رابطه عمیق گرافیکدیزاین و آموختن
ابتدا باید این پرسش را مطرح کنیم که گرافیکدیزاین چیست؟ اگر به تقسیمبندی «علم، فن و هنر» قائل باشیم، علم به شناخت و چیستی جهان میپردازد ازاینرو که آن را شناخته باشد مثل ریاضی، فیزیک، زیستشناسی. فن به چگونگی جهان میپردازد و با استفاده از یافتههای علم درصدد تغییر جهان برمیآید مثل مهندسی و پزشکی. هدف هنر اما شناخت یا تغییر جهان نیست و هنرمند چیزی را برای شناخت یا تغییر جهان خلق نمیکند. به عقیده من، دیزاین فن است و گرافیکدیزاین نیز بهعنوان یکی از شاخههای دیزاین، فن است نه هنر.
از گرافیکدیزاین بهعنوان ارتباطات تصویری نیز یاد میشود و در فرآیند گرافیکدیزاین پیامی به مخاطب منتقل میشود. از پوستر یک رویداد گرفته تا بستهبندی یک محصول، پس لازم است گرافیکدیزاینر از علومی مثل علم ارتباطات و علوم اعصاب استفاده کنند تا بتواند دیزاینی انجام دهد. یعنی ابتدا بداند پیام چیست تا چگونگی انتقالش را پیدا کند و بداند فرآیند درک پیام نزد مخاطب چیست تا بفهمد چگونه باید دیزاین کند که درست درک شود.
به نظر من، مسیر آموزش گرافیک ما باید تغییر کند. گرافیگدیزاینرهای ما باید دانش خود را در حوزههای دیگری به غیر از آموزشهای هنری وسعت دهند زیرا دید صرف هنری داشتن، امروز به کار گرافیکدیزاین نمیآید و نمیتوان با استفاده از آن مثلاً برای شرکتی هویت تصویری یا برای کتابی، جلد دیزاین کرد.
موضوع دیگر، سلیقه در دیزاین است. به گمان من در کنار آموزش علوم مختلف، دیزاینرها باید سلیقه خود را نیز تربیت کنند. از طریق مشاهده، مطالعه و شنیدن یعنی آثار باسلیقه ببیند چه آثار هنری و چه دیزاینهای باسلیقه، آثار مرتبط با زیباییشناسی مطالعه کنند و موسیقی باسلیقه بشنوند، از این مسیر سلیقه تربیت میشود. تا هم بهواسطه دیزاین تغییر ایجاد شود، هم این تغییر با زیبایی همراه باشد. به نقل از استاد مصطفی ملکیان، در اولین همایش دیزاینشناسی «خیر جمیل، اُصِّ مفهوم دیزاین است.» جایی که فن در نزدیکترین فاصله از هنر ایستاده.
موضوع دیگر هوش مصنوعی است. در این روزها گسترش روزافزون هوش مصنوعی بر جنبههای مختلفی از زندگی بشر تاثیر گذاشته است که گرافیکدیزاین نیز از این قاعده مستثنی نیست. هرازگاهی نیز نگرانیهایی مبنی بر حذف برخی مشاغل ازجمله گرافیکدیزاین به دست هوش مصنوعی به گوش میرسد. از نظر من، هوش مصنوعی یک ابزار است و این روزها ابزار بسیار مهمی است و مانند تمام ابزارها آمده تا کار بشر را راحتتر و سریعتر کند.
شما میتوانید با نوشتن چند پرامپت در عرض چند دقیقه چند صد صفحه محتوا یا چند صد تصویر تولید کنید. از ویژگیهای هوش مصنوعی آموزشپذیر بودنش است و هرچه جلوتر میرویم دقیقتر و بهتر میشود.
هوش مصنوعی آینده بشر را تغییر میدهد و کسانی حذف خواهند شد که نتوانند با آن کار کنند. ابزارهای هوش مصنوعی تخصصیتر میشوند، همین حالا هم میتوانید ابزاری پیدا کنید که با نوشتن چند خط برایتان لوگو دیزاین کند، تصویرسازی کتابتان را انجام دهد و پیشنهاد لیاوت پوستر دهد.
نرمافزارهایی مثل فتوشاپ و ایلاستریتور نیز مجهز به هوش مصنوعی شدهاند. و ما نیز باید خود را با آن هماهنگ کنیم. موانعی هم مثل فیلترینگ و تحریمها وجود دارند که باعث عقبماندگی ما میشوند و تنها موضوع نگرانکننده از نظر من دسترسی دشوارتر به این ابزارها در کشور ما به نسبت کشورهای دیگر است نه حذف به دست آنها.