پایان آتشبس
درگیریها میان حماس و اسرائیل آغاز شد
جنگ در غزه به دوماهگی خود نزدیک میشود و با وجود آتشبس یکهفتهای، درگیریها بار دیگر با شدت آغاز شده و چشماندازی از بازگشت صلح به این منطقه وجود ندارد. جنگ غزه در شرایطی وارد پنجاهوپنجمین روز خود شده است که توافق آتشبس میان حماس و اسرائیل تمدید نشده و حملات اسرائیل علیه مردم غزه بهصورت گستردهای آغاز شده است. آتشبس در ابتدا قرار بود چهار روز طول بکشد اما دو بار پس از آن هر کدام به مدت دو روز تمدید شد. از روز پنجشنبه هفته گذشته و آغاز آتشبس، ۱۱۰ اسیری که در غزه بودند، آزاد شدند و در ازای آن هم اسرائیل ۲۴۰ زندانی فلسطینی را آزاد کرد.
گزارشها از تشدید حملات ارتش اسرائیل علیه شهر خانیونس و درگیریهای شدید نیروهای حماس و ارتش اسرائیل در شمال غربی غزه و پرواز گسترده هواپیماهای رژیم صهیونیستی بر فراز غزه و بمباران شمال غزه خبر دادند. توپخانه رژیم صهیونیستی هم بهشدت شرق شهر رفح را گلولهباران کرد. تاکنون این حملات دهها تن کشته داشته است. اسرائیل در اعلامیههایی که بر فراز بخشهایی از جنوب غزه منتشر کرد، از ساکنان منطقه خواسته بود تا خانههای خود را ترک کنند و هشدار داده بود که خانیونس، اکنون یک «منطقه جنگی خطرناک» است. حملات گردانهای القسام نیز زخمیهایی را در میان نظامیان اسرائیلی و آسیبهایی را در اراضی اشغالی در پی داشته است و دستکم دوبار آژیرهای شهرکهای اسرائیلی نزدیکِ نوار غزه به صدا درآمده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان در واکنش به ازسرگیری حملات اسرائیل به غزه در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: «راهحلی جز استمرار آتشبس و ارسال گسترده کمکهای انسانی در غزه و توافق بر سر تبادل اسرای طرفین وجود ندارد. اسرا با جنگ آزاد نمیشوند، بلکه در بمبارانها کشته میشوند. استمرار جنگ واشنگتن و تلآویو، یعنی نسلکشی جدید در غزه و کرانه باختری. گویا آنان به تبعات سخت بازگشت به جنگ فکر نمیکنند. وجود ناو جنگی تمامکننده نیست، وجود «اراده فلسطینی» تمامکننده است. تا دیر نشده حملات به غزه را فوراً متوقف کنید.»
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه نیز در صفحه اجتماعی ایکس در این ارتباط نوشت: «نقض آتشبس و آغاز دوباره تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی علیه غزه، دقایقی قبل از خروج بلینکن، وزیر خارجه آمریکا از سرزمینهای اشغالی؛ و باز هم غیرنظامیان، کودکان و زنان، قربانیان اصلی حملات جنایتکارانه نظامیان رژیم صهیونیستی هستند. خونآشامان صهیونیست پس از کشتار بیش از ۱۵ هزار فلسطینی، دور جدید کشتار خود را در سایه ادامه حمایت دولت آمریکا آغاز کردهاند. ملتها و اکثریت قریب به اتفاق دولتهای جهان، تداوم آتشبس و توقف کامل حملات رژیم صهیونیستی علیه غزه و کرانه غربی فلسطین را فریاد میزنند ولی صهیونیستهای جنایتکار و کودککُش در خیال پوچ جبران شکست ترمیمناپذیر، با کشتار غیرنظامیان، کودکان و زنان بهدنبال پیروزی هستند. بدیهی است مسئولیت سیاسی و حقوقی تداوم تجاوز و استمرار کشتار سبعانه مردم فلسطین، علاوه بر جنایتکاران رژیمصهیونیستی، بر عهده دولت آمریکا و چند دولت معدود حامی این رژیم آپارتاید است.»
اسامه حمدان، سخنگوی ارشد حماس نیز در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره گفت: «راهحل این نیست که آتشبس برقرار شود بلکه باید مکانیسمهایی برای پایان دادن به اشغالگری اسرائیل یافت. ما زمانی را صرف گفتوگو با همه میانجیها کردهایم و باید از تلاشهای مصر و قطر برای دستیابی به فرمولی برای پایان دادن به تجاوز تشکر کنیم اما تجاوز اسرائیل همه چیز را متوقف کرد.»
او در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه «ما از هرگونه تلاشی که هدف آن پایان دادن به تجاوز در راستای منافع مردم ما باشد، استقبال میکنیم»، گفت: «رهبران حماس با تلاشهای صورتگرفته برای پایان دادن به تجاوزات اسرائیل همراهی کردند اما متأسفانه برخی از طرفها به غیر از قطر و مصر، آمادگی تلاش بیشتر در این خصوص را نداشتند.» اسامه حمدان، سخنگوی ارشد حماس همچنین مدعی شد که دولت آمریکا فشار زیادی بر اسرائیل برای متوقف کردن حملات وارد نکرده است.
دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در واکنش به از سرگیری حملات این رژیم علیه مردم غزه مدعی شد که جنبش حماس به وظایف خود براساس طرح آزادی زنان اسیر صهیونیست پایبند نبوده و موشک به سرزمینهای اشغالی شلیک کرده است. این در حالی است که جنبش مقاومت اسلامی حماس در بیانیهای اعلام کرد: «اشغالگران همه پیشنهادهای ما را رد کردند چون پیشتر برای از سرگیری تجاوز جنایتکارانه به نوار غزه، تصمیم خود را گرفته بودند.» دفتر نتانیاهو گفت: «با بازگشت جنگ، کابینه اسرائیل تایید میکند که به اهداف جنگ برای آزادی ربودهشدگان و نابودی حماس و اطمینان از اینکه غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیلیها نیست، پایبند است.»
رادیوی ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد که هواپیماهای نظامی اسرائیل در حال بمباران تمام نقاط نوار غزه هستند و به نقل از یک منبع سیاسی ارشد نوشت: «با تمام قدرت به نبرد بازگشتهایم و هیچ مذاکرهای برای آزادی گروگانها انجام نمیشود.»
آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل ادعا کرد: «حماس توافق را نقض کرد و راکتهایی را به سمت اسرائیل شلیک کرد. در پی به صدا درآمدن آژیرهای خطر در کیبوتص حولیت، شلیک چند راکت از نوار غزه به سمت اسرائیل رصد شد که این راکتها براساس سیاست دنبالشده، رهگیری نشدند.»
ایلان لوی، سخنگوی دولت اسرائیل نیز روز جمعه پس از شروع مجدد درگیریها در نوار غزه وعده داد که حماس «مهلکترین ضربه و سختترین شکست» را متحمل شود. او در گفتوگو با خبرنگاران، جنبش اسلامگرای فلسطینی را به عدم ارائه فهرست تازه گروگانها برای آزادی در روز جمعه و نیز شلیک راکت به سوی اسرائیل متهم کرد و گفت: «حماس اکنون باید در انتظار سختترین ضربه باشد.»
موضعگیری نهادهای بینالمللی و قدرتهای جهانی
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در پیامی که روز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) منتشر کرد، نسبت به ازسرگیری عملیات نظامی در غزه پس از چند روز آتشبس «عمیقاً» ابراز تأسف کرد. گوترش چند ساعت پس از شروع مجدد بمبارانهای غزه توسط ارتش اسرائیل در این پیام تاکید کرد: «هنوز امیدوارم که امکان تمدید وقفه ایجادشده وجود داشته باشد. از سرگیری خصومتها نشان میدهد که چقدر مهم است یک آتشبس بشردوستانه واقعی برقرار شود.»
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد روز جمعه از سرگیری درگیریها و حملات در نوار غزه را «فاجعهبار» خواند. این مسئول سازمان ملل در بیانیهای تاکید کرد: «از همه طرفها و همه کشورهای ذینفوذ میخواهم فوراً تلاشهای خود را برای برقراری آتشبس مضاعف کنند.» وی همچنین اظهارات و مواضع مقامات اسرائیلی در خصوص گسترش و تشدید حملات به غزه را «بسیار نگرانکننده» توصیف کرد.
صندوق کودکان ملل متحد، یونیسف، ضمن ابراز تأسف از پایان یافتن آتشبس در غزه، «آنهایی که تصمیم به از سرگیری کشتار کودکان گرفتهاند» را محکوم کرد.
جیمز الدر، سخنگوی یونیسف که از طریق ارتباط ویدئویی از غزه با خبرنگاران در ژنو سخن گفت، تاکید کرد: «انفعال در این خصوص، در اصل، چراغسبزی برای کشتار کودکان است. این غیرمسئولانه است که فکر کنیم حملات بیشتر به مردم غزه میتواند به چیزی غیر از قتلعام منجر شود.»
کرملین روز جمعه ضمن ابراز تأسف نسبت به از سرگیری درگیریها بین حماس و اسرائیل اعلام کرد که آتشبس میتوانست تا آزادی همه گروگانهای غزه تمدید شود. دمیتری پسکوف، سخنگوی دفتر ریاستجمهوری روسیه در جلسه توجیهی روزانه خود گفت: «البته ما ترجیح میدادیم اخبار تمدید وقفه بشردوستانه درگیریها را دریافت کنیم. این انتظار در حالی وجود داشت که میدانیم هنوز روند آزادی گروگانها تکمیل نشده است.»
فرانسه روز جمعه در پی شروع مجدد نبردها و حملات در غزه، از سرگیری آتشبس میان اسرائیل و حماس را «ضروری» خواند. کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه در حاشیه کنفرانس آبوهوایی کوپ۲۸ در دوبی گفت: «شکست آتشبس خبری بسیار بد و تاسفآور است، زیرا هیچ راهحلی ارائه نمیکند و حل همه سوالات پیشرو را پیچیدهتر میکند.»
وزارت خارجه آلمان میگوید جامعه بینالمللی باید تمام تلاش خود را برای تضمین تداوم آتشبس در غزه به خرج دهد. در بیانیه وزارت امور خارجه آلمان که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شده، همچنین بر تلاش به منظور اطمینان از اینکه حماس تهدیدی برای موجودیت اسرائیل نیست، تاکید شده است. مسئولان وزارت خارجه آلمان همچنین خلع سلاح جنبش اسلامگرای فلسطینی حماس را «برای پایان دادن به رنج فلسطینیان و اسرائیلیها» ضروری توصیف کردهاند. این بیانیه میافزاید: «البته این بدان معناست که حماس باید سلاحهای خود را زمین بگذارد. تنها در این صورت میتوان نسبت به گشایش یک افق سیاسی برای راهحل دوکشوری که تضمینکننده امنیت اسرائیلیها و فلسطینیها باشد، امیدوار بود.»
قطر، میانجی اصلی مذاکرات آتشبس و آزادی گروگانها میان اسرائیل و حماس، از جامعه بینالمللی خواست تا برای پایان دادن به خشونتها در نوار غزه پس از شروع مجدد حملات اسرائیل، به سرعت وارد عمل شوند. وزارت خارجه قطر در بیانیهای اعلام کرد: «بمباران نوار غزه در ساعات اولیه پس از پایان آتشبس، تلاشها برای میانجیگری را پیچیده و فاجعه انسانی در غزه را تشدید میکند.»
در این بیانیه ضمن محکومیت هرگونه «عملیات علیه غیرنظامیان، اعمال مجازات جمعی و تلاش برای آوارگی و کوچ اجباری شهروندان فلسطینی ساکن غزه»، از جامعه بینالمللی خواسته شده است تا «برای پایان دادن به خشونتها به سرعت وارد عمل شود.»