بررسی اظهارات مهدی چمران از تمدید شش‌ماهه شوراها تا تحقیق و تفحص املاک شهرداری/مسائل خصوصی آقای رئیس
روز گذشته شورای شهر تهران تنها ۲۰ دقیقه برگزار شد و پس از آن اعضای پارلمان شهری پایتخت راهی جلسات خود درباره بودجه ۱۴۰۴ شهر تهران شدند. این در حالی است که میلیاردها تومان برای هر جلسه شورای شهر تهران هزینه می‌شود.درست است که شورای شهر تهران مجبور است روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن به صورت فشرده بودجه سالانه شهر تهران را بررسی کند و رئیس شورای شهر از دو یا حتی سه شیفته شدن جلسه علنی جهت این بررسی خبر می‌دهد اما برخی از منتقدان معتقدند که «شورای شهر تهران دستور جلسه‌ای برای روز گذشته نداشت و به همین دلیل به برگزاری جلسه صحن به مدت ۲۰ دقیقه تن داد.»
روز گذشته شورای شهر تهران تنها 20 دقیقه برگزار شد و پس از آن اعضای پارلمان شهری پایتخت راهی جلسات خود درباره بودجه 1404 شهر تهران شدند. این در حالی است که میلیاردها تومان برای هر جلسه شورای شهر تهران هزینه می‌شود.درست است که شورای شهر تهران مجبور است روز سه‌شنبه 30 بهمن به صورت فشرده بودجه سالانه شهر تهران را بررسی کند و رئیس شورای شهر از دو یا حتی سه شیفته شدن جلسه علنی جهت این بررسی خبر می‌دهد اما برخی از منتقدان معتقدند که «شورای شهر تهران دستور جلسه‌ای برای روز گذشته نداشت و به همین دلیل به برگزاری جلسه صحن به مدت 20 دقیقه تن داد.»
با وجود آنکه شورای شهر تهران تنها 20 دقیقه برگزار شد اما مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران پیش از شروع رسمی جلسه علنی پارلمان شهری به سوالات خبرنگاران درباره دو موضوع مهم پاسخ داد: «سرنوشت تحقیق و تفحص از املاک و مستغلات شهرداری تهران در فاصل 1400 و 1403» و «افزایش 6 ماهه عمر دوره ششم شورای شهر تهران».
چمران درباره تحقیق و تفحص از املاک شهرداری تهران در پاسخ به هم‌میهن گفت: «فعلاً متوقف مانده است. چون برنامه‌های مقدماتی که باید طی می‌شد، به موقع طی نشده است. فعلاً متوقف مانده تا در صورت درخواست مجدداً بررسی شود.»
اما مستندات حاکی از ادامه فرآیند تحقیق و تفحص است و نرجس سلیمانی، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران که این تحقیق و تفحص را شهریور امسال کلید زده بود، نیز از این توقف اظهار بی‌اطلاعی کرد.
شنیده‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر فرآیند این تحقیق و تفحص شروع نشده که مشمول زمان شده و متوقف شود. این روند زمانی شروع می‌شود که محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نامه آن را امضا کند. اما زمانی این نامه به دفتر آخوندی ارسال شده که او درگیر بودجه سالانه شهر تهران است.
با وجود آنکه مهدی چمران می‌گوید تحقیق و تفحص زمانی به جریان می‌افتد که درخواست مجدد آن مطرح شود، ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از درخواست مجدد امضاکنندگان این تحقیق و تفحص خبر داده و معتقد است که این تحقیق و تفحص پس از بررسی بودجه به جریان می‌افتد: «طبق قانون تا زمانی که بررسی بودجه تمام نشود، موضوع دیگری قابل طرح نیست. حداکثر دو هفته پیش مجدداً درخواست کردیم که تحقیق و تفحص از املاک شهرداری به جریان بیفتد. ما هنوز هم قانع نشده‌ایم.»
سدی جلوی تحقیق و تفحص
علیرضا زاکانی، شهردار تهران در واکنش به این تحقیق و تفحص در شهریور امسال تاکید کرد: «ما بی‌عیب و نقص نیستیم؛ اما در راستای شفاف شدن موضوعات کمک می‌کنیم.» لطف‌الله فروزنده، معاون مالی شهرداری تهران نیز از عملکرد موفق سازمان املاک در شناسایی املاک و سنددار کردن املاک خبر داده و گفت: «ما از تحقیق و تفحص استقبال می‌کنیم و رویمان در این زمینه سفید است و حرف‌های زیادی در این باره داریم.» با وجود این اظهارنظرهای کلیشه‌ای، به نظر می‌رسد دست‌های پشت پرده تمام قدرت و توان خود را به کار بسته تا این تحقیق و تفحص انجام نشود و در این راستا از هیچ کوششی فروگذار نیست.
اعتراض به افزایش فروش املاک
بهروز شیخ‌رودی، کارشناس مالیه و اقتصاد شهری در گفت‌وگو با هم‌میهن درباره ردیف‌های بودجه شهرداری در فروش املاک تاکید کرد:«این ردیف بودجه همیشه بوده و کسی به آن اعتراضی هم ندارد اما نباید از خاطر برد که املاک دارایی بین‌نسلی است و متعلق به یک دوره مدیریت شهری نیست و باید نسبت فروش املاک متناسب با میانگین بودجه باشد. وقتی فروش دارایی‌های شهری را با نرخ رشد 74درصد نسبت به سال قبل پیشنهاد می‌کنند، به معنی آن است که فروش دارایی‌ها نیز به همین اندازه (74درصد) افزایش می‌یابد.»
او افزود:«زمانی به این فروش‌ها اعتراض می‌شود که افزایش زیادی داشته باشد یا مانند دوره پنجم مدیریت شهری هواداران میراث معترض باشند. در دوره گذشته مدیریت شهری به فروش خانه شهرداران تهران اعتراض شد، چراکه معتقد بودند این ملک شهرداری دارای هویت میراثی است و باید شهرداری آن را به عنوان یک یادگار فرهنگی شهر حفظ کند.»
شیخ‌رودی با اشاره به داده‌های موجود از سال 1400 تا 9 ماهه 1403 که شهرداری منتشر کرده است، گفت:«حداقل 39 هزار میلیارد تومان از محل دارایی فروشی درآمد کسب شده که این رقم به نسبت دوره‌های گذشته افزایش داشته است، البته در این مهم باید افزایش قیمت املاک را هم در نظر گرفت.»
این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری با اشاره به اینکه عملیات مالی سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران بزرگتر از این اعداد است، افزود:«این سازمان تنها وظیفه فروش املاک را بر عهده ندارد، بلکه مسئولیت تهاتر و تملیک املاک برای اجرای پروژه‌های شهری نیز بر عهده سازمان املاک و مستغلات است. ضمن آنکه در این میان بدهی‌های شهرداری را با استفاده از کارگزاران درآمدهای غیر نقد با پروانه ساختمانی و... نیز تهاتر می‌کند. در مجموع، منابع تحصیل‌شده توسط شهرداری تهران در دوره ششم از 1400 تا پایان آذر امسال حدود 339همت است که به صورت تخمینی می‌توان مجموع عملیات مالی سازمان املاک را چیزی بین 50 تا 100 همت در بخش منابع و مصارف برآورد کرد.»
او با اشاره به اینکه دسترسی به تهاترهای سازمان املاک به صورت دقیق وجود ندارد، تاکید کرد: «اطلاعات خرید ملک در سامانه شفافیت منتشر شده اما در رابطه با قراردادهای درآمدی املاک یعنی فروش املاک و دارایی‌ها چیزی منتشر نشده است. طبق همین اطلاعات منتشرشده توسط شهرداری در سال 1403 مجموع قراردادهای هزینه‌ای املاک(خرید ملک) منتشر شده بالغ بر455 میلیارد تومان است.»
تلاش برای افزایش طول عمر شوراها
«افزایش طول عمر دوره ششم مدیریت شهری» موضوع دیگر این روزها است که مجلس، مدیریت شهری و دولت بر سر آن اختلاف دارند و هر کسی ساز خود را می‌زند و مجلس هم مصوبه روی مصوبه می‌آورد تا عمر این دوره مدیریت شهری طولانی‌تر از دوره‌های پیشین (به جز دوره سوم که 6 ساله بود) شود، اما هر بار به در بسته می‌خورد چراکه تمام جوانب را نمی‌سنجد و با یک نطق یا اظهارنظر به صورت جریانی رای می‌دهد. مجلس یازدهم مصوب کرد که شوراهای شهر و روستا در این دوره (ششم) 4 ساله باشد و دوره بعد 3 ساله تا دوباره انتخابات شوراها با انتخابات ریاست‌جمهوری همزمان برگزار شود اما در مجلس دوازدهم سه سال، یک‌سال و 6 ماه اضافه شدن به عمر شوراهای این دوره را بررسی کرد و در آخر با 6 ماه اضافه شدن شوراها موافقت کرد. اما این مصوبه مجلس، شوراها را با مشکل روبه‌رو می‌کرد. خبری مبنی بر رد این مصوبه مجلس توسط شورای نگهبان منتشر شد اما طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان برخی شایعات درباره مخالفت شورای نگهبان با مصوبه تمدید ۶ ماهه انتخابات شوراها توسط شورای نگهبان را تکذیب کرد و گفت: «قطعاً ما پس از اتمام بررسی مصوبه، نتیجه را اعلام خواهیم کرد ولی هنوز چیزی مشخص نیست و اخبار و شایعات منتشر شده درباره اتمام بررسی مصوبه درست نیست.»
روز گذشته مهدی چمران نیز درباره افزایش 6 ماهه طول فعالیت شوراهای شهر و روستا گفت: «من واقعیت‌ها را بازگو کردم. انتخابات دقیقاً همزمان با برنامه‌ریزی برای بودجه شهرداری است. اگر شورای نگهبان این مصوبه را تایید نکند به مجلس ارجاع می‌شود تا آن را بررسی کند یا تغییراتی در آن ایجاد شود.» او در پاسخ به این سوال که از شما دعوت شده که در مجلس مشکلات تغییر زمان انتخابات شوراها را بیان کنید؟ گفت: «این مسائل خصوصی ماست و ارتباط خوبی با مجلس داریم.»
دوره شوراها باید 4 ساله باشد
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران درباره افزایش فعالیت دوره ششم شوراهای شهر و وجود نگاه سیاسی به انتخابات شوراها به هم‌میهن گفت: «من از جنبه سیاسی به این موضوع نگاه نکردم و معتقدم که بر اساس قانون دوره شورای اسلامی شهر و روستا ۴ سال است. سال آینده در مردادماه تمام می‌شود و طبیعتاً باید مقدمات انتخابات دوره بعدی از الان فراهم شود تا مردم بتوانند با توجه به عملکرد این دوره مدیریت شهری در همه شهرها و روستاهای کشور برای انتخاب نمایندگان خود تصمیم بگیرند.»
او افزود: «انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس امسال برگزار شد و به نظر مجلس در دو سال پی در پی انتخابات برگزار نشود. ظاهراً یکی از اصول سیاست‌های کلی انتخابات است که حداقل بین هر انتخابات دو سال فاصله باشد. ضمن آنکه به دلیل انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس طرح دادند، تمدید یک‌ساله شوراها مطرح شد و با آن موافقت نشد. اما مجلس با افزایش ۶ ماهه موافقت کرد. اگر این مصوبه توسط شورای نگهبان رد شود، انتخابات باید سر موعدش برگزار شود.»
او در واکنش به نگرانی درباره تخلفات و پول‌پاشی در انتخابات، افزود: «در تمام دوره‌ها و انتخابات‌ها این نگرانی وجود داشته است و نمی‌شود در اثبات یا نفی آن صحبت کرد. این مسئولیت نهادهای نظارتی به‌ویژه در این دوره از مسئولیت خود شورای شهر تهران است که روی این موضوع نظارت کند و اگر در چنین مواردی مصداقی پیدا شد، حتماً برخورد کند. مانند انتخابات ریاست‌جمهوری که این اتفاق افتاد و بعضی از اعضای شورا معتقد بودند که از امکانات و در واقع موقعیت‌های شهرداری برای انتخابات ریاست‌جمهوری استفاده شده و در این مورد تذکر دادند. در این انتخابات هم اگر چنین احتمالی وجود داشته باشد یا مشاهده شود حتماً با آن برخورد می‌شود.»
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که آیا در سه سال، مدیریت شهری می‌تواند موفق عمل کند؟ گفت: «معتقدم اگر مدیریت متخصص و هماهنگ با شورای شهر باشد و حمایت شورای شهر را داشته باشد، به شرط تخصص و کارا بودن، سه سال مدت کمی نیست و می‌توان کارهای بزرگی در شهر انجام داد. ما تجربه پروژه‌های بزرگی در شهر تهران را داریم که تنها طی ۱۸ ماه به اتمام رسیده است. اما به نظر من شوراها باید در ۴ سال به پایان برسد و با رای مردم دوره جدید آغاز شود.»
امانی در پاسخ به این سوال که در 4 سال اخیر این تخصص در شهرداری وجود داشت؟ تاکید کرد: «من یکی از منتقدین این دوره بودم که معتقدم بسیاری از مدیرانی که در این دوره وارد شهرداری شدند هیچ تخصصی در حوزه مدیریت شهری نداشتند و متاسفانه به آزمون و خطا تبدیل شد که ضربه زیادی به شهر وارد کرد؛ درحالی‌که می‌شد اتفاقات خوب بزرگی در شهر رقم بخورد و بسیاری از موضوعات مطرح شده در حد وعده باقی ماند.»
خردگرایی به جای اصلاح‌طلبی و اصولگرایی
مهدی اقراریان، عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران نیز درباره افزایش طول فعالیت شوراها به هم‌میهن گفت: «امروز در شرایطی قرار داریم که متاثر از یک دولت ناتمام است. دوره دولت گذشته به دلیل حادثه تلخ شهادت آقای رئیسی و همراهان کامل نشد و تمام زمان برگزاری انتخابات و سیاست‌های کلی را با چالش مواجه کرد. درست است که بر اساس سیاست‌های کلی باید بین انتخابات‌ها دو سال فاصله وجود داشته باشند، اما تمدید شش‌ماهه حتماً شوراها را با چالش جدی مواجه می‌کند. به نظرم برگزاری انتخابات شوراها در موعد مقرر به نفع کشور است و فضای مشارکت مردم و مردم‌سالاری شوراها را به نقطه مدنظر می‌رساند.»
او افزود: «دغدغه حال حاضر قهر مردم به‌ویژه شهروندان تهرانی با صندوق رای وجود دارد. در صورت پایین بودن درصد مشارکت، قاعدتاً رقابت درون یک جریان سیاسی را شاهد خواهیم بود و خروجی انتخابات آینده از همین الان مشخص است. مگر اینکه شاهد رقابت بین فهرست‌های مختلف باشیم. این رقابت‌ها حتماً باید به دور از تخریب باشد و من امیدوارم که ما شاهد این باشیم که خردگرایی به جای اصولگرایی و اصلاح‌طلبی در جامعه ما به‌ویژه در انتخابات آینده تهران جاری و ساری شود. نکته حائز اهمیت دیگر این است که مراقبت باشیم در مسیر انتخابات از منابع شهرداری و زیرساخت‌های شهری برای یک گروه خاص مورد بهره‌برداری قرار نگیرد.»
رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران با اشاره به اینکه شوراهای مختلف و شهرداران گوناگونی به مدیریت شهری آمده‌اند و رفته‌اند، تاکید کرد: «از نظر جامعه بعضی از شهرداران و شوراها موفق بودند و برخی دیگر ناموفق. فارغ از قضاوت در مورد شوراها و شهرداران مسئله اساسی این است که چه کسی و با چه برنامه‌ای می‌تواند تهران را از وضعیت موجود نجات بدهد. مسئله «نجات تهران» کماکان یک دغدغه جدی است و با نگاه روزمره و جاری مسائل پایتخت حل نمی‌شود. تهران نیازمند یک نگاه تحولی در حوزه شهری است. اما نقد جدی به دوره ما (ششم مدیریت شهری) این است که شاهد تکرار اقدامات گذشته و حتی در بعضی از موارد عقب‌رفت هستیم و سوالات جدی و نقدهای جدی از منظر کارشناسی به بخشی از اقدامات انجام‌شده وجود دارد. یکی از این موارد ادامه ساخت بلندمرتبه‌ها در مناطق شمالی شهر تهران با عرض محدود است. با وجود آنکه همه می‌دانند که این رویکرد اشتباه است اما همچنان ادامه دارد.»
اقراریان در پاسخ به این سوال که چقدر نگاه سیاسی در تصمیم‌گیری‌های این دوره از مدیریت شهری تاثیرگذار بوده است؟ گفت: «این را دیگران باید قضاوت کنند. به‌رغم اینکه شورای پنجم از یک فهرست واحد و از یک جریان سیاسی بود اما امروز اکثریتی در شورای شهر تهران وجود دارد که منتقد عملکرد شهردار فعلی هستند. به هر حال شهردار تهران یکی از شخصیت‌های سیاسی است. فردی که در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت می‌کند و به عنوان رجل سیاسی شناخته می‌شود به معنای آن است که از یک عقبه و حمایت‌های ویژه‌ای برخوردار است و این حمایت‌های ویژه کماکان به نظر من ادامه دارد. البته من به‌عنوان یکی از اعضای شورای شهر تهران همواره برای تصمیم‌گیری مصلحت شهر تهران را در نظر گرفته‌ام. امیدوارم تمام شهروندان تهرانی، به‌ویژه جوانان و به‌ویژه منتقدین دوره ششم و شهردار فعلی با صندوق‌های رای قهر نکنند. قاعدتاً من وقتی از جریان رقیب دعوت می‌کنم متوجه این هستم که جریان رقیب به من رای نمی‌دهد، اما مهم این است که شاهد یک مشارکت پویا و فعال باشیم. امروز جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی بسیار دلخور و ناراحت است. اما وضعیت معیشتی مردم این دغدغه را به وجود می‌آورد. ما نمی‌گوییم به من یا هر کس دیگری رای بدهند بلکه صلاح و مصلحت شهر را در نظر بگیرند.»
او در واکنش به وجود نگرانی برای پول‌پاشی در انتخابات نیز تاکید کرد: «این نگرانی وجود دارد. یکی از دغدغه‌های ما این است که گروه‌ها و جریانات مختلف شفافیت در هزینه‌کردها داشته باشند. به هر حال تیم آقای زاکانی و مدیران شهرداری، ظرفیت‌ها و امکاناتی را در اختیار دارند که امانت شهر و شهروندان است. امیدوارم از این امانت به‌خوبی مراقبت شود و در کمیته نظارت شورای شهر تهران حتماً در حوزه نظارت بر عملکرد شهرداری دقیق خواهیم بود. امیدواریم اتفاق «چاپ پوسترهای تبلیغاتی آقای زاکانی» روزنامه همشهری در انتخابات شوراها تکرار نشود و شهردار و تیم او حرفه‌ای‌تر عمل کنند و اگر قرار است پوستری چاپ کنند از روزنامه همشهری استفاده نکنند و پوسترها را جای دیگری چاپ کنند.»
