تعطیلات سال نو میلادی با چندین حادثه هوایی در نقاط مختلف جهان/ کریسمس پرحادثه

روز گذشته دنیا شاهد سه سانحه هوایی بود و بوئینگ‌ها یکی پس از دیگری حادثه آفریدند. صحنه فیلم تکان‌دهنده و شوکه‌کننده است. فیلمی منتشر شد که هواپیمای کره‌ای روی باند در حال حرکت است که ناگهان منفجر می‌شود و تمام 181 سرنشینان (به جز 2 خدمه پرواز) در کسری از ثانیه جان می‌بازند.

آن سوی دنیا در کانادا هم یک هواپیما دچار حادثه شده و در فرود اضطراری چرخ‌ها دچار نقص شده و بال هواپیما به باند برخورد کرد و آتش‌سوزی ایجاد شد. خدمه و مسافران در این حادثه تمامی سالم ماندند.

یک هواپیمای مسافربری در نروژ نیز مجبور به فرود اضطراری شد. این هواپیما که از اسلو به آمستردام در پرواز بود، در فرودگاه تورپ واقع در سندف جورد در نزدیکی جنوب پایتخت نروژ فرود اضطراری داشت. این بوئینگ 737 هواپیمایی KLM اندکی پس از برخاستن به دلیل نقص هیدرولیک از باند فرودگاه به داخل چمن‌های اطراف منحرف شد. 176 مسافر و 6 خدمه این هواپیما آسیبی ندیده‌اند و تحت مراقبت هستند. ابعاد حادثه در دست بررسی است.

حوادث هوایی اخیر شیرینی سال نوی میلادی را به کام جهانیان تلخ کرده و بسیاری از کشورها را درگیر موضوع بازنگری فوری در قوانین ایمنی هوانوردی و افزایش امنیت پروازها کرده تا کریسمس 2025 با طعم حوادث هوایی با غم و محنت شروع شود.

انفجار هواپیمای کره‌ای

هواپیمایی از بانکوک در تایلند، به مقصد موآن واقع در کره جنوبی در حال پرواز بود و هنگام فرود از باند خارج شده و با حصار بتنی برخورد کرد که این برخورد منجر به آتش‌سوزی و انفجار آن شد. این هواپیما 181 سرنشین داشت که تنها 2 خدمه آن زنده مانده‌اند و 179 سرنشین دیگر جان‌باخته‌اند.

بر اساس گزارش‌های منتشرشده هنوز علت دقیق حادثه هواپیمای بوئینگ 737 شرکت «ججو ایر» در کره‌جنوبی مشخص نشده است اما برخی از منابع احتمال برخورد هواپیما با پرندگان را مطرح می‌کنند که باعث نقص در چرخ‌های فرود شده باشد.

این فرضیه از آنجایی قوت گرفته که خبرگزاری نیوزیک کره طی گزارشی اعلام کرد: «یکی از مسافران پیش از حادثه پیامکی به یکی از بستگان خود فرستاده و گفته که یک پرنده در بال گیر کرده است. باید حرف‌های آخرم را بگویم؟»

مقامات وزارت حمل و نقل کره‌جنوبی نیز در اظهارات اولیه تاکید کردند: «برج کنترل فرودگاه اندکی قبل از فرود هواپیما، اخطار برخورد پرندگان با هواپیما و اجازه فرود به خلبان را اعلام کرده است. با این حال، خلبان اندکی قبل از اینکه هواپیما از باند فرودگاه خارج شده و با دیوار برخورد کند، سیگنال اضطراری ارسال کرده است.»

چوی سانگ موک، وزیر دارایی کره جنوبی (که در حال حاضر سرپرستی موقت دولت را بر عهده دارد) با حضور در محل حادثه اعلام کرد که «دولت با تمامی امکانات خود در حال رسیدگی به این سانحه است.»

مقامات وزارت حمل و نقل کره جنوبی نیز از این حادثه به عنوان یکی از بدترین فجایع هوایی در تاریخ این کشور یاد کردند. یون سوک یول، رئیس‌جمهور کره جنوبی نیز علاوه بر همدردی با بازماندگان این حادثه تاکید کرد که دولت تمام توان خود را برای کمک به بازماندگان و خانواده‌های قربانیان و بررسی دقیق علت سانحه به کار می‌گیرد اما خواستته‌اش مهم‌اش برای بازبینی مقررات ایمنی فرودگاه‌های کره‌جنوبی بود.

پس از این درخواست رئیس‌جمهور کره جنوبی، برخی از نمایندگان مجلس نیز خواستار بازنگری فوری در قوانین ایمنی هوانوردی و بررسی نقش شرکت‌های هواپیمایی در تأمین امنیت پروازها شدند.  رسانه‌های کره جنوبی نیز خواستار دستیابی به اطلاعات دقیق و شفاف‌سازی توسط مسئولان امر شدند.

نشریه محلی جونگ‌آنگ ایلبو این حادثه را بدترین فاجعه هوایی کره جنوبی دانسته و در گزارشی نوشت؛ «با تایید تعداد کشته‌ها، این بدترین فاجعه داخلی در هوانوردی داخلی کره جنوبی است. سوانح بزرگ قبلی در خاک کره شامل سقوط هواپیمایی «آسیانا» در سال ۱۹۹۳ در «موکپو» که منجر به کشته شدن ۶۸ نفر شد و سقوط هواپیمای «ایر چاینا» در سال ۲۰۰۲ در نزدیکی فرودگاه «گیمهائه» بود که منجر به کشته شدن ۱۲۹ نفر از ۱۶۶ مسافر آن شد.»

واکنش‌های فنی به حادثه کره‌جنوبی

پس از این حادثه شرکت ججو ایر که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های هواپیمایی ارزان کره است، با خانواده‌های قربانیان همدردی کرده و مسئولیت این حادثه را برعهده گرفت. علاوه بر آن اعلام کرد که با مقامات مربوطه برای بررسی دقیق سانحه همکاری می‌کند و تمامی امکانات خود را برای حمایت از بازماندگان و همکاری با تیم‌های تحقیقاتی بسیج کرده است.

این شرکت همچنین متعهد شده که غرامت کامل را به خانواده قربانیان پرداخت کند. مقامات کره‌جنوبی با همکاری شرکت بوئینگ و سازمان‌های بین‌المللی هوانوردی در حال بررسی جعبه سیاه هواپیما و سایر شواهد برای تعیین علت اصلی سانحه هستند اما این تحقیقات ممکن است چند هفته طول بکشد. البته اعلام شده که «نتایج این سانحه هوایی به بهبود ایمنی هوانوردی در سطح جهانی کمک می‌کند.»

در این میان برخی از کارشناسان ایمنی پرواز بر این عقیده بودند که احتمالاً نقص فنی یا تصمیم نادرست خلبان در فرود می‌تواند علت اصلی حادثه باشد. بعضی دیگر از کارشناسان نیز کمبود زیرساخت‌های ایمنی در فرودگاه موآن را نشانه گرفتند. سازمان بین‌المللی هوانوردی نیز به این سانحه واکنش نشان داده و در بیانیه‌ای از این حادثه به عنوان تراژدی بزرگی برای صنعت هوانوردی یاد و آمادگی خود را برای کمک به تحقیقات اعلام کرد.

از سوی دیگر این سازمان خواستار اجرای تدابیر ایمنی بیشتر در فرودگاه‌های شلوغ شد.  کشور ژاپن نیز ضمن همدردی با بازماندگان برای کمک در عملیات جست‌وجو و نجات اعلام آمادگی کرد. بوئینگ، سازنده هواپیمای سانحه‌دیده، بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد که تیمی از مهندسان خود را برای کمک به بررسی علت سانحه به کره جنوبی اعزام می‌کند.

همدردی ایران با خانواده قربانیان

ایران نیز به صورت رسمی این حادثه را به کره‌جنوبی و تایلند تسلیت گفت. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اظهار تاسف از وقوع سانحه برای یک فروند هواپیمای مسافربری کره‌جنوبی در حین فرود در فرودگاه بین‌المللی «موان» این کشور، مراتب تسلیت و همدردی ایران را با دولت و مردم کره‌جنوبی و تایلند، به‌ویژه خانواده‌های قربانیان، ابراز و برای مجروحان این حادثه تلخ آرزوی بهبودی کرد.

سقوط هواپیمای آذربایجانی و واکنش به پوتین

چهارشنبه هفته گذشته (5 دی) نیز هواپیمایی متعلق به خطوط هوایی آذربایجان در حال پرواز از آذربایجان به قفقاز بود که ناگهان تغییر مسیر داده و در 3 کیلومتری فرودگاه قزاقستان سقوط کرد. اما پس از مدتی کوتاه مشخص شد که به دلیل برخورد شئی (موشک) هواپیما دچار اختلال شده و از فرودگاه روسیه درخواست فرود اضطراری کرد اما این اجازه به هواپیما داده نشد و پس از آن مجبور شد مسیر خود را به سمت قزاقستان تغییر دهد و در نهایت نزدیک شهر آکتائو سقوط کرد و آتش گرفت. در این حادثه ۳۸ نفر از سرنشینان این هواپیما کشته شدند و ۲۹ نفر زنده ماندند.

پس از این حادثه جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در اظهارنظری تاکید کرد: «بر اساس شواهد اولیه ممکن است هواپیما توسط سیستم پدافند هوایی روسیه ساقط شده باشد.»

دمیتری یادروف، رئیس سازمان هوانوردی روسیه نیز وضعیت در منطقه فرودگاه گروزنی را در روز سقوط هواپیما بسیار پیچیده توصیف کرده و اعلام کرد که «پهپادهای جنگی اوکراینی در این زمان حملات تروریستی به زیرساخت‌های غیرنظامی در مناطق گروزنی انجام می‌دادند. در آن روز به خاطر تهدید پهپادها، پروازهای ورودی و خروجی در گروزنی، پایتخت جمهوری خودمختار چچن روسیه، ممنوع شده بود و خلبان‌ها در طول مدت اعلام وضعیت اضطراری باید حریم هوایی را ترک می‌کردند.»

روز شنبه 8 دی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در تماسی تلفنی با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان بابت سقوط هواپیمای مسافربری خطوط هوایی آذربایجان عذرخواهی و تایید کرد که «این حادثه غم‌انگیز در حریم هوایی روسیه رخ داده است.» پوتین اما مسئولیت این حادثه را به عهده نگرفت.

دفتر مطبوعاتی کرملین نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «به ابتکار طرف روسی، گفت‌وگوی تلفنی بین ولادیمیر پوتین و الهام علی‌اف انجام شد. کمیته تحقیقات روسیه پرونده جنایی را پس از سانحه هواپیمای آذربایجان تحت عنوان «نقض قوانین ایمنی ترافیک و عملیات حمل و نقل هوایی» باز می‌کند.»

با وجود آنکه پوتین با علی‌اف تماس گرفته و عذرخواهی کرده بود، قدیروف، رهبر چچن در پیامی ویدئویی تهدید کرد: «اگر به ناحق مرا متهم کرده یا توهین کنید و قصد لطمه زدن به حیثیت و شرافتم را داشته باشید، برای دفاع از خود به قوانین تکیه نمی‌کنم. من از هر وسیله‌ای که در اختیار دارم برای محافظت از خانواده، مردم و شرافت خود استفاده خواهم کرد. کسانی که به مردم، خانواده من یا خودم بی‌احترامی کنند، پاسخ مناسب دریافت خواهند کرد.»

الهام علی‌اف، نیز روز گذشته و دقیقاً یک روز پس از عذرخواهی ولادیمیر پوتین، سقوط هواپیمای آذربایجان را به دلیل شلیک از سوی مسکو دانسته و تاکید کرد: «روسیه در تلاش است که با روایت‌های نادرست حقیقت را پنهان کند اما آذربایجان از تمام ابزارهای خود استفاده می‌کند تا حقیقت این حادثه را آشکار کند.»

او معتقد است؛ «این هواپیما بر اثر شلیک از زمین آسیب‌دیده است و از روسیه خواست تا مسئولیت سقوط این هواپیما را بپذیرد.»

اما جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به عذرخواهی پوتین در مورد سقوط هواپیمای آذربایجان تصریح کرد: «ظاهراً او مسئولیت این حادثه را پذیرفته، اما من یا تیمم با او صحبت نکرده‌ایم.»

وزارت امور خارجه انگلیس اما از جنبه دیگری به موضوع عذرخواهی پوتین پرداخته و خواستار تحقیقات «کامل و مستقل» درباره این سقوط شد. این وزارت عذرخواهی پوتین را به رسمیت نمی‌شناسد اعلام کرد:«اقدامات بی‌ملاحظه و غیرمسئولانه دولت روسیه یک تهدید مستقیم و حاد را متوجه منافع و امنیت ملی دولت‌های دیگر ساخته است.»

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز در گفت‌وگوی تلفنی با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان مدعی شد: «روسیه باید توضیحات روشن ارائه کرده و اشاعه اطلاعات دروغ را متوقف کند.»

او در یک پیام در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «اکنون اولویت کلیدی انجام تحقیقات جامع است برای آنکه جواب‌هایی برای آنچه که واقعاً رخ داد حاصل شود.»