انتقاد به بازداشت غیرضروری در پروندهها
غلامحسین محسنیاژهای، رئیس قوه قضائیه در دیدار جمعی از قضات و کارکنان دادگستری تهران گفت: «من کاملاً موافق اِعمال ارفاقات قانونی، تخفیف مجازات، مرخصی، آزادی مشروط و مجازات جایگزین حبس در قبال محکومین و زندانیان واجد شرایط هستم، اما تاکیدم آن است که مرجع صادرکنندهی این تأسیسات ارفاقی، به تناسب و منطق عقلانی و قضایی نیز عنایت و التفات داشته باشد و در اِعمال ارفاقات قانونی برای محکومین جمیع شرایط را مدنظر قرار دهد؛ برای نمونه، زندانیانی که حضورشان در بیرون از زندان برای امنیت مردم مضر است، قطعاً نباید مشمول ارفاق شوند؛ همچنین، اینکه محکومی دوسوم و یا یکسوم از دوران حبس خود را طی کرده است، تنها یکی از شرایط شمول آزادی مشروط در قبال اوست و مرجع قضایی مربوطه باید عنایت و التفات کند که آیا این محکوم، متنبه نیز شده است؟ همچنین، باید توجه و التفات شود که محکومی که برای او مرخصی در نظر گرفته میشود آیا قصد دارد از ایام مرخصی خود برای کسب رضایت شاکی و جبرانمافات، استفاده کند و یا اینکه قصد دارد در ایام مرخصی هم به راه ناصواب گذشته ادامه دهد؟ اینها مواردی است که مقامات و مراجع قضایی ذیصلاح، در موعد اِعمال ارفاقات قانونی در قبال محکومین، باید بدان توجه داشته باشند.»
وی در ادامه با اشاره به مبحث کارشناسی پروندههای قضایی گفت: «تأخیر در ارائه نظریات کارشناسی در قبال برخی پروندههای قضایی بعضاً سبب اطاله رسیدگیها میشود؛ برای مرتفع کردن این مشکل ضروری است که قضات ما عنایت داشته باشند که وقتی نسبت به مبحث و موضوعی یقین حاصل کردهاند از ارجاع آن به کارشناسی پرهیز و استنکاف کنند؛ همچنین مقام قضایی ذیصلاح وقتی موضوعی به کارشناس ارجاع میشود و او در ارائه نظریه، تأخیر و تعلل میکند و در وقت معین نظریه کارشناسی خود را ارائه نمیدهد، از او توضیح بخواهد؛ از سویی دیگر، چنانچه در نظریههای کارشناسان اختلافات چشمگیری نیز وجود دارد، باید موضوع به دقت از ناحیه مقام قضایی پیگیری و آشکار شود که چرا میان دونظریه کارشناسی، این مقدار اختلاف فاحش وجود دارد.»
محسنیاژهای در ادامه گریزی به مقوله پروندههای کثیرالشاکی زد و تصریح کرد: «قضات در رسیدگی به پروندههای کثیرالشاکی نیز همانگونه که بارها تاکید کردهایم، احقاق حق مالباختگان را در اولویت قرار دهند و چنانچه بازداشت متهم ضرورتی ندارد و بیم فرار او نمیرود، از این کار اجتناب کنند و تمهیدات و تدابیر ناظر بر وصول مطالبات شاکیان توسط متهم یا متهمین را فراهم آورند. در برخی از پروندههای کثیرالشاکی شاید چنانچه متهم یا متهمین پرونده در همان مرحله نخست بازداشت نمیشدند، این مقدار بر حجم شکات افزوده نمیشد و وصول مطالبات آنها راحتتر انجام میگرفت.»
وی اضافه کرد: «مقامات و مسئولان ذیربط قضایی عنایت داشته باشند که وصول مطالبات مردم و بیتالمال بعضاً در همان مرحله نخست رسیدگیها در مراحل بازپرسی و دادسرا و در مرحله تحقیقات، سهلتر است؛ لذا به این امر التفات کنند و آن را به پس از صدور حکم نهایی موکول نکنند؛ در مواردی فردی که شاکی خصوصی دارد و باید پول مردم را بازگرداند و یا اختلاس کرده و یا رشوه گرفته، با اتخاذ تمهیدات و تدابیری در همان مرحله تحقیقات و مراحل بازپرسی و دادسرا، نسبت به عودت مال مردم و بیتالمال، ترغیب و مصمم میشود. وصول هفتونیم هزار میلیارد تومان توسط دادگستری تهران فقط در یک پرونده طی هفتههای اخیر در این راستا، اقدامی قابل تقدیر و ارزشمند است؛ شاید چنانچه تدابیر و تمهیدات و ابتکارات ناظر بر وصول این مبلغ در همان مراحل تحقیقات و بازپرسی، صورت نمیگرفت، وصول آن، در مرحله اجرای احکام با مشکلاتی مواجه میشد.»
محسنیاژهای در ادامه خطاب به قضات مجتمع قضایی تخصصی ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی تهران، گفت: «با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی، شرایطی را فراهم آورید تا محکومانی که علاوه بر حبس به جزای نقدی و رد مال نیز محکوم شدهاند، در اثنای دوران تحمل حبس، نسبت به محکومیت جزای نقدی و رد مال خود نیز اقدامات مقتضی را ترتیب دهند و این امر را به پایان دوران حبس موکول نکنند؛ چراکه این امر برای خود آنها نیز واجد زیان خواهد بود.»