نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

پهپاد و دو نگاه

اندیشکده شورای آتلانتیک در نوشتاری به تفاوت دیدگاه‌های چهره‌های سیاسی در ایران در خصوص همکاری پهپادی ایران و روسیه پرداخته است. این اندیشکده می‌نویسد:«خبر فروش هواپیماهای بدون سرنشین ایران به روسیه بحثی در مورد اینکه آیا این نزدیکی فزاینده به روسیه به نفع منافع ملی ایران است را برانگیخته است.
از منظر رئالیسم، در زمان افزایش دوقطبی‌شدن نظام بین‌الملل، قدرت‌های کوچک یا متوسط، عموماً سعی می‌کنند با قدرت‌های بزرگ ائتلاف کنند تا روندی مبتنی بر توازن قوا، فاصله ایمن با قدرت‌های بزرگ را حفظ کرده و از قدرت‌های بزرگ دوری کنند، اما در عمل وارد درگیری‌های آنها می‌شوند. براین اساس اصلاح‌طلبان ایران و حتی برخی از محافظه‌کاران موضوع تحویل هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه را تضعیف‌کننده منافع ایران دانسته‌اند. فروش پهپاد منجر به تحریم‌های اضافی علیه ایران توسط ایالات‌متحده، سوئیس و اتحادیه اروپا شده است. این اقدام همچنین باعث شده‌ که برخی ایران را به نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد متهم کنند که محدودیت‌های صادرات موشک‌های ایران را تا سال 2023 حفظ می‌کند. در 5 نوامبر، فشارهای بین‌المللی باعث شد تا امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران تأیید کند که ایران هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار روسیه قرار داده است. با این حال، او اصرار داشت که تحویل‌ها قبل از حمله روسیه به اوکراین در 24 فوریه انجام شده است. این اظهارات مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا در پاسخ بگوید: «اینکه شما موضع خود را از تکذیب تحویل پهپاد به روسیه تغییر داده‌اید، و اینکه اعتراف کرده‌اید که ما هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار روسیه قرار داده‌ایم باید جنگ اوکراین را به فال نیک گرفت. با این ملاحظه که اگر حقایق را در مورد مسائل دیگر بپذیرید، بسیاری از مسائل تغییر خواهد کرد.» حسین علایی فرمانده اسبق نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود:«این دیدگاه وجود دارد که روسیه از ابتدای حمله به اوکراین به دنبال این بود که ایران را به آن جنگ بکشاند تا تنها نباشد و تحریم‌ها علیه ایران افزایش یابد. روسیه می‌خواهد از حل مسئله هسته‌ای ایران راحت شود، سیاست خارجی ایران را گروگان بگیرد و بتواند رفتار مستقل ایران را به نوعی مهار کند. شاید به همین دلیل روسیه موضوع خرید پهپاد از ایران را افشا و علنی کرد.» حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، فعال سیاسی محافظه‌کار و رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نوشت که روسیه با ممانعت از بازگشت ایران به توافق هسته‌ای 2015 سود برده است و دوباره از انزوای ایران بر سر اوکراین سود می‌برد. برخی از کارشناسان ایرانی، از جمله نعمت‌الله ایزدی، سفیر سابق ایران در روسیه (1994-1990)، اظهار داشتند که امیرعبداللهیان در مورد فروش پهپاد در بی‌خبری نگاه داشته شده است و به عدم هماهنگی بین میدان و دیپلماسی اشاره کردند.
در واقع هر موضوعی که باعث بهبود نسبی روابط ایران و غرب شود از دیدگاه روسیه تهدید محسوب می‌شود. در همین راستا، رجب صفروف، عضو سابق شورای سیاسی ریاست‌جمهوری فدراسیون روسیه و رئیس کمیسیون ایران در اتاق بازرگانی و صنایع مسکو، اخیراً گفته است که ایران غرب‌گرا برای روسیه خطرناک‌تر از ایران هسته‌ای است. وی گفت: «ایران برای ما (روسیه) مانند سپر دفاعی آهنین در مقابل غرب است و در صورت روی کار آمدن یک دولت غربگرا در ایران، فروپاشی روسیه از همان لحظه آغاز خواهد شد.» تأکید سیاست «نگاه به شرق» نیز ناشی از نگاه ایران به آینده نظام بین‌الملل است. ایران معتقد است که غرب از زمان انقلاب 1979 ایران با جمهوری اسلامی مشکل وجودی داشته است. براین اساس، غرب نه‌تنها شریک ایران نیست، بلکه دشمنی است که به طرق مختلف سعی در صدمه زدن به ایران دارد. تحریم‌های غرب مربوط به آغاز انقلاب اسلامی - زمانی که ایران دیپلمات‌های آمریکایی را به مدت 444 روز گروگان داشت - و آوردن پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد در 8 مارس 2006، از این منظر دیده می‌شود. چین و روسیه که در گذشته در شورای امنیت سازمان ملل درباره تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران رای داده بودند، اخیرا به حمایت از ایران و در مخالفت با غرب رای داده‌اند.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید