خواب زمستانی عروسک‌ها
مسئولیت برگزار نشدن جشنواره عروسکی تهران- مبارک را کسی قبول نمی‌کند
مسئولیت برگزار نشدن جشنواره عروسکی تهران- مبارک را کسی قبول نمی‌کند
آخرین خبری که در سایت «جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک» به‌عنوان مرجع رسمی اطلاع‌رسانی در مورد نوزدهمین دوره این رویداد قابل مشاهده است به چهار ماه پیش، دوشنبه سوم مردادماه 1401 برمی‌گردد، روزی که هادی حجازی‌فر، دبیر این رویداد با اعلام ثبت‌نام نزدیک به ۱۰۰ اثر برای رقابت با گذشت حدود دو هفته از انتشار فراخوان، از حضور امیدوارکننده گروه‌های شهرستانی خبر داد. در پایان این خبر آمده بود: «نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک از ٢٢ تا ٣٠مهرماه ١۴٠١ به دبیری هادی حجازی‌فر در تهران برگزار خواهد شد و ثبت‌نام برای شرکت در جشنواره از نیمه تیرماه ازطریق سایت جشنواره به آدرس tehranpuppet.com آغاز شده و تا پانزدهم مردادماه ادامه خواهد داشت.» tehranpuppet.com هم اکنون در دسترس نیست و با مراجعه به آن با خطای This Account has been suspended مواجه می‌شوید. جشنواره در مهرماه برگزار نشده است، در تمام طول آبان‌ماه خبری از آن نبوده و با آغاز آذرماه، آنچه شنیده می‌شود، احتمال عدم برگزاری‌اش تا پایان نیمه دوم سال 1401 است، بی‌آنکه اداره‌کل هنرهای نمایشی به‌عنوان متولی دولتی برگزاری جشنواره‌های دولتی و ازجمله نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک چیزی در این خصوص بگوید.
روزی که عروسک‌ها آمدند
نخستین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک، 33سال پیش، از اول تا هفتم مردادماه ۱۳۶۸ در تالار وحدت، هنر، محراب، مجموعه تئاتر شهر (تالار اصلی، چهارسو، قشقایی) و گذر فرهنگ و هنر (جنب موزه هنرهای معاصر) به دبیری علی منتظری، رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی با حضور ۱۹نمایش برگزار شد. این 19 اثر حاصل حضور ۱۳گروه از تهران و دو گروه از مشهد و سمنان، دو گروه از شوروی سابق با سه نمایش و یک گروه از هندوستان بود. منتظری در سال‌های 1369 و 1370 نیز دبیر این جشنواره بود. جایگاهی که در سال 1371 به محمدحسین صوفی سپرده شد و پس از آن دیگر نه به صورت سالانه که با جشنواره نمایش‌های آیینی- سنتی به صورت دوسالانه برگزار شد. دبیری پنجمین دوره جشنواره در سال 1373 به مسعود شاهی سپرده شد. در آن سال ۳۲ نمایش؛ ۲۶ گروه ایرانی و شش گروه از کشورهای ارمنستان، اسپانیا، بلغارستان، یونان، قزاقستان و چین در جشنواره حضور داشتند. دبیر ششمین دوره جشنواره در سال 1375، رحیم نجفی‌برزگر، رئیس مرکز هنرهای نمایشی بود و دبیر دوره هفتم (1377)، دیگر رئیس این مرکز، حسین سلیمی. ریاست روسای مرکز هنرهای نمایشی بر جشنواره به‌عنوان دبیر در دوره هشتم (1379) نیز ادامه داشت و این‌بار به مجید شریف‌خدایی رسید. او در دوره نهم (1381) نیز دبیر جشنواره بود. دهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک از 23 تا 29شهریورماه 1383 به دبیری خسرو نشان برگزار شد و سال 1385 با دبیری هنرمندی درگذشته، در این دوره مدیریت جشنواره با شورای سیاست‌گذاری بود و دبیر شورا زنده‌یاد جواد ذوالفقاری. دبیر دوازدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک (1387) رحمت‌الله محرابی بود و تعداد آثار شرکت‌کننده، 61 نمایش. اردشیر صالح‌پور، دبیری دوره سیزدهم و چهاردهم را برعهده گرفت تا دوره پانزدهم و اوج دوران در کانون توجه قرار گرفتن جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک، با حضور مرضیه برومند در مقام دبیر فرابرسد.
نخستین کارناوال عروسکی پس از انقلاب
در پانزدهمین دوره این جشنواره، در سال 1393، به دبیری مرضیه برومند، برای اولین‌بار در جشنواره‌ای پس از انقلاب، افتتاحیه این رویداد در قالب شادپیمایی (کارناوال) برگزار شد و پس از آن در افتتاحیه دوره‌های شانزدهم و هفدهم، همچنان به دبیری مرضیه برومند این شادپیمایی سرگرم‌کننده و جذاب با حضور عروسک‌هایی غول‌پیکر، سرآغاز جشنواره بود. هجدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک قرار بود از 10 تا 18مردادماه 1399 با دبیری گلزار محمدی برگزار شود، اما درگذشت دبیر آن، در تاریخ 18 اسفندماه 1398 در پی عوارض ابتلا به بیماری سرطان، سپس شیوع کرونا، هم به تعویق‌اش انداخت (10 تا 17 اسفندماه 1399)، هم مجازی‌اش کرد تا جشنواره‌ای که حتی شیوع کرونا نتوانسته بود مانع از برگزاری‌اش شود، این‌بار در سال 1401 و به‌واسطه اتفاقات این روزهای ایران، رنگ برگزاری را تا پایان سال نبیند.
روزی که حجازی‌فر دبیر شد
دوشنبه 19 اردیبهشت‌ماه 1401 بود که خبر آمد هادی حجازی‌فر، دبیر نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک شده است. حجازی‌فری آن روزها بیش از آنکه به خاطر آنچه در حکمش آمده بود شناخته شده باشد، به‌واسطه کارگردانی فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» و سابقه همکاری با محمدحسین مهدویان شناخته می‌شد. هرچند در خبر اعلام دبیری‌اش تلاش شده بود سابقه دور از ذهن مانده‌اش در حوزه نمایش عروسکی بار دیگر یادآوری شود؛ «او دارای مدرک کارشناسی در رشته عروسکی از دانشگاه تهران، همچنین کارشناسی ارشد بازیگری و کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس است. حجازی‌فر در عرصه تئاتر عروسکی با اجرای نمایش «دایره»، عنوان اثر برگزیده را از جشنواره عروسکی دانشجویان کسب کرد. او سال 1385 نیز با نمایش «رومئو و ژولیت» موفق به دریافت جایزه نمایش برگزیده از جشنواره بین‌المللی عروسکی مبارک- یونیما شد. نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» به کارگردانی حجازی‌فر سال 1393، عنوان اثر برگزیده از جشنواره بین‌المللی عروسکی مبارک- یونیما را از آن خود کرد.» ذکر همه این‌ها اما باز هم مانع از آن نشد که کسانی انتخاب او را بهره‌برداری اداره‌کل هنرهای نمایشی از شهرت‌اش
برای بیش‌ازپیش دیده‌شدن جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک تلقی کنند تا تخصص‌اش. ازجمله نکاتی که او در نشست خبری این رویداد (دوشنبه 20تیرماه 1401) به آن اشاره کرد و موجب تعجب اهالی نمایش عروسکی شد، این بود که «بودجه امسال به نسبت دوره‌های قبل، حداقل 400درصد افزایش داشته است.» او همچنین گفته بود: «کمک‌هزینه برای گروه‌های شرکت‌کننده در بخش‌های «بزرگسال» و «کودک، نوجوان و خانواده»، از 20 تا 50میلیون تومان خواهد بود و برای بخش «فضای باز»، 20 تا 25میلیون تومان
در نظر گرفته شده است.»
سکوتی که نمی‌شکند
نوزدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک به دبیری هادی حجازی‌فر، قرار بود از ۲۲ تا ۳۰مهرماه برگزار شود، زمانی که نه به‌صورت رسمی و تنها براساس گمانه‌زنی‌ها به سوم آذرماه تغییر کرد. هرچند شنیده‌های غیررسمی می‌گویند، این جشنواره در سال 1401 رنگ برگزاری را نخواهد دید حتی اگر به‌عنوان مثال امیرحسین حریری، مدیر مرکز تئاتر مولوی در گفت‌وگو با مهر بگوید: «طبق توافق انجام‌شده با اداره‌کل هنرهای نمایشی و طی نامه دریافتی از سوی اداره‌کل، مرکز تئاتر مولوی از هفتم آذرماه به مدت یک هفته میزبان نوزدهمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک می‌شود!». آن هم درحالی‌که محمدجواد طاهری، مدیر مجموعه تئاتر شهر در گفت‌وگو با ایسنا به ارائه توضیح در مورد بازسازی این مجموعه، همچنین اجراهای آینده آن طبق روال می‌پردازد! در این میان اداره‌کل هنرهای نمایشی چیزی نمی‌گوید و برگزارکنندگان نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران- مبارک هم ترجیح می‌دهند، اعلام‌کننده خبر عدم‌برگزاری نه خودشان که روابط‌عمومی این اداره‌کل باشد.
