند از مدیترانه رد شوند و به اروپا بیایند. اما بعد از آن، هیپسترهای راست
افراطی ساکت شدند. آنها ناچار شدند اولین پروژه مسکن خود را در هاله در ۲۰۱۹ رها کنند و آمار اعضایشان هم دچار رکود شد.
مقامات در سراسر اروپا شروع به افزایش فشار کردند. اتریش استفاده از نماد آیام را در سال ۲۰۲۱ ممنوع کرد و فرانسه کل «ژنراسیون ایدانتیتر»، نام این گروه نژادپرست در فرانسه را غیرقانونی اعلام کرد. شبکههای اجتماعی مثل فیسبوک، توئیتر و یوتیوب، یکی پس از دیگری، حسابهای متعلق به آیام را مسدود کردند.
در آلمان، جنبش هویتی به شکلی فزاینده شروع به مخفیشدن پشت سازمانهای صوری با نامهای بهظاهر بیخبر مثل «سوابیهای محترم» یا «شروع دوباره کرانیچلند» کردند. دیگر بلافاصله مشخص نبود که پشت برخی اقدامات چه کسی است. مثل وقتی در سال ۲۰۲۳، راستگرایان افراطی بعد از چند نمونه آزار جنسی در یک استخر در اشتوتگارت، در بنری، آنها نمایش دادند که نوشته بود «بازمهاجرت برای استخرهای امن»، یا وقتی در شهر باواریایی پوتنهاوزن، راستگرایان افراطی یک هاستل پناهجویان را «کانون تروریسم» خواندند. در ماه اکتبر، هویتیها بالای بام مکانی که قرار بود هاستلی برای پناهجویان باشد، رفتند؛ با بنری که روی آن نوشته بود: «جایی برای تسخیر خارجیها نیست - بازمهاجرت».
همزمان، هویتیها به دنبال برپایی ارتباطاتی نزدیک با ایافدی و سازمان جوانان این حزب به نام «یونگ آلترناتیو» جایگزین جوان یا جِیاِی (JA) رفتند، بهرغم این حقیقت که این گروه راست افراطی در واقع در فهرست ایافدی برای گروههایی است که با این حزب ناسازگار هستند، یعنی آنهایی که در آیام فعال هستند، رسماً اجازه ندارند عضو ایافدی شوند.
با این حال، بعضی کارگزاران ایافدی و جیای علناً از آیام حمایت میکنند یا به پروژههای هویتی کمک مالی کردهاند.
سیاستمداران ایافدی از فعالان هویتی برای الصاق پوستر کمک گرفتهاند، در پادکستها با آنها حرف زدهاند و برای برنامههایی در ملک کوبیچک در اشنلرودا در ساکسونی-آنهالت، به آنها پیوستهاند.
صعود ایافدی برای چشمانداز حرفهای برخی هویتیها هم مفید بوده است. اعضای جنبش، در چندین نوبت بهواسطه این حزب راستگرا، مناصب و مشاغل گرفتهاند و به این ترتیب راه خود را به نهادهای مرکزی دموکراسی آلمان باز کردهاند. مثلاً گروه پارلمانی ایافدی در ایالت برندنبرگ، چندین عضو این جنبش را استخدام کرده است و امروز هم هنوز، یک هویتی بهعنوان سخنگوی رسانهای ایافدی در پارلمان ایالتی ساکسونی مشغول است.
فعالان آیام در بوندستاگ، پارلمان فدرال آلمان در برلین هم کار میکنند. ماریو مولر، یک مجرم خالکوبیکرده که بابت حمله به یک پلیس لباس شخصی و به یک فعال چپگرا محکوم شده است، در فضای نئونازی ریشههایی دارد و به برپایی اولین پروژه مسکن هویتی در هاله کمک کرده است. امروز او برای یان ونزل، نماینده ایافدی در پارلمان کار میکند. نمایندههای دیگر احزاب این حقیقت را که راستگرایان افراطی به ساختمانهای حفاظتشده بوندستاگ دسترسی دارند، نگرانکننده یافتهاند؛ بهخصوص از آنجا که فعالان آیام مدتهاست هنرهای رزمی تمرین کردهاند یا در تمریناتی از نوع نظامی شرکت کردهاند.
در پاتریا لادن، فروشگاهی که سازمان جوانان ایافدی ادارهاش میکند، میشود دید که روابط بین جیای و جنبش هویتی چقدر نزدیک است. مدیریت این فروشگاه با یک شرکت هویتی است که دفتر مرکزیاش در راستاک است.
آنا لایستن، رئیس دفتر برندنبرگ جیای، علناً حامی جنبش هویتی است، در فعالیتهای آیام شرکت میکند و لباسهایی میپوشد که در میان این گروهها محبوب است. چند ماه پیش، او به وین سفر کرد تا در تظاهراتی در کنار مارتین سلنر شرکت کند. در واقع، فعالان آیام در چندین دفتر ایالتی جیای سمت دارند. در نتیجه عجیب نیست که این دو گروه اغلب شعارهای یکسانی را فریاد میزنند، از قبیل «میهن، آزادی، سنت، پایان چندفرهنگی».
ارتباطات نزدیک جیای با جنبش هویتی یکی از دلایل دادگاه اداری کلن در هفته گذشته بود؛ برای صدور این حکم که مقامات امنیت داخلی آلمان اجازه دارند سازمان جوانان ایافدی را به عنوان گروهی «قطعاً افراطی» دستهبندی کنند.
یکی از نمونههایی که دادگاه در حکمش به آن اشاره کرد، یان ونزل اشمیت، رئیس سابق دفتر جیای در ساکسونی-آنهالت و عضو فعلی بوندستاگ بود. اشمیت چندین بار از کاستل آرورا، پروژه مسکن آیام در استیرگ اتریش، دیدن کرده است و با کمک ۵ هزار یورو از آن حمایت کرده است، چنان که علناً هم به این کار اذعان کرده است.
سیاستمدار سابق برلین، حامی مالی مهم
اما بزرگترین حامی مالی مشخصشده تا امروز، سناتور مالی سابق شهر-ایالت برلین، پیتر کرت است. گزارشهای اشپیگل و امدیآر چنین یافته است که در سه نوبت مبالغی هنگفت توسط کرت به حسابهای متعلق به شرکتهای هویتی منتقل شده است. ارتباطات او با افراطیها، همکاران سابق او را که مدتها «دموکرات مسیحی» بود، شوکه کرده است. کرت به تلاشها برای تماس با او و پرسوجو در این باره پاسخی نداد.
آنهایی که به دنبال فهم جریان پول به سمت هویتیها هستند، با ساختارهای مالی پیچیده و شرکتهای صوری مواجه میشوند. اما ارزیابی این تراکنشهای پیچیده ارزشاش را دارد تا بشود فهمید هویتیها و حامیانشان چطور کار میکنند.
اسناد بانکی منتشرشده توسط شبکه عمومی آلمانی دبلیودیآر و بر بستر ایایکسآیاف نشان میدهد کرت ۱۲۰ هزار یورو در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۹ به شرکت هویتی «اکسیدنت مدیا یوجی» منتقل کرده است. یک روز بعد، مبلغی ششرقمی از این حساب به اتریش منتقل شد، با عبارت «کردیت لینز» در بخش توضیحات. این پول احتمالاً برای برپایی کاستل آرورا که در حوالی استیرگ باز شد، کنار گذاشته شده بود.
ظاهراً فرایندی مشابه در چمنیتز به کار رفته است. ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲، اشپیگل اطلاعاتی دریافت کرد که نشان میداد، کرت حدود ۷۰ هزار یورو به یک شرکت املاک منتقل کرده که فیلیپ تالر، رئیس جنبش هویتی در آلمان در کنار وینزنکو ریشتر، رهبر محلی آیام تأسیس کرده بود. آنها در بخش شوناو در چمنیتز ملکی خریدند و آیام اواخر ۲۰۲۳ در آنجا یک «مرکز پادفرهنگ و فعالیت» باز کرد. پروندهای تحقیقاتی برای تالر و ریشتر باز شدهاند، به ظن پولشویی در ارتباط با این معامله ملکی. آنها حاضر نشدند به سوالات درباره این معامله پاسخ دهند. یک حساب تلگرامی متعلق به آیام چمنیتز این اتهامات را «بیپایه» خوانده است.
پرداخت سومی هم از سوی کرت سوال برانگیخته است. اشپیگل خبردار شد که ۵ اوت ۲۰۲۰، کرت حدود ۵۰ هزار یورو به شرکت «شانزه آینز» منتقل کرده است. این شرکت را اعضای آیام اداره میکنند و سالها پیش سیستمی شکل داده که جریان مالی را بپوشاند و هویت آنهایی که بودجه این پروژههای ملکی راست افراطی را تأمین میکنند، مخفی نگه دارد. شعار این شرکت این است: «ما حامیان و فعالان را کنار هم میآوریم.»
آیا این پرداخت ۵۰ هزار یورویی ربطی به این ویلای هویتیها در اشکوپا دارد؟ هم کرت بهعنوان سیاستمدار سابق سیدییو و هم شرکت شانزه آینز از پاسخ به سوالات درباره این پرداخت خودداری کردند.
فقط چند هفته پیش از انتقال پول کرت، مالکیت ملک اشکوپا که حدود ۵ هزار مترمربع است، تغییر کرد. ۱۰ جولای ۲۰۲۰، شرکتی در لایپزیگ با نام ملایم «شرکت مدیریت لیندنتالر» این ویلا را به قیمت ۵۴۵ هزار یورو خرید. سپس این شرکت را به شرکت هویتی شانزه آینز اجاره داد و شانزه آینز هم آن را به نوعی مرکز برای آیام تبدیل کرد. علاوهبر تالر، رئیس آیام که بهعنوان ساکن این مکان ثبت شده است، شرکتهای مربوط به جنبش هویتی از قبیل گراوزون میدین هم دفتر مرکزی خود را در این آدرس دارند. ظاهراً علاوهبراین، این ویلا به عنوان انباری برای کتابها و دیگر اقلام مربوط به آیام به کار میرود.
وقتی اشپیگل و امدیآر با هولگر گرنتزباخ، مدیر «شرکت مدیریت لیندنتالر»، تماس گرفتند، او مدعی شد تنها پس از قرارداد بوده که از گرایش مستأجرانش به راست افراطی باخبر شده است.
او میگوید در دیدگاههای سیاسی با آنها مشترک نیست اما این را هم میگوید که نمیتواند به همین راحتی قرارداد اجاره را لغو کند؛ اما گرنتزباخ، در کنار دو فعال آیام، از سهامداران گراوزون میدین هستند. او مدعی است این موضوع صرفاً مربوط به منافع تجاری است. او میگوید سهم او در این شرکت، «یک سرمایهگذاری است، نه بیشتر و نه کمتر». او میگوید خرید این ویلا هم همینطور بوده است.
ظاهراً، کارآفرین حوزه آیتی، نیکولاس شولمن واسطه این معامله بوده است که پیشتر هم یک بار بابت ارتباطاتش با هویتیها توجهات را به خود جلب کرده بود. در سال ۲۰۱۹، او ظاهراً یک قلعه را در شهر راینزبرگ ساکسونی بررسی کرد که هویتیها به آن علاقه داشتهاند. شولمن، ظاهراً در راینزبرگ در کنار اعضای آیام دیده شده است.
در شهر راینزبرگ، شهرداری از حق خود برای مخالفت اول [حقی قانونی که اجازه میدهد قبل از استفاده شخص ثالث وارد معاملهای برای یک کالا یا ملک شود] استفاده کرد و این قلعه را خرید.
شولمن که طبق اطلاعات ثبت اسناد ملکی درگیر مذاکره مربوط به خرید ویلا در اشکوپا هم بود، در بیانیهای گفت علاقه او به آن قلعه در راینزبرگ صرفاً از جنس کسبوکار بوده است.
حزبی برای پیشگامان هویتی
هویتیها در تلاشاند که اهمیت این ویلای اشکوپا را پایینتر از آنچه هست نشان دهند. تالر، رهبر آیام میگوید این ملک توسط افراد و شرکتهای مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. «بعضی از افرادی که در این ملک ساکن بودهاند، در جنبش هویتی فعال هستند، بعضی دیگر هم نه. او میگوید این ملک «قطعاً پروژه آیام نیست» و «مطلقاً هیچ علاقهای به این جلب توجه ندارد.» رئیس گراوزون میدین کلمهبهکلمه همین مواضع را تکرار کرد.
اما دولت آلمان این ملک را بهعنوان یک «پروژه مسکن مشترک برای رهبران آیام» دستهبندی کرده است و این را پاسخ اخیر به سوال مارتینا رنر، نماینده حزب چپ در پارلمان، نشان میدهد. او میخواهد بداند مقامات از چه زمانی درباره این ملک میدانستهاند «و چه اقدامی شده تا به شهرداری در زمان مناسب درباره امکان استفاده از حق مخالفت اول خبر داده شود؟»
در ژوئیه ۲۰۲۳ نشان داده شد که روابط بین کرت، سناتور سابق سیدییو و جنبش هویتی دقیقاً چقدر نزدیک شده است. کرت یک مهمانی تابستانه در تراس بام آپارتمان خودش در منطقه میت در برلین گرفت. مهمانان او شامل چندین سیاستمدار ایافدی و متفکران «راست جدید» مانند کوبیچک بودند، ظاهراً بهاضافه مارتین سلنر هویتی، تالر رهبر آیام و ریشتر، فعال آیام در چمنیتز.
مقامات امنیتی این شبنشینی را بهعنوان یکی از مهمترین برنامههای شبکهسازی راست افراطی در سال گذشته میدانند، حتی مهمتر از نشست پوتسدام که منجر به اعتراضات ملی شد و رهبران سیاسی آلمان را به واکنش برانگیخت.
برای جنبش هویتی و فعالانش، اوضاع حالا میتواند ناخوشایندتر شود. نانسی فیزر، وزیر کشور آلمان، عضو حزب راست میانه سوسیالدموکرات، قصد دارد قدرتهای قانونی بیشتری به مقامات امنیتی جهت انجام تحقیقات روی جریانها و ساختارهای مالی راست افراطی بدهد.
در بوندستاگ، فیزر رویکردی سرسختانه را اعلام کرد. او گفت ما شبکههای راست افراطی را به هم خواهیم زد. او اضافه کرد ممنوعیتهای کلی و کامل هم میتواند بخشی از توپخانه مقابله با این جریان باشد.
ترجمه: روحانگیز رها
