دردسرهای بزرگ اصولگرایان

هرچند که در دو انتخابات اخیر مجلس، نظارت استصوابی و ردصلاحیت‌های گسترده جناح‌های غیرهمسو با حکومت، ایجاد یک فضای رقابتی اصولی و واقعی را سلب کرده و بسیاری از مردم در تهران در مخالفت با دخالت‌های بیش از اندازه در تاییدصلاحیت کاندیداها و اعتراض به وضع موجود اقتصادی و گلایه‌های اجتماعی و مدنی، شرکت در انتخابات را حداقلی کرده‌اند، اما بررسی رفتار انتخاباتی مردمی که در انتخابات مجلس در تهران به کاندیدایی رای داده‌اند، نشان می‌دهد شکاف در جبهه اصولگرایان عمیق است.

چنانچه ۱۴ نماینده راه‌یافته به مجلس از دور اول از لیست شانا (شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی)، اُمنا (ائتلاف مردمی نیروهای انقلاب اسلامی)، صبح ایران و یک نفر نیز (منوچهر متکی) از شورای وحدت بوده است که البته نام او به صورت مشترک در لیست صبح ایران نیز آمده بود. رقابت مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم در تهران با رقابت نفرات پانزدهم تا چهل‌وششم لیست که نتوانستند ۲۰ درصد آرا را در مرحله نخست به دست آورند، انجام خواهد شد.

رقابتی که در آن صبح ایران، شانا، اُمنا و شورای وحدت حضور خواهند داشت. از بین کاندیداهای این دوره صبح ایران با ۱۳ کاندیدا که ۱۱ نفر آنها با لیست اُمنا مشترک هستند، اُمنا با ۱۵ کاندیدا که ۱۱ نفر آن با صبح ایران مشترک هستند، شانا با ۱۴ کاندیدا و شورای وحدت با یک کاندیدا حضور خواهند داشت.

احمد نادری(امنا-صبح ایران)، ابراهیم عزیزی(امنا-صبح ایران)، پیمان فلسفی(امنا-صبح ایران)، سمیه رفیعی(امنا-صبح ایران)، ابوالفضل ظهره‌وند(امنا-صبح ایران)، حسین نجابت(شانا)، عبدالحسین روح‌الامینی (شانا)، محمد سراج (امنا-صبح ایران)، ابوالقاسم جراره(امنا-صبح ایران)، زهره سادات‌لاجوردی (شانا)، زینب قیصری‌مطلب(امنا-صبح ایران)، علیرضا سلیمی(شانا)، زهره طبیب‌زاده‌نوری(شانا)، ریحانه اخلاقی (امنا-صبح ایران)، صالح اسکندری(امنا-صبح ایران)، محمدحسین حسین‌زاده بحرینی (شانا)، سیدمرتضی محمودی(امنا-صبح ایران)، حسن خجسته‌باقرزاده(شانا)، مهدی عسگری (صبح ایران)، مجتبی زارعی (شانا)، بیژن نوباوه‌وطن (امنا)، سمیه گل‌پورچمرکوهی (شورای وحدت)، علی‌اصغر پورمحمدی (شانا)، علی طهرانی‌مقدم (شانا)، سیدنظام‌الدین موسوی (امنا)، فاطمه قاسم‌پور (شانا)، حسین صمصامی (امنا)، مجتبی رحمان‌دوست (امنا)، عطا بهرامی (صبح ایران)، مهدی شریفیان (شانا)، سعید آجورلو (شانا)، غلامحسین رضوانی (شانا) ۳۲ کاندیدایی هستند که در دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم با همدیگر رقابت خواهند کرد.

آرایشی که تمرکز بر اختلافات قالیبافی‌ها و پایداری‌ها را به هم زد و در سرنوشت نماینده‌های تهران نیز اثر گذاشت. رائفی‌پور و همفکران او و اُمنا و همراهان آن هر دو رقابت را برای قالیبافی‌ها سخت‌تر کردند و اُمنا که انشعاب دیگری از پایداری‌هاست، هم تهدیدی برای قالیبافی‌ها به حساب می‌آید و هم کار را برای پایداری‌های حاضر در لیست مشترک شانا و جبهه پایداری سخت خواهد کرد.

تا اینجا همه جریان‌های حاضر در دور دوم انتخابات تهران، بر ادامه فعالیت‌های خود برای تصاحب حداکثر کرسی‌های تهران تاکید کرده‌اند. «عبدالحسین روح‌الامینی» عضو شورای مرکزی ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی تنها چند روز بعد از انتخابات مجلس با اشاره به این موضوع درباره ائتلاف مجدد شانا و جبهه پایداری گفته بود: «باید در این مورد ابتدا جلساتی برگزار کرده و مذاکراتی انجام شود و سپس در این‌باره تصمیم‌گیری کنیم.» هرچند که تا این لحظه هنوز ائتلاف دوباره شانا و جبهه پایداری قطعی نشده است اما پیش‌بینی‌ها از ائتلاف این دو طیف با همدیگر حکایت دارد.

سیدنظام‌الدین موسوی، دبیر شورای مرکزی ائتلاف مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (امنا) نیز اعلام کرده است قبل از شروع تبلیغات مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم لیست قطعی امنا منتشر شود و احتمالاً این لیست تا اواسط اردیبهشت‌ماه اعلام خواهد شد.

او درباره اینکه یک نفر به لیست آنها اضافه خواهد شد یا خیر؟ اینگونه توضیح داده است: «۱۵ کاندیدای امنا که در لیست مرحله اول بودند توانستند وارد رقابت انتخابات در مرحله دوم شوند. تلاش ما این است که از این ۱۵ نفر حمایت کنیم مگر آنکه به جمع‌بندی جدیدی برسیم. البته اگر تغییراتی هم باشد بسیار محدود و اندک خواهد بود. به احتمال زیاد همان ۱۵ کاندیدای لیست امنا در مرحله اول، در مرحله دوم نیز در لیست خواهند بود. درباره این‌که آیا یک نفر به لیست اضافه می‌شود تا لیست ۱۶ نفره‌ای داشته باشیم، هنوز جمع‌بندی نکرده‌ایم.»

وی همچنین درباره احتمال ارائه لیست مشترک با صبح ایران اعلام کرد که «تاکنون با آنها مذاکره‌ای انجام نشده است.» هرچند که مسعود زریبافان، سخنگوی ائتلاف مردمی نیروهای انقلاب (اُمنا) گفته است:«در حال بررسی و مشورت هستیم تا یک نفر را تعیین و اضافه کنیم و فهرست‌مان بشود ۱+۱۵. ما تاکنون برای دادن فهرست مشترک با دیگر جریانات به توافق نرسیده‌ایم و مذاکرات و گفت‌وگوها با آن‌ها در حال انجام است.»

دردسر بزرگ برای یاران قالیباف

به نظر می‌رسد بیشترین دردسر در دور دوم انتخابات دوازدهم مجلس، متعلق به یاران قالیباف باشد. قالیباف در جریان تدوین لیست مشترک شورای ائتلاف با پایداری‌ها، حسابی از مواضع خود کوتاه آمده و تن به خواسته پایداری‌ها داده بود و عطای برخی چهره‌های نزدیک به خود را به لقای سرلیستی بخشید اما همین مسئله باعث شد تا پایداری‌ها فشار را باز هم بیشتر کرده و قالیباف را در منگنه بیشتری قرار دهند و با حذف محسن پیرهادی و اضافه کردن محمود نبویان باز هم او را در گوشه رینگ قرار دهند.

بر همین اساس به نظر می‎رسد این قالیباف و یارانش بودند که بازندگان اصلی دور نخست انتخابات مجلس محسوب شدند چراکه هم رتبه قالیباف در بین اصولگرایان سقوط کرد و به‌عنوان نفر چهارم انتخابات مجلس دوازدهم در تهران انتخاب شد و هم اینکه هیچ‌یک از افراد لیست مورد حمایت او در بین ۳۰ نفر نخست تهران قرار نگرفتند و پشت درِ بهارستان و به انتظارِ دور دوم نشسته‌اند.

او در نخستین جلسه علنی مجلس که پس از انتخابات ۱۲ اسفند برگزار شد، در اظهارات خود گفت که «اگر وضع اقتصادی کشور رونق داشت و بداخلاقی‌های سیاسی نبود، نرخ مشارکت در انتخابات متفاوت می‌شد. مردم با صندوق رای قهر نیستند اما انتظار کارآمدی بیشتری دارند پس باید صندوق رای کارایی و گره‌گشایی روزافزون خود را در کارآمدسازی حکمرانی نشان دهد.» با نگاه به اعداد و ارقام به نظر می‌رسد یاران قالیباف در دور دوم هم شانس چندانی ندارند.

چنانچه در میان ۳۲ رقابت‌کننده دور دوم اگر بگوییم همسویان قالیباف فقط در لیست مشترک شانا و پایداری بوده و با سایر لیست‌ها همراهی نداشتند، ۱۴ نفر منتسب به آن همچنان در رقابت حضور دارند و در نگاه اول اوضاع قالیباف در میان نماینده‌های منتخب تهران بهبود پیدا می‎کند اما وقتی لیست این اعضا را نگاه می‌کنیم و بخواهیم براساس سبقه و صبغه تاریخی این افراد آینده انتخابات را در صورت پیروزی همه این اعضا در دور دوم مجلس پیش‌بینی کنیم؛ در این بین فقط ۴ یا ۵ نفر همسو با قالیباف و احتمالاً در صورت ورود به مجلس به همراهی با او به‌طور مستمر بپردازند.

چهره‎هایی مانند حسین نجابت، عبدالحسین روح‌الامینی، حسن خجسته‌باقرزاده، مهدی شریفیان و سعید آجرلو در این جمع هستند و احتمالاً زهره سادات‌لاجوردی، علیرضا سلیمی، زهره طبیب‌زاده‌نوری، محمدحسین حسین‌زاده‌بحرینی، مجتبی زارعی، علی‌اصغر پورمحمدی، علی طهرانی‌مقدم، فاطمه قاسم‌پور و غلامحسین رضوانی حتی اگر از لیست شانا به مجلس راه یابد بعید است همراه و همسو با یاران قالیباف (با وجود اینکه سرلیست، لیستی که با آن به مجلس وارد شده‌اند، قالیباف است) باشد.

هرچند که رقابت آنها با موجی از منتقدین سرسخت قالیباف خواهد بود و در نتیجه تیم او راه سختی در پیش دارد چراکه باید از سد یاران پایداری‌ها و یاران رائفی‌پور عبور کند. از طرفی با توجه به تضعیف جایگاه قالیباف در مجلس دوازدهم و شانس کمتر او در مقابل حمید رسائی و محمود نبویان - گزینه‌های احتمالی ریاست مجلس - برای رسیدن دوباره به جایگاه ریاست مجلس، او به یاران خود در بهارستان نیاز دارد.

رسائی، سوهان روح شانا

تا اینجا حمید رسائی شمشیر خود را برای قالیباف از رو بسته است. او یک هفته بعد از انتخابات در صداوسیما حاضر شد و با اشاره به حملاتی که از سوی صفحات مجازی به او شده بود، گفت: «الان یکسری صفحات مجازی هستند که اگر نخ آنها را بگیری به برخی از آدم‌ها می‌رسد که دنبال رئیس شدن هستند. مثل روز روشن است، روزنامه جوان و خبرگزاری تسنیم در این یکی دو روز انواع و اقسام فحاشی‌ها را به ما کردند. شاید بخشی از این رسانه‌ها در حقیقت برخی از آنها عضو شورای ائتلاف هستند و می‌خواهید راحت‌تان کنم؛ نظرشان آقای قالیباف است... در مرور لیست‌های جدید تعابیری به کار برده شد که تعابیر پسندیده‌ای نبود. حتی برخی این تعبیر را به کار می‌بردند که شما عددی نیستید.»

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود نیز گفته بود: «الان انتخابات تمام شده و اتفاقاً مشخص شد همان کسانی که فکر می‌کردند که عددی نیستند و نزد مردم جایگاهی ندارند، جزو نفرات اول شدند و همان‌هایی که تصور می‌کردند انتخابات را برده‌اند و همه چیز تمام شده، رفتند جزو نفرات بعدی. پسندیده نیست من که در این انتخابات آرایم بیشتر از دیگران شده مسائل قبلی را بازخوانی کنم.»

اما رسائی با وجود آنکه در زبان می‌گوید اهل تفرقه‌پراکنی نیست، اما در عمل اختلاف با قالیباف را رها نمی‌کند. کانال تلگرامی حمید رسائی هفته گذشته در انتقاد به یادداشتی در روزنامه جوان که به سخنان اختلاف‌انگیز و ناامیدکننده انتقاد کرده بود، اینگونه نوشت: «توصیه‌های روزنامه جوان در حالی است که یک هفته پس از انتخابات ۱۱ اسفند وقتی حمید رسائی با توجه به ریزش ۸۰۰ هزار رای قالیباف، از لزوم تغییر در ویترین و هیئت‌رئیسه مجلس دوازدهم سخن گفته بود، روزنامه جوان و خبرگزاری تسنیم طی یادداشتی شروع به لجن‌پراکنی و توهین‌های بی‌سابقه به منتخب مردم تهران کردند و چنین تعابیری را درباره وی به کار بردند: ردصلاحیت‌شده چند دوره مجلس، درگیر توهم قدرت و ریاست، تفرقه‌افکن و...»

دو روز پس از این پرخاشگری، رهبر انقلاب در دیدار مجلس خبرگان رهبری فرمودند: «آن چیزی که می‌تواند شیرینی مجلس جدید را نابود کند، سخنان اختلاف‌انگیز و دعوا راه انداختن‌ها و ستیزه‌گری‌های دشمن‌پسند است. شیرینی مجلس جدید را این‌جور چیزها از بین می‌برد.» به نظر می‌رسد رسائی و جبهه پایداری در این دور نیز از مواضع قبلی خود عقب‌نشینی نکرده و دست در دست هم سوهان روح قالیباف و یارانش باقی بمانند.

شمشیر جبهه صبح ایران تیز شد

در جبهه صبح ایران نیز شمشیرها برای ریاست مجلس و هیئت‌رئیسه تیز شده‌اند؛ رائفی پور، دبیرکل جبهه صبح ایران اواخر اسفند سال گذشته در نشست خبری این جبهه در سخنان خود با گذر کردن از مسئله اعتبارنامه حمید رسائی به این بهانه که مربوط به گذشته بود و جزای آن را نیز داده است، به بررسی اعتبارنامه قالیباف به دلیل فعالیت‌های فرزندانش تاکید کرد و گفت: «در مورد اعتبارنامه آقای رسائی یا هر شخص دیگری نکته‌ای وجود دارد که عرض کردم تجربیات خوبی داشتیم. مثلاً اعتبارنامه آقای تاجگردون یا آقای قالیباف مطرح است که گفتند ما اعتبارنامه او را بررسی خواهیم کرد. این است که باید آن مسئله از دید شورای نگهبان جدید باشد. این ظاهراً قانون است. یعنی در مورد آقای تاجگردون مسئله‌ای باشد که شورای نگهبان به آن نرسیده باشد. در مورد آقای رسائی، آنچه که من پرس‌وجو کردم و خودم به شخصه پرسیدم، مسئله‌ای بوده که مال گذشته بوده و حتی یک برهه‌ای باعث عدم احراز صلاحیت ایشان در مجلس شده بود که بعد حل شد و ایشان دوباره توانست شرکت کند. اما در مورد آقای قالیباف بحث فرزندان ایشان و این مطالبی که جدید مطرح شد با توجه به اینکه ایشان رئیس قوه هم هستند، احتمالاً مطرح باشد.»

با توجه به تمایل جریان‌های اصولگرا برای باز نگه داشتن پرونده افشاگری‌ها برای باج‌خواهی سیاسی و یا پیروزی در میدان رقابت، هیچ بعید به نظر نمی‌رسد که در روزهای باقی‌مانده تا برگزاری دور دوم انتخابات، شاهد افشاگری‌های دیگری نیز باشیم. شاید قالیباف نیز برای فرار از گردابی که پایداری‌ها، صبح‌ایرانی‌ها و امنایی‌ها او را در آن گرفتار کرده‌اند، دست به افشاگری‌هایی بزند. باید منتظر ماند و دید آیا الگوی رقابت در دور دوم با وجود آنکه فضای رقابت برای جریان‌های داخلی اصولگرا سهل‌تر شده است، همان الگوی تکراری دور نخست خواهد بود؟