علی آذری عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس: خواهان پارلمان محلی هستیم، نه قوت گرفتن شوراها

برخی نمایندگان با وجود آنکه به ایجاد پارلمان‌های محلی اعتقاد دارند، اما شوراهای شهر و روستا را ضعیف‌تر از آن می‌دانند که بتوانند در کنار مجلس ملی به فعالیتی بیش از این بپردازند. علی آذری، نماینده قوچان و فاروج و عضو هیئت رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی در مجلس از جمله این نمایندگان است و در گفت‌وگو با هم‌میهن به بررسی موضوع تشکیل پارلمان محلی پرداخته که در زیر آمده است:

*‌با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، شما فکر می‌کنید، امکان ایجاد پارلمان‌های محلی یا پارلمان نمایندگان که برخی نمایندگان آن را در کنار پارلمان ملی که مجلس شورای اسلامی است، ضروری می‎دانند، وجود دارد؟

ما یکی از کشورهایی هستیم که به شدت گران خود را اداره می‌کنیم. کشور 90 میلیون نفری به هیچ وجه نیاز به 10 میلیون کارمند دولتی ندارد و این خطای بسیار بزرگی بود که در حوزه حکمرانی دولت‌ها انجام شد. در مقایسه  ایران با کشورهایی مانند هند یا چین، مشخص می‌شود که این کشورها هم با همین تعداد کشور خود را با جمعیت میلیاردی اداره می‌کنند. من بارها به مرحوم رئیسی و آقای پزشکیان گفتم که اولین اقدام چابک‌سازی دولت است. بیشتر درآمدهایی که دولت‌ها باید در حوزه‌های زیرساختی، عمران، معیشتی و توسعه صرف می‌شد، در اداراتی هزینه می‌شود که باید به مردم خدمات دهند اما به لحاظ حکمرانی تورم، حقوق و مزایا بی‌ارزش شده است و کارمندان خدمات به مردم نمی‌دهند. از سوی دیگر در مجلس با تورم قوانین روبه‌رو هستیم. اصلاح این ساختارها بسیار ساده است اما اراده‌ای برای اصلاح ساختارها نمی‌بینم.

*‌ارتباط چابک‌سازی دولت با تشکیل پارلمان دوم یا پارلمان‌های محلی چیست؟ به اعتقاد شما ایجاد پارلمان‌های دیگر یا استفاده از شوراهای شهر و روستا به بهبود شرایط کنونی کمک می‌کند؟

با اصلاح ساختارها، تمرکززایی قدرت نیز از بین می‌رود. از سران سه قوه می‌پرسم چطور با تراکم جمعیتی مشابه ایران به چابک‌سازی اقدام می‌کند که منجر به شکستن تمرکز در یک شهر می‌شود، اما در ایران این اتفاق رخ نمی‌دهد؟ مجلس یک ایراد اساسی دارد.

85درصد مجلس منطقه‌ای هستند. نماینده‌ای که از حوزه انتخابیه آنقدر خسته است  و با باری از مطالبات مردمی به مجلس می‌آید که فرصت مطالعه پیدا نمی‌کند. شوراهای شهر و روستا هم به شدت بی‌کفایت هستند و اگر بخواهیم به عنوان پارلمان محلی آنها را معرفی کنیم، بسیاری از آنها رای منفی می‌آورند. ما نتوانستیم در حوزه شوراها نیز آنچه نظر حکمرانی دینی و قانون اساسی است برآورده کنیم.

*‌شما چه پیشنهادی برای کمک به مجلس و ایجاد پارلمان‌های محلی دارید؟

پیشنهاد من این است که شوراهای شهر و روستا را جمع کنیم و وضعیت مجلس بررسی شود. نمایندگان مجلس که در ادوار مختلف در مجلس بودند در یک سازمان یا پارلمانی شروع به کار کنند. من وقتی درباره سنگینی دولت یا شوراهای شهر و روستا توضیح دادم به این منظور بود که سازمان جدیدی ایجاد نکنیم. می‌شود از ظرفیت مجلس استفاده کرد. می‌توانیم از ظرفیت نمایندگان سابق مجلس در حوزه قانونگذاری استفاده کنیم. فعالیت پارلمان‌های محلی خوب است به شرط آنکه زیرساخت‌های آن وجود داشته باشد.

اما با وجود ساختار سنگین در کشور من این طرح را موفق نمی‌بینم. ما دنبال تمرکز قدرت و امکانات در پایتخت هستیم و راه‌حل آن را در انتقال پایتخت دیده‌اند. به جای این که پایتخت را انتقال دهیم بهتر است امکانات را به دیگر نقاط کشور انتقال دهیم و دولت هم تصدی‌گری خود را کاهش دهد. اما موضوع این است که دولت از تصدی‌گری‌های کلان لذت می‌برد و برای آنها سنگین است که تصدی‌گری خود را کاهش دهد. در حالی که دولت باید چابک شود و پارلمان‌های محلی قوت بیشتری بگیرند. این اقدام به کاهش تخلفات نیز منجر می‌شود، چراکه آنقدر بدنه قوه مجریه بزرگ شده که اگر غده سرطانی و تخلفی هم صورت بگیرد، دیر تشخیص داده می‌شود. امروز به رئیس‌جمهور توصیه می‌کنم که شجاعت چابک‌سازی دولت در اسرع وقت و تمرکززدایی را در دستور کار قرار دهد. کشور در حوزه اداری به گل نشسته است و باید راه چاره‌ای برای آن یافت و یکی از راه‌حل‌ها تمرکززدایی است. 

*‌بنابراین شما با ایجاد پارلمان‌های محلی مخالف نیستید؟

بله. من با پارلمان محلی به معنی قوت گرفتن شوراها مخالف هستم اما با تصمیم‌گیری مجلس ملی و سنای عرفی و محلی موافق هستم. اما با استفاده از نمایندگان باتجربه و بدون آن که سازمان جدیدی ایجاد و تشکیل شود. از سوی دیگر از تجارب موفق دیگر کشورها نیز استفاده شود. اما با پارلمان محلی با نام «شوراها» مخالف هستم، چون این شوراها مشکلات بسیاری ایجاد کرده‌اند.