نگرانی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از تنش در دریای سرخ

در 19 دسامبر، پنتاگون با ایجاد عملیات نگهبان رفاه، با هدف بازدارندگی در مقابل حوثی‌ها در خط کشتیرانی در نزدیکی باب‌المندب، خط باریکی که یمن را از شاخ آفریقا جدا می‌کند، وارد عمل شد. حدود 30 درصد از کل کانتینرهای جهان و تقریباً 12 درصد تجارت جهانی از باب‌المندب عبور می‌کند. با این حال، عملیات نگهبان رفاه نتوانست انصارالله را از ادامه حملات موشکی و پهپادی خود باز دارد. این گروه به‌طور مداوم گفته است که این حملات به کشتی‌ها در سواحل یمن در صورتی پایان می‌یابد که اسرائیل حملات خود به غزه را متوقف کند. به جای استفاده از اهرم‌های آمریکا برای متقاعد کردن دولت اسرائیل برای موافقت با آتش‌بس در غزه، دولت بایدن به همراه بریتانیا در هفته گذشته مجموعه‌ای از حملات هوایی را علیه اهداف حوثی‌ها در سراسر یمن انجام داده و در عین حال به تامین سلاح برای اسرائیل ادامه داده است. این حملات، اولین مداخله مستقیم نظامی ایالات متحده علیه حوثی‌ها از اکتبر 2016 بوده و تنش‌های منطقه‌ای را به‌گونه‌ای تشدید کرده که نزدیک‌ترین متحدان و شرکای عرب واشنگتن در خلیج‌فارس را نگران کرده است. به غیر از بحرین که به استرالیا، کانادا و هلند در ایفای نقش‌های غیرعملیاتی در این حملات آمریکایی-بریتانیایی پیوست، سایر اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس از مشارکت خودداری کرده‌‌اند. بیشتر آنها در خصوص تشدید تنش از سوی واشنگتن و لندن ابراز نگرانی کرده‌‌اند. حتی قبل از 11 ژانویه، زمانی که موج اول حملات صورت گرفت، برخی از مقامات کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به صراحت نسبت به این اقدام نظامی هشدار دادند. محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر امور خارجه قطر، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در 7 ژانویه، نگرانی‌های خود را به وضوح بیان کرد. وی با بیان اینکه «ما هرگز اقدام نظامی را به‌عنوان یک راه‌حل نمی‌بینیم»، افزود: حفاظت از خطوط کشتیرانی از طریق «ابزارهای دیپلماتیک»، «بهترین راه ممکن» خواهد بود. 9 روز بعد، شیخ محمد، هنگام سخنرانی در مجمع جهانی اقتصاد در داووس، سوئیس، هشدار داد که حملات نظامی علیه حوثی‌ها در مهار عملیات انصارالله شکست خواهد خورد. او گفت: «ما باید به موضوع اصلی، که غزه است، بپردازیم تا همه چیز آرام شود... اگر فقط روی علائم تمرکز کنیم و مسائل واقعی را درمان نکنیم، راه‌حل‌ها موقتی خواهد بود.» عمان نیز که اغلب به‌عنوان میانجی ژئوپلیتیکی در منطقه عمل کرده است، اعلام کرد که مسقط «تنها می‌تواند استفاده از اقدام نظامی توسط کشورهای دوست را محکوم کند» و هشدار داد که حملات ایالات متحده و بریتانیا خطر بدتر شدن وضعیت منطقه را به‌دنبال می‌آورد.  اما عضو شورای همکاری خلیج‌فارس که بیش از همه نگران تشدید تنش‌ها در خلیج عدن، جنوب دریای سرخ و یمن است، احتمالاً عربستان سعودی است. اواخر سال گذشته، ریاض از دولت بایدن خواست تا در واکنش به حملات انصارالله به کشتی‌ها در سواحل یمن خویشتنداری نشان دهد. پس از آغاز حملات آمریکا و انگلیس، وزارت امور خارجه عربستان سعودی خواستار «پرهیز از تشدید تنش» شد و در عین حال اشاره کرد که ریاض با «نگرانی بزرگ» وقایع را زیر نظر دارد. سعودی‌ها می‌خواهند آتش‌بس نزدیک به دوساله‌شان با حوثی‌ها حفظ شود. پادشاهی عربستان همچنین مصمم است تا اطمینان حاصل کند که تنش‌زدایی عربستان و ایران، که با میانجیگری عمان، عراق و چین در ماه مارس گذشته انجام شد، در جای خود باقی بماند. دیدگاه ریاض این است که مداخله نظامی ایالات متحده و بریتانیا در یمن تهدیدی برای تضعیف منافع هر دو طرف است. ریاض برای اطمینان از عدم از سرگیری حملات انصارالله علیه عربستان سعودی، سعی کرده از حملات نظامی آمریکا و انگلیس در یمن در این ماه فاصله بگیرد. با این حال، با توجه به مشارکت منامه- هرچند به صورت اسمی- در حملات واشنگتن و لندن به اهداف حوثی‌ها و همچنین روابط عادی این کشور با اسرائیل، احتمال اینکه حوثی‌ها با هدف قرار دادن ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین مستقر است، تلافی کنند، وجود دارد. با توجه به اینکه تا چه حد حفاظت از امنیت ملی بحرین برای عربستان سعودی و دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس اولویت بالایی داشته باشد، چنین سناریویی خطر آسیب جدی به منافع ریاض را به همراه دارد.