واکنش‌ها به ادعای دو رسانه غربی درباره تغییرنام خلیج فارس توسط ترامپ/شایعه خبرساز
یک رسانه آمریکایی و رسانه انگلیسی مدعی شدند او می‌خواهد پیش از ورود به خاورمیانه که با سفرش به عربستان آغاز خواهد شد، نام خلیج فارس را با عنوان جعلی خلیج عربی جایگزین کند. آخر وقت دیشب البته ترامپ اعلام کرد هنوز درباره تغییر نام تصمیم نگرفته و منتظر گزارش است و نمی‌خواهد احساسات را جریحه‌دار کند.
شامگاه سه‌شنبه به وقت تهران، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در جریان دیدار خود با نخست‌وزیر کانادا، مدعی شد که پیش از سفر هفته آینده‌اش به خاورمیانه خبری مهم و بسیار مثبت را اعلام خواهد کرد. خبری که هنوز به‌طور رسمی مشخص نیست به چه موضوعی اشاره دارد اما احتمالاً مربوط به یکی از پرونده‌های خاورمیانه خواهد بود.
زمان زیادی از این صحبت ترامپ نگذشته بود که یک رسانه آمریکایی و رسانه انگلیسی مدعی شدند او می‌خواهد پیش از ورود به خاورمیانه که با سفرش به عربستان آغاز خواهد شد، نام خلیج فارس را با عنوان جعلی خلیج عربی جایگزین کند. فقط انتشار این ادعا از سوی خبرگزاری آسوشیتدپرس و روزنامه دیلی‌میل کافی بود تا موجی از واکنش‌های تند در شبکه‌های اجتماعی از سوی طیف‌های مختلف سیاسی داخلی و خارج از کشور و عموم مردم به وجود بیاید.
ساعتی بیش طول نکشید که واکنش‌های مقامات رسمی نیز به این موضوع اضافه شد. تا زمان تنظیم این گزارش، کاخ سفید هیچ واکنشی به اصل ادعای دو رسانه مذکور و واکنش‌های مقامات کشورمان از خود نشان نداد. با توجه به این سکوت، واکنش در بالاترین سطوح جمهوری اسلامی و انتشار دو خبر جعلی مبنی بر اینکه فرزند ترامپ و استیو ویتکاف نماینده رئیس‌جمهور ایالات متحده در امور خاورمیانه این موضوع را تکذیب کرده‌اند، این ظن را تقویت می‌کند که ممکن است ترامپ چنین برنامه‌ای داشته باشد. برنامه‌ای که واکنش‌های تندتری به دنبال خواهد داشت و روند دیپلماتیک غیرمستقیم شکل گرفته میان ایران و ایالات متحده با میانجی‌گری عمان را با چالش بیشتری مواجه خواهد کرد.
تاریخ و جغرافیا خریدنی نیست
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در توئیتر (شبکه ایکس) به این ادعا واکنش نشان داد: «از کتابخانه مجلس خواستم چند نقشه تاریخی خلیج فارس را که در بایگانی موجود است منتشر کنند. گفتند اینقدر زیاد است که به هر کدام از سیاستمداران متوهم چند نسخه می‌رسد. شاید کفش و لباس با دلار و درهم خریدنی باشد، ولی تاریخ و جغرافیا خریدنی نیست. عِرض خود می‌بری و زحمت ما می‌داری...»
نام خلیج فارس ریشه در تاریخ بشر دارد
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در توئیتر با انتشار تصویری از آرشیو کتابخانه کنگره ایالات متحده، نوشت: «نام خلیج فارس، مانند بسیاری از نام‌های جغرافیایی، ریشه عمیق در تاریخ بشر دارد. ایران هرگز به استفاده از نام‌هایی مانند دریای عمان، اقیانوس هند، دریای عرب یا دریای سرخ اعتراضی نداشته است. استفاده از این نام‌ها به معنای مالکیت هیچ ملت خاصی نیست، بلکه نشان‌دهنده احترام مشترک به میراث جمعی بشریت است. در مقابل، اغراض سیاسی برای تغییر نام تاریخی خلیج فارس، نشان‌دهنده نیت خصمانه علیه ایران و مردم آن است و به شدت محکوم می‌شود.
چنین اقدامات مغرضانه‌ای، توهین به همه ایرانیان، صرف نظر از پیشینه یا محل اقامت آنها است. امیدوارم که شایعات مضحکی که در مورد تغییر نام خلیج فارس وجود دارد، چیزی بیش از یک کمپین دروغ‌پراکنی توسط افراد «همیشه جنگ‌طلب» برای خشمگین کردن ایرانیان در سراسر جهان و تحریک آنها نباشد. مطمئنم که رئیس‌جمهور آمریکا می‌داند که نام خلیج فارس قرن‌ها قدمت دارد و توسط همه نقشه‌نگاران و نهادهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است و حتی تا همین اواخر دهه ۱۹۶۰ توسط همه رهبران منطقه در مکاتبات رسمی خود استفاده می‌شد. هرگونه اقدام کوته‌بینانه در این زمینه هیچ اعتبار یا اثر قانونی یا جغرافیایی نخواهد داشت، جز آنکه خشم همه ایرانیان از هر قشر و عقیده سیاسی در ایران، ایالات متحده و سراسر جهان را به دنبال خواهد آورد.»
خلیج فارس فقط یک نام جغرافیایی نیست
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در شبکه ایکس نوشت: «خلیج فارس فقط یک نام جغرافیایی نیست، بخشی از هویت تاریخی ملت ایران است.کسانی که به دنبال تغییر نام «خلیج فارس»هستند، تاریخ چندهزارساله ایران را درک نکرده‌اند. این تحرکات بی‌حاصل، بیشتر از آنکه ما را تحریک کند، بی‌اعتباری شما را آشکار می‌کند.»
شاید فردا برای این همبستگی میهنی دیر باشد
محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه با بازنشر پست عراقچی در توئیتر، این‌گونه واکنش نشان داد: «آنچه پیرامون استفاده از نام ساختگی برای خلیج‌فارس شنیده می‌شود هر ایرانی میهن‌دوست از هر گرایشی را به خشم می‌آورد. برای ایران، به جهانیان و ساکنان کاخ سفید نشان خواهیم داد که ایرانیان، همراه و هم‌زبان، این سوداگری کوته‌بینانه را برنمی‌تابند. شاید فردا برای این همبستگی میهنی دیر باشد...»
عملیات و جنگ روانی
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم در یادداشتی کوتاه راجع به این موضوع نوشت: «در جهانی که مرزها با جوهر «سیاست» و «جنگ» «تحریف» یا «بازتعریف» می‌شوند، حقیقت تاریخی همچنان در اسناد و نقشه‌ها روشن و چراغ راه است و طبیعتاً هیچ جوهری نمی‌تواند آنچه با تاریخ ثبت گردیده را محو نماید. به استناد کلیه نقشه‌های رسمی، اسناد کنفرانس‌های بین‌المللی، کتاب‌های جغرافیای جهان، نقشه‌های متعدد دریانوردان یونانی، گزارش‌های سفرنامه‌نویسان مسلمان و حتی در بایگانی‌های استعمارگران قرن نوزدهم و به کلی از قرن‌ها پیش تاکنون تنها نام به‌رسمیت‌شناخته‌شده برای این پهنه آبی”Persian Gulf” و معادل فارسی آن «خلیج فارس» است. از دیرباز تاکنون عنوان این پهنه «خلیج فارس» بوده و این نام برای همه ایرانیان وطن‌دوست نه یک واژه، که حقیقتی مستند و تثبیت‌شده در تاریخ و حقوق بین‌الملل است.
«خلیج فارس» فقط یک نام نیست بلکه حافظه تمدنی یک ملت، دارایی استراتژیک، فاکتور تأمین و توسعه دامنه ژئوپلیتیک و تأییدی حقوقی بر هویت و مرز منطقه‌ای ایران است. هر تلاشی برای تغییر این عنوان، نه‌فقط تحریف تاریخ، بلکه توهین به همه ایرانیان و با هدف زیر سوال بردن عرف جهانی و حقوق بین‌الملل بوده و بسیار تحریک‌آمیز است. البته می‌دانیم که تحریف نام «خلیج فارس» از ابزارهای «جنگ نرم» است؛ جنگی خاموش اما عمیق، که نه با گلوله، بلکه از واژگان استفاده می‌نماید و باید با آگاهی کامل علاوه بر رسانه‌ها همه ایرانیان هرگونه که می‌توانند در مقابل این توطئه تاریخی بایستند تا در نطفه خفه شود.
سال‌های متمادی این قبیل توطئه‌ها در راستای تحریف و تغییر عنوان خلیج فارس به دفعات و از سوی برخی از کشورها صورت پذیرفته که همواره با درایت و اهتمام سربازان وطن‌پرست عرصه دیپلماسی و به خصوص ایرانیان داخل و خارج از کشور و رسانه‌ها خنثی گردیده است. تحریف عنوان«خلیج فارس» صرفاً اقدام احساسی و نمادین نیست بلکه رقابتی پنهان برای تسلط منطقه‌ای و بخشی از پروژه تضعیف موقعیت ایران در مناسبات منطقه‌ای، و جهانی است و تحت هیچ شرایطی پذیرفتنی نیست.
هرگونه تحریف و ادعاهای بی‌اساس بر سر نام‌های جغرافیایی، بدعت خطرناکی است که مسیر بی‌ثباتی سیاسی و اختلافات منطقه‌ای را هموار می‌سازد و ضروری است سریعاً جلوی آن گرفته شود. «خلیج فارس» نه یک واژه بلکه سندی زنده از تاریخ و هویت ایران و ایرانی است و هرگونه ادعا و اقدامات مغرضانه این‌چنینی، توهین به همه ایرانیان صرف نظر از پیشینه یا محل اقامت آنها می‌باشد و به شدت محکوم است.»
واکنش‌های مجازی
خلیج فارس در روزی که گذشت یکی از ترندهای اصلی شبکه ایکس فارسی بود. اظهارنظرهای مختلفی از سوی کاربران شناخته‌شده و ناشناس، تحلیلگران و فعالان سیاسی در واکنش به این ادعای آسوشیتدپرس و دیلی میل نشان داده شد. تصاویر زیادی از نقشه‌های قدیمی مربوط به دوران مختلف با زبان‌های گوناگون بازنشر شد.
در میان تمام این عکس‌ها، تصاویر مربوط به سنگ قبر سربازان آمریکایی کشته‌شده در جریان جنگ خلیج فارس و مدال رسمی آمریکا با عنوان «مدال ملی کهنه‌سربازان [جنگ] خلیج فارس» بسیار مورد توجه قرار گرفت. نکته جالب توجه این است که مدال مذکور بر اساس قانون مصوب کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۱ اهدا شده و متن قانون نیز این است: «قانون مزایای کهنه سربازان جنگ خلیج‌فارس مصوب ۱۹۹۱ - مقررات مزایای کهنه سربازان فدرال را اصلاح می‌کند تا جنگ خلیج فارس را در تعریف «دوره جنگ» به منظور واجد شرایط بودن برای مزایای عمومی کهنه سربازان، مستمری کهنه سربازان و مزایای بازماندگان برای همسر و افراد تحت تکفل یک کهنه سرباز لحاظ کند. در مورد واجد شرایط بودن همسر بازمانده یک کهنه سرباز جنگ خلیج فارس برای مستمری، چنین همسری ملزم می‌کند که قبل از ۱ ژانویه ۲۰۰۱ با کهنه سرباز ازدواج کرده باشد.»
چند ویدئو از ترامپ نیز بسیار دیده شد. یکی از این ویدئو‌ها، کلاژی از دو اظهارنظر ترامپ مربوط به سال‌های ۲۰۱۷ و ۱۹۸۷ بود. او سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده از عنوان جعلی خلیج عربی برای اشاره به خلیج فارس اشاره می‌کند اما در سال ۱۹۸۷، او به عنوان یک میلیونر فعال در حوزه املاک، در گفت‌وگویش با لری کینگ مجری مشهور آمریکایی در انتقاد از سیاست‌های سیاستمداران آمریکایی، بارها از وضعیت بحرانی در «خلیج فارس» صحبت می‌کند و نام اصلی این خلیج را می‌گوید. آخر وقت دیشب البته ترامپ اعلام کرد هنوز درباره تغییر نام تصمیم نگرفته و منتظر گزارش است و نمی‌خواهد احساسات را جریحه‌دار کند.
