سوءاستفاده از دموکراسی انتخاباتی

آگوست ۲۰۲۳ در سالگرد روز استقلال هند، نارندرا مودی، دهمین نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد، هند در نقطه عطف قرار گرفته است. مودی خطاب به جمعیت گفت، در پی همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ نظم جدید جهانی در حال شکل‌گیری است و هند به لطف عوامل سه‌گانه «جمعیت بالا»، «دموکراسی» و «تنوع قومیتی» که دارد برای شکل‌دهی به این نظم جدید آماده می‌شود. مودی گفت: «جهان می‌تواند در پرتو نوری که از هند ساطع می‌شود، بارقه‌ای برای خود ببیند.»

جرمی پیج، خبرنگار حوزه آسیا در مجله اکونومیست می‌نویسد، هند با انتخابات سراسری که در سال ۲۰۲۴ برگزار می‌کند، واقعاً ممکن است در نقطه عطف قرار داشته باشد اما نه به شیوه‌ای که مودی می‌گوید. از زمانی که او روی کار آمده، جایگاه هند از دهمین اقتصاد بزرگ جهان به پنجمین اقتصاد بزرگ رسیده است (که می‌تواند تا سال ۲۰۲۷ به جایگاه سوم برسد).

حالا که رای‌دهندگان در ۵ استان هند قضاوت‌های خود را در انتخابات مجلس قانون‌گذاری ایالت‌ها که اخیراً به پایان رسید، نشان دادند، چشمان یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر هندی‌تبار در داخل و خارج از کشور به انتخابات سراسری است که انتظار می‌رود در آوریل و می ‌۲۰۲۴ طی چند هفته انجام شود.

هند به یکی از شرکای کلیدی آمریکا در عقب‌راندن چین تبدیل شده است اما ادعاهای مداومی که از سوی منتقدان در داخل و خارج از هند مطرح شده، مبنی بر این است که مودی مخالفان سیاسی را سرکوب می‌کند و مسلمانان هندی را به حاشیه می‌راند. سال ۲۰۲۴ می‌تواند سال مهمی برای آینده دموکراسی هند و روابطش با غرب باشد.

رهبران حزب مودی، بهاراتیا جاناتا یا BJP فرسایشی شدن دموکراسی هند را انکار می‌کنند. آنها به محبوبیت ۷۸درصدی و کارنامه دولت مودی در مورد زیرساخت‌ها، مقابله با فساد و دیگر مشکلاتی که مانع رشد این کشور در دوران رهبری حزب کنگره ملی شده بود، اشاره می‌کنند. حزب کنگره ملی از زمان استقلال۷۶ ساله هند، ۵۵ سال بر این کشور حکومت کرده است. حزب بهاراتیا جاناتا می‌گوید ایدئولوژی «هندوتوا» یا ملی‌گرایی هندوی، دنبال به‌حاشیه راندن مسلمانان نیست بلکه می‌خواهد هویت ملی که در دوران سلطه مغول‌ها و بریتانیا سرکوب شده را احیا کند.

پیروزی حزب بهاراتیا جاناتا محتمل به‌نظر می‌رسد اما عملکرد این حزب در ایالت‌های جنوبی ثروتمندتر دچار چالش شده است. از آنجایی که رقابت برای انتخابات ۲۰۲۴ به‌طور جدی آغاز می‌شود، حزب بهاراتیا جاناتا دست بالا را دارد. این حزب دارای محبوب‌ترین رهبر هند، قدرتمندترین سازمان سیاسی و هوشمندانه‌ترین ماشین تبلیغاتی است.

مخالفان مودی می‌گویند، نخست‌وزیر فعلی با تسهیل قوانین برای ۸۰درصد اکثریت هندوها و ترویج تبعیض و خشونت علیه اقلیت ۱۴درصدی مسلمان، قانون اساسی سکولار هند را تضعیف می‌کند. آنها مودی را به آزار و اذیت منتقدان، محدود کردن روزنامه‌نگاران و از بین بردن استقلال قضایی متهم می‌کنند. منتقدان می‌گویند، چنین آزار و اذیت‌هایی برای پنهان کردن سیاست‌های شکست‌خورده بسیار از جمله اصلاحات ناکارآمد کشاورزی و کمبود مشاغل خوب به‌ویژه برای جوانان است.

راهول گاندی، یکی از نمایندگان پارلمان از حزب اپوزیسیون کنگره ملی در ماه مارس به دلیل تمسخر نام مودی به دو سال زندان محکوم شد که دیوان عالی بعدها آن را به تعلیق درآورد. گاندی اخیراً با اشاره به نگرانی‌های مخالفان می‌گوید: «مفهوم هند، مفهوم انتخابات آزاد تماماً در معرض تهدید مرگبار قرار گرفته‌اند. ما هم‌اکنون برای روح هند مبارزه می‌کنیم.» در انتخابات سراسری سال ۲۰۱۹، حزب بهاراتیا جاناتا از ۵۴۲ کرسی مجلس عوام توانست ۳۰۳ کرسی را با ۳۷درصد آراء از آنِ خود کند. این حزب حالا دولت مرکزی و حدوداً نیمی از ۲۸ ایالت و هشت منطقه اتحادیه را کنترل می‌کند اما در ماه می ‌در ایالت‌های جنوبی مثل کارناتاکا که قلب فناوری هند به شمار می‌رود، به حزب کنگره ملی باخت.

پس از تشکیل ائتلافی از ۲۶ حزب مخالف از جمله حزب کنگره ملی در ماه جولای، حزب بهاراتیا با چالش ملی متمرکزتری روبه‌رو شده است. نام این ائتلاف اتحاد فراگیر توسعه ملی هندی است با مخفف INDIA یا همان هند. با این حال این ائتلاف برای رسیدن به مرحله قدرت آتشین انتخاباتی حزب بهاراتیا جاناتا با مشکلاتی روبه‌روست. نظرسنجی‌ها خبر از برد اکثریت کرسی‌ها یا تشکیل یک دولت ائتلافی به رهبری حزب بهاراتیا جاناتا می‌دهند.

در هر صورت، با در نظر گرفتن این موضوع که بازنگری مرزهای حوزه‌های انتخاباتی در سال ۲۰۲۶ رخ می‌دهد، توپ در زمین حزب بهاراتیا جاناتاست. این بازنگری می‌تواند تعداد کرسی‌های مجلس نمایندگان را به ۷۵۳ کرسی برساند که اکثر کرسی‌های جدید به ایالت‌های پرجمعیت شمالی می‌رسد؛ مناطقی که حزب بهاراتیا جاناتا پیشتاز است. مودی همچنین پیشنهاد کرده انتخابات سراسری و ایالتی همزمان برگزار شوند و منتقدان آن را اقدام دیگری در جهت متمرکز کردن قدرت می‌دانند. کشورهای غربی تاکنون تمایلی به انتقاد از مودی در انظار عمومی نشان نداده‌اند؛ به‌ویژه آمریکا که هند را شریک خود در تلاش‌ها برای مقابله با چین می‌داند. ماه ژوئن زمانی که مودی از ایالات متحده دیدار کرد، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا توافقات دفاعی را در اولویت قرار داد.

اما برخی از مقامات غربی در محافل خصوصی از شکست خود در حمایت از ارزش‌های دموکراتیک هند ابراز نگرانی می‌کنند که تلاش‌ها برای دفاع از نظم مبتنی بر قانون علیه چین، روسیه و دیگر حکومت‌های مستبد را تضعیف می‌کند. نگرانی غربی‌ها در ماه سپتامبر زمانی که کانادا مقامات هندی را به مشارکت در کشتار هاردیپ سینگ نجار، یک فعال سیک و شهروند کانادایی در ونکوور متهم کرد، شدت بیشتری پیدا کرد. دولت هند دخالت خود را در

این قتل انکار کرده است. مودی در سخنرانی خود در ماه آگوست وعده داد، هند تا سال ۲۰۴۷ که استقلال هند صدساله می‌شود به کشوری توسعه‌یافته تبدیل می‌شود. مسئله منتقدان داخل و شرکای خارجی میزان توسعه‌یافتگی هند نیست بلکه مسئله مهم، میزان دموکراتیک بودن آن است.

تلاش مخالفان

به گزارش الجزیره 28 حزب مخالف برای اینکه جلوی سومین برد متوالی حزب بهاراتیا جاناتا را بگیرد، تصمیم گرفته است مسائل مربوط به تقسیم کرسی را حل و فصل کند تا رای‌ها به نفع حزب مودی شکسته نشوند.

سونیا گاندی و راهول گاندی رهبران حزب کنگره ملی هند در کنار دیگر احزاب در نشستی دوروزه در بمبئی، پایتخت اقتصادی و سرگرمی هند شرکت کردند. هدف آن‌ها راه‌اندازی مبارزه‌ای مستقیم با قرار دادن یک رقیب در مقابل یک نامزد حزب بهاراتیا جاناتا در تمام حوزه‌های انتخاباتی است. احزاب اپوزیسیون ائتلاف اتحاد فراگیر توسعه ملی هندی می‌خواهند حزب مودی را به‌دلیل عملکرد اقتصادی، افزایش بیکاری و دیگر مشکلات داخلی، از جمله افزایش تمایلات ضدمسلمان، به چالش بکشند.

به گفته روزنامه ایندین اکسپرس، نیتیش کومار، وزیر ارشد ایالت بیهار در نشست خبری پس از این رویداد تاکید کرد: «ما برای آگاهی‌رسانی به مناطق مختلف سفر می‌کنیم. این نشست‌ها باخت افرادی را که در مرکز قرار دارند، را تضمین می‌کنند و همچنین آزادی را تضمین می‌کنند. آزادی رسانه را هم تضمین می‌کنند. ما در کنار یکدیگر خواهیم ایستاد.» مالیکارجون خارگ، رئیس حزب کنگره نیز اعلام کرد، تمام بخش‌های جامعه از جمله روشنفکران مردمی و روزنامه‌نگاران، مورد سوءاستفاده از قوانین اقتدارگرایانه قرار گرفته‌اند.

خارگ در حساب کاربری خود در شبکه ایکس (توئیتر سابق) می‌نویسد: «سم مشترکی که حزب BJP و RSS در 9 سال گذشته پخش کرده‌اند را اکنون در جرم و جنایت ناشی از نفرت علیه مسافران بی‌گناه قطار و دانش‌آموزان دیده می‌شود. RSS یا راشتریه سویم سیوک سنگه، یک سازمان ملی‌گرای راست‌افراطی هندو و در واقع شاخه عملیاتی حزب بهاراتیا جاناتاست که در سال 1925 در راستای خطوط گروه‌های فاشیستی در اروپا تشکیل شد. هدف ایجاد دولتی با اکثریت هندو است. RSS مربی ایدئولوژیک حزب بهاراتیا جاناتا است و به داشتن مودی در میان میلیون‌ها عضو خود در سراسر هند افتخار می‌کند.

خودکامگی الکترال

سامبیت پاترا، سخنگوی حزب بهاراتیا جاناتا نشست احزاب اپوزیسیون را به‌شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد و می‌گوید، ائتلاف آنها فقط برای تظاهر در اتحاد است و آنها در نهایت در طول انتخابات 2024 به‌شدت با یکدیگر درگیر خواهند شد.

از سوی دیگر احزاب اپوزیسیون از سوی آژانس‌های فدرالی که تحت کنترل دولت مودی هستند، هدف حمله و در مسیر تحقیقات قرار گرفته‌اند. بیش از ده‌ها مورد از این اتفاق‌ها منجر به فرار رهبران آنها به حزب بهاراتیا جاناتا شده که در برخی موارد با رفع اتهامات یا کاهش فشارها همراه بوده است. حزب بهاراتیا جاناتا هرگونه مشارکت در این پرونده‌ها را رد کرده است.

تحقیقات یک دانشگاه سوئدی نشان می‌دهد، آزادی رسانه در هند که طبق رتبه‌بندی شاخص جهانی آزادی مطبوعات که براساس ارزیابی سازمان گزارشگران بدون مرزمشخص می‌شود، سال گذشته در رتبه 150 قرار داشت ولی امسال به رتبه 161 افول کرده است. طبق گزارش انجمن اصلاحات دموکراتیک، تحلیل‌گران سیاسی همچنین به نبود شرایط برابر در میدان بازی سیاست‌های الکترال اشاره می‌کنند؛ بودجه‌ای که حزب بهاراتیا جاناتا دریافت کرده، سه برابر بیشتر از احزاب رقیب آن است.

به گزارش الجزیره، مودی متهم است قوانین ضدمسلمانان را تصویب و سیاست‌های مخالف با آنان را به‌کار می‌گیرد. این سیاست‌ها شامل پایان دادن به نیمه‌خودمختاری کشمیر تحت کنترل هند، تنها منطقه دارای اکثریت مسلمان در سال 2019 و قانونی درباره شهروندی است که دفتر حقوق بشر سازمان ملل به خاطر مستثنی کردن مهاجران مسلمان آن را اساساً تبعیض‌آمیز خوانده است. با این حال، تحلیلگران می‌گویند، تلاش‌های اپوزیسیون برای مهار مودی کار دشواری خواهد بود. او محبوب‌ترین رهبر هند است و حزب‌اش مستقیماً از 28 ایالت، 10 ایالت را تحت کنترل خود دارد و در 4 ایالت دیگر ائتلاف تشکیل داده و بیش از 55درصد از 543 کرسی پارلمان را در اختیار دارد. مودی سال 2014 به نخست‌وزیری رسید و در سال 2019 توانست در رقابت با اپوزیسیون منشعب‌شده پیروزی راحتی را از آن خود کند. راهول گاندی که منتقد سرسخت مودی است می‌گوید، ائتلاف INDIA 60درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد و «اگر ما به شیوه‌ای کارآمد متحد شویم، پیروزی حزب BJP غیرممکن خواهد بود.» از سوی دیگر عملکرد حزب بهاراتیا جاناتا در نظرسنجی‌ها بسیار خوب است؛ به‌گونه‌ای که احزاب اپوزیسیون رقابت راحتی نخواهند داشت.

نتایج نظرسنجی‌های ایالتی 3 دسامبر نشان داد که حزب بهاراتیا جاناتای مودی جهش بزرگی داشته است. این حزب در انتخابات ایالت‌های مرکزی هند مثل چتیسگری، مادیا پرادش و راجستان پیروز شد. حزب کنگره ملی هند فقط توانست در ایالت جنوبی تلانگانا برنده شود. نه حزب بهاراتیا جاناتا و نه حزب کنگره در رقابت ایالت میزورام نتوانستند دستاوردهای مهمی داشته باشند.

این نتایج آنچه را تایید می‌کند که همه می‌دانند:‌ تا جایی که به انتخابات پارلمانی 2024 مربوط می‌شود، حزب بهاراتیا جاناتا همچنان پرقدرت، پیشتازی می‌کند. این مزیت بیشتر به دلیل محبوبیت طولانی‌مدت مودی است. به گفته تحقیقات Morning Consult که به صورت هفتگی میزان محبوبیت بیش از 20 رهبر جهانی را که به روش‌های دموکراتیک انتخاب می‌شوند ردگیری می‌کند، 78درصد از هندی‌هایی که در اواخر نوامبر در نظرسنجی شرکت کردند، عملکرد مودی را مورد تایید می‌دانستند. محبوبیت خالص مودی (سهم پاسخ‌دهندگانی که عملکرد او را تایید می‌کنند منهای آنهایی که مخالف‌اند) به‌طرز خیره‌کننده‌ای 60+ بوده است. دومین رهبر محبوب در این لیست آندرس مانوئل لوپز اوبرادو، رئیس‌جمهور مکزیک است که نرخ خالص محبوبیت‌اش 30+ است. جالب‌تر از آن این است که محبوبیت مودی از آگوست 2019 (از تاریخی که داده‌ها برای اولین بار در دسترس قرار گرفتند) به‌طور قابل توجهی متداوم بوده است.

نظرسنجی‌های داخلی تایید می‌کنند که محبوبیت مودی بر قوت خود باقی می‌ماند و این موضوع سلطه حزب‌اش را تقویت می‌کند. نظرسنجی Mood of the Nation از شبکه تلویزیونی India Today که دو بار در سال انجام می‌شود، نشان داد که همواره از جمله همین اخیراً در آگوست 2023 ائتلاف دموکراتیک ملی به رهبری بهاراتیا جاناتا به‌آسانی اکثریت کرسی‌های پارلمان لوک سابا (مجلس عوام) را

کسب می‌کند، حتی اگر اکثریت آن در مقایسه با محاسبات آن در سال 2019 (زمانی که 353 کرسی را به‌دست آورد) کاهش پیدا کند.

با این حال، انتخابات نمایش محبوبی از تمایل رای‌دهندگان است؛ آنها تاج‌گذاران از پیش‌تعیین‌شده نیستند. تجربیات گذشته که کمترین آن شکست غافلگیرکننده دولت ائتلاف دموکراتیک ملی در برابر ائتلاف متحد پیشرفت‌خواه به رهبری حزب کنگره ملی در سال 2004 است، نشان می‌دهد، رای‌دهندگان هندی بدون فکر، خود را با فضیلت متعارف تطبیق نمی‌دهند. همانطور که فعالیت‌های انتخاباتی 2024 آغاز شده، 5 مسئله ارزش تماشا کردن را دارند: سقوط قدرت پیش‌بینی انتخابات ایالتی، چالش هماهنگی اپوزیسیون، مبارزه برای طبقه بی‌بضاعت، رقابت تسلیحاتی رفاه‌گرایی رقابتی و فوریت سیاست خارجی به‌عنوان یک مسئله گسترده.

در اوایل سیاست‌های هند، پژوهشگران یک رابطه اشتباه‌ناپذیری را بین انتخابات ایالتی و سراسری پیدا کردند. چنانچه تحقیقات نیرمالا راویشانکار، دانشمند سیاسی نشان می‌دهد، نامزدهایی که احزاب حاکم ایالتی در انتخابات سراسری معرفی می‌شوند زمانی که در اوایل دوران دولت ایالتی‌شان بودند نتیجه خوبی گرفته‌اند. در مقابل آن، نامزدهایی که توسط احزاب حاکم ایالتی که دولت‌هایشان در اواسط دوره‌شان بودند در انتخابات سراسری تنبیه شدند.

این ارتباط در سال‌های اخیر شکسته شده است. حزب کنگره در انتخابات پارلمان در دسامبر 2018 در چتیسگر پیروز شد و بر حزب بهاراتیا جاناتا در مدهیا پرادش و راجاستان برتری یافت. اما این مزیت برای کوتاه‌مدت جواب داد. کمتر از 6 ماه بعد، در نتیجه انتخابات پارلمانی (از سوی بخش‌های حوزه انتخاباتی پارلمان تفکیک شده‌اند) حزب بهاراتیا جاناتا بر حزب کنگره در تمام سه ایالت در انتخابات مجلس عوام پیروز شدند. در نظرسنجی ایالت تلانگانا در سال 2018، حزب تلانگانا راشترا اسمیتی که بعدها نام بهارات راشترا اسمیتی را گرفت از هر 4 کرسی سه کرسی را به‌دست آورد اما نتوانست در انتخابات 2019 این نتیجه را تکرار کند؛ جایی که حزب کنگره و بهاراتیا جاناتا در مجموع از 17 کرسی پارلمانی، 7 کرسی را کسب کردند.

با این حال، دلیل برای این باور وجود دارد که این ارتباط می‌تواند در سال 2024 نسبت به سال‌های پیشین قوی‌تر باشد. محبوبیت غیرقابل رقابت مودی به این معنی است که رای‌دهندگان مزیت بیشتری برای حمایت از حزب بهاراتیا جاناتا در انتخابات سراسری دارند چون این اقدام جایگاه او را تقویت می‌کند.

سیاست خارجی

یکی از عواملی که انتخابات 2024 را برای اپوزیسیون سخت‌تر می‌کند، نقش متحول‌شده هند در جهان است. به‌طور سنتی، دانشمندان سیاسی که هند را مطالعه می‌کنند بین «نخبگان» و «توده مردم» تمایز قائل می‌شوند. موضوعات مربوط به نخبگان شامل سیاست خارجی، امنیت ملی و سیاست تجاری است اما مشکلات توده مردم به تورم، بیکاری و مزایایی رفاهی برمی‌گردد؛ موضوعاتی که تاثیر عمیقی بر زندگی عادی می‌گذارند. مودی بدون شک سد نامریی بین این دو دسته را شکسته است. در فوریه 2019، فقط چند ماه قبل از اینکه رای‌گیری آغاز شود، یک بمبگذار انتحاری به کاروان نیروهای شبه‌نظامی هندی در جامو و کشمیر حمله کرد و جان 40 پرسنل هندی را گرفت.

بحران متعاقب که با حملات تلافی‌جویانه به آنچه ادعا می‌شود اردوگاه‌های آموزش تروریست در پاکستان است، به ایجاد شور ملی‌گرایی کمک کرد و مودی به‌شکل ماهرانه‌ای از آن در کارزار انتخاباتی خود بهره برد.

این اولین باری نیست که انتخابات سراسری هند در فاصله نزدیکی با بحران امنیتی برگزار می‌شود. حملات 26 سپتامبر سال 2008 در بمبئی ماه‌ها قبل از انتخابات 2009 رخ داد و جنگ کارگیل در سال 1999 بین هند و پاکستان درست قبل از انتخابات سراسری آن سال اتفاق افتاد. اما در هر دو مورد شواهد محکم اندکی وجود دارد که امنیت ملی تاثیر قابل‌سنجشی بر نتیجه انتخابات داشته باشد. داده‌های نظرسنجی سال 2019 نشان دادند که بحران، بخت پیروزی حزب بهاراتیا جاناتا را تقویت و به کاهش نگرانی‌های روزمره در مورد اقتصاد کمک کرده است. به گزارش اندیشکده کارنگی تاثیر سیاست خارجی بر رفتار رای‌دهندگان را اساساً نمی‌توان به رویدادهای جنگی تقلیل داد. تصور گسترده‌ای وجود دارد که مودی جایگاه هند در صحن جهانی را ارتقا داده و یک صندلی در سر میز رهبران بالارده جهانی برای خود مشخص کرده است.

کمپین تبلیغاتی یک ساله دولت برای ریاست نشست گروه 20 نشان می‌دهد شیوه‌ای که هند در جهان درک می‌شود یک موضوع برجسته سیاسی داخلی است. چنانچه روهان موکرجی، Rohan Mukherjee اشاره می‌کند، قدرت‌های در حال ظهور مثل هند عمیقاً به جایگاه خود در سلسله‌مراتب قدرت‌های جهانی اهمیت می‌دهند. هند در حالی که مدت‌هاست بر استثنایی بودن اخلاقی و عظمت تمدن خود تاکید کرده، اما هندی‌ها فکر نمی‌کنند که خارجی‌ها برداشت یکسانی از اهمیت جهانی کشورشان دارند.

دولت مودی تلاش‌های بی‌وقفه‌ای برای تبلیغ این ایده انجام داده که هند از یک قدرت «متعادل» به قدرتی «پیشتاز» تبدیل شده. امروز بسیاری از رای‌دهندگان می‌گویند که مودی هند را روی نقشه قرار داده است. اینجاست که اپوزیسیون در مضیقه قرار می‌گیرد. اول اینکه آنها فاقد قدرت تغیین‌کننده دستور کار هستند. تلاش‌های آنها هم در انتقاد از دولت می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد چون رای‌‌دهندگان ممکن است فکر کنند آنها فعالانه از کشور حمایت نمی‌کنند. اپوزیسیون هنگام بررسی سیاست خارجی دولت بارها و بارها اهداف خود را تغییر داده‌ است. به‌عنوان مثال اپوزیسیون زمانی که به نظر می‌رسید نمی‌تواند درباره بیانیه رهبران گروه 20 در ماه سپتامبر به اجماع برسد، دولت را تحت‌فشار قرار دارد. زمانی که به اجماع رسید، مدعی شد که دولت تنها با دادن امتیازات کلیدی توانست متن بیانیه را تلطیف کند.

سوال اینجاست که گروه‌های اپوزیسیون مختلف آیا می‌توانند روایت سیاسی پیش‌رویی را دنبال کنند که همزمان قانع‌کننده و انعطاف‌پذیر باشد؟ اپوزیسیون هند راه پرچالشی را باید طی کند که در آن زمان به نفع‌شان پیش نمی‌رود.