جشنواره تفکیک

سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک‌ونوجوان با حواشی زیادی برگزار شد

الهام شهیدان

خبرنگار

سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک‌ونوجوان چهاردهم مهر برای بار بیست‌وسوم با شعار «بچه‌ها به‌سمت قله»، در اصفهان افتتاح شد و پروانه‌های آن بر شانه پل‌های تاریخی‌ این شهر نشستند؛ جشنواره‌ای که در دوره‌های برگزاری فرازونشیب‌های زیادی را از سرگذرانده و از برگزاری آنلاین در دوره کرونا تا تغییر محل برگزاری از اصفهان به همدان، کرمان و تهران تا برگزاری در سال‌های جنگ را به‌چشم دیده است. هردولتی بنابر سیاست‌های خود، بخش‌هایی را به جشنواره اضافه یا از آن کم کرده است ولی به عقیده منتقدان دهه‌های 60 و 70 بهترین و پرشورترین دهه‌های برگزاری با حضور کارگردان‌هایی چون عباس کیارستمی، کیومرث پوراحمد، مجید مجیدی، ایرج طهماسب، کیانوش عیاری و... -چه ازلحاظ کیفیت فیلم‌ها، چه ازنظر استقبال کودکان در گیشه از فیلم‌ها- بوده است. این جشنواره از سال ۱۳۶۹ با تغییر زمان برگزاری از بهمن‌ماه به ‌آذرماه، تحت‌عنوان ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان، هویتی مستقل از جشنواره فیلم فجر یافت و در سی‌وچهارمین دوره زمان جشنواره از آبان‌ماه به مهرماه تغییر یافت.

جزئیات جشنواره سی‌وپنجم

در این‌دوره از جشنواره همچون دوره‌های پیشین، بزرگداشت منوچهر والی‌زاده و بهرام دهقان‌یار و نکوداشت ایرج تقی‌پور و آرش میراحمدی برگزار شد و یادبود آتیلا پسیانی و فردوس کاویانی نیز قرار است در آیین اختتامیه برگزار شود.

«امرالله احمدجو»، «رسول صدرعاملی» و «حامد جعفری» تهیه‌کننده، «جهانبخش سلطانی» و «پوران درخشنده»، اعضای داوران فیلم‌های بلند داستانی بخش ملی جشنواره سی‌وپنجم و «محمدرضا عرب» کارگردان، «روانبخش صادقی» انیماتور و «مریم اسمی‌خانی» کارگردان اعضای هیئت‌داوران بخش کوتاه و پویانمایی این‌دوره از جشنواره هستند.

در بخش ملی جشنواره ۱۴فیلم سینمایی بلند، ۱۲فیلم کوتاه داستانی و ۱۲فیلم پویانمایی، در بخش بین‌الملل جشنواره ۱۳ اثر بلند داستانی از کشورهای روسیه، آمریکا، عراق، فرانسه، آرژانتین، ارمنستان و جمهوری‌چک، چین، کره‌جنوبی، اندونزی، ترکیه، امارات و آلمان در جشنواره حضور دارند. همچنین یک فیلم در بخش خارج از مسابقه نمایش داده شد.

12فیلم کوتاه داستانی و پویانمایی در بخش کوتاه بین‌الملل و درمجموع در بخش رقابتی جشنواره، ۶۲ فیلم حضور دارند. ۱۳ اثر بلند داستانی ‌در بخش خارجی و12فیلم پویانمایی در بخش ملی جشنواره شرکت داشتند.

اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک‌ونوجوان اصفهان نیز امروز ۲۰مهرماه برگزار خواهد شد تا مشخص کند پروانه‌های زرین قرار است مهمان خانه کدام هنرمندان بشوند.

تفکیک جنسیتی داوران جشنواره

جشنواره فیلم کودک‌ونوجوان اصفهان طبق روال چهاردهه اخیر، در اصفهان در حال برگزاری است اما برای نخستین‌بار یک اتفاق ویژه در آن رقم خورده؛ تفکیک جنسیتی در سینماهای ویژه داوران و خبرنگاران کودک‌و‌نوجوان و...

چهاردهه است که جشنواره فیلم کودک‌ونوجوان، در سینمای ایران پس از انقلاب برگزار می‌شود و بدون مشکلی کودکان‌ونوجوانان در کنار هم به تماشا و داوری فیلم‌ها می‌پردازند. درواقع داوران این جشنواره در سه‌گروه بزرگسالان، نوجوانان و کودکان انتخاب می‌شوند، در کنار تیم خبرنگاران نوجوان که هرساله از میان نوجوانان مشتاق رسانه انتخاب شده و خبرها را تهیه می‌کنند. ویژگی خاص این جشنواره، توجه فراوان به داوران کودک‌ونوجوان است. اما برای نخستین‌بار در دوره سی‌وپنجم، سینماهای نمایش‌دهنده، برای دختران و پسران تفکیک شده‌اند. حدود 900داور کودک‌ونوجوان امسال سی‌وپنجمین جشنواره کودک را داوری می‌کنند و این جشنواره می‌تواند فرصتی برای تعامل و تمرین و مدرسه کوچکی برای کودکانی باشد که قرار است فردا در سینمای زندگی به تماشا کنار هم بنشینند.

امسال اما دختران داور و خبرنگار در سینما ساحل و پسران در سینما چهارباغ به تماشای فیلم‌ها نشسته‌اند و این موضوع باعث اعتراض یکی از کارگردان‌ها نیز شده است.

ابراهیم نورمحمد، یکی از کارگردانان حاضر در سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان‌ونوجوانان اصفهان معتقد است، بهتر بود سانس‌های نمایش برای داوران کودک دختر و پسر، تفکیک نمی‌شد و آنها در کنار هم داوری می‌کردند.

او در نشست خبری فیلم‌اش می‌گوید: ما در روز یکشنبه، ۱۶مهرماه که فیلم در جشنواره نمایش داده شد، اکران‌هایی برای عموم مردم داشتیم و نیز اکران‌های جداگانه برای داوران دختر و پسر، ای‌کاش آن‌ها دست‌کم در ردیف‌های جدا از هم در یک سالن فیلم را می‌دیدند، ولی اینطور تفکیک نمی‌شدند.

این تفکیک جنسیتی درحالی اتفاق افتاد که پیش‌ازاین و در سی‌وچهار دوره قبلی، داوران کودک‌ونوجوان در تعامل با هم فیلم‌ها را داوری می‌کردند و مشکلی نیز گزارش نشده بود. می‌‌‌گوید: من و برادرم در دوره قبلی هم داور بودیم و در کنار هم و در یک سینما فیلم‌ها را تماشا کردیم اما در این دوره، سینماها جدا شده‌اند و علتش را نمی‌دانیم و باوجود اینکه همه سینماروها دختر هستند، درباره مقنعه سختگیری می‌شود و مرتب به ما تذکر می‌دهند. برای بارگذاری عکس پروفايل جشنواره با اینکه من 8ساله‌ام نیز با خانواده‌ام تماس گرفتند و گفتند، درصورتی‌که عکس باحجاب نگذارم، نمی‌توانم داور جشنواره کودک باشم.

تفکیک جنسیتی به‌دلیل تعداد بالای داوران اتفاق افتاد

صدیقه چگونیان، مسئول کمیته داوران کودک‌ونوجوان دلیل تفکیک جنسیتی در جشنواره امسال را تعداد بالای داوران عنوان می‌کند و می‌گوید: برای نخستین‌بار حدود 900داور دختر و پسر در جشنواره حضور دارند و سینماها به‌همین‌دلیل جداسازی شدند. البته برای مسئولان خانم هم راحت‌تر این است که سینما جدا باشد تا در محیط آزادتری کار کنند.

او درباره اجبار حجاب در عکس پروفايل داوران کودک نیز می‌گوید: به‌هرحال بچه‌ها در مدرسه نیز باید عکس باحجاب ارائه دهند و تاکید ما بر کیفیت عکس‌های کارت داوری بود.

چگونیان، درحالی دلیل جداسازی را تعداد بالای داوران اعلام می‌کند که سینما ساحل که محل اکران فیلم‌ها برای دختران است، دارای ۹سالن نمایش است که درمجموع ظرفیت میزبانی از هزارنفر را به‌طور همزمان دارد. درواقع این سالن چندین سینمای جداگانه با ظرفیت بالا دارد و تعداد بالای داوران، دلیل قانع‌کننده‌ای برای جداکردن سینماهای دختران و پسران داور جشنواره نیست.

جداکردن دنیای زنان و مردان ممکن نیست

سجاد نصراللهی، تهیه‌کننده فیلم «درآغوش درخت» نیز درباره این تفکیک جنسیتی به خبرنگار ما می‌گوید: فیلم ما دوبار و در دو سینمای مجزای دختران و پسران برای داوران به نمایش درآمد که متاسفانه سالن نشست داوران پسر، بسیار کوچک و نامناسب بود. درباره این تفکیک صورت‌گرفته چیزی که به‌ذهنم می‌رسد، سخنی از شهید آوینی است که می‌گفت، تکنولوژی‌ای که از غرب وارد می‌شود، ناخودآگاه فرهنگ‌اش را هم دنبال خود می‌آورد؛ شما ناگزیری از پذیرفتن آن فرهنگ ولی باید تلاش کنی آن را با سنت خود تطبیق بدهی. حالا این سینما هم از غرب آمده اما اینکه بخواهیم دنیای زن و مرد را جدا کنیم یک‌چیز نشدنی است.

تهیه‌کننده موقعیت مهدی ادامه داد: خدایی که دنیای زن و مرد را آفریده، یکسری دستورالعمل گذاشته که با کنار هم بودن، مکمل باشیم. ما هم در فضاهایی که می‌خواهیم کار کنیم، می‌توانیم از همان خلقت خدا الهام بگیریم، ولی در کنارش حواس‌مان به اصول هم باشد. نمی‌خواهم قضاوت کنم، شاید به‌دلیل محدودیت فضا مسئولان مجبور به تفکیک‌موقت شده باشند اما اگر براساس اصول پیش برویم، بدون تفکیک جنسیتی هم با رعایت اصول، مشکلی پیش نخواهد آمد.

پروانه‌های جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک‌ونوجوان اصفهان با همه کم‌وکاستی، امروز با مشخص‌شدن برگزیدگان در اختتامیه، باز هم اصفهان را ترک می‌کنند تا ورقی دیگر از این فستیوال پرطرفدار رقم بخورد؛ فستیوالی که هرسال شور تازه‌ای به سینمای کودک می‌دمد.