فرصت بزرگ ترامپ برای تعامل مجدد با کیم
در آستانه سفر دونالد ترامپ به کره جنوبی، در ماه گذشته، گمانهزنیها درباره احتمال دیدار مجدد او با کیم جونگ اون بالا گرفت.
در آستانه سفر دونالد ترامپ به کره جنوبی، در ماه گذشته، گمانهزنیها درباره احتمال دیدار مجدد او با کیم جونگ اون بالا گرفت. در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، این دو سه بار دیدار کردند و ترامپ حتی قدم به خاک کره شمالی گذاشت. اما پس از آن، پیونگیانگ مذاکرات را به کلی رد کرد و ضمن تحکیم اتحاد جدید با روسیه، برنامه تسلیحات هستهای خود را با سرعتی چشمگیر گسترش داد. با این حال، ترامپ در دوره دوم خود همچنان کره شمالی را یک «ملت هستهای بزرگ» توصیف کرده و بر «رابطه بسیار خوب» خود با کیم تأکید ورزیده است.
او حتی اوایل امسال پیشنهاد داد که «احتمالاً در مقطعی مناسب با او صحبت خواهم کرد» و آزمایشهای موشکی اخیر پیونگیانگ را کماهمیت جلوه داد. این تمایل غریزی رئیسجمهور، با توجه به چالشهای هستهای جهانی و اتحاد رو به رشد مسکو-پیونگیانگ، فرصتی حیاتی برای ایالات متحده فراهم میکند تا مانع تشدید خطرات شود.
اگرچه تیم ترامپ در ماههای نخست هنوز مسیر مشخصی برای تعامل ایجاد نکرده، اما اوایل سال آینده میتواند بهترین زمان برای یک تحرک تازه باشد. با سختتر شدن موضع کیم نسبت به گذشته و بینتیجه ماندن تلاشهای قبلی، ترامپ برای ایجاد شتاب نیاز به تدوین خطمشی سیاسی جدیدی دارد که بازگشت به میز مذاکره را برای کیم آسانتر و موجهتر سازد.
گذار از «خلع سلاح هستهای» به «همزیستی» کارشناسان و حتی برخی مقامات سیاسی استدلال میکنند که واشنگتن باید چارچوب «همزیستی پایدار» را جایگزین «خلع سلاح هستهای» کند. این رویکرد بر پیشگیری از درگیری و پذیرش عدم تمایل به تغییر رژیم کره شمالی به عنوان اولویت اصلی تمرکز دارد. لی جائه-میونگ، رئیسجمهور کره جنوبی، و کیم جونگ اون نیز تلویحاً نسبت به این ایده ابراز تمایل کردهاند. کیم در سپتامبر صراحتاً اعلام کرد که اگر آمریکا از پیگیری «پوچ» خلع سلاح دست بردارد، او آماده همزیستی مسالمتآمیز است.
با این وجود، بیانیههای رسمی اخیر آمریکا و کره جنوبی مانعی بزرگ ایجاد کردهاند. در بیانیه ۱۳ نوامبر، بر «خلع سلاح هستهای کامل جمهوری دموکراتیک خلق کره» تأکید شد. این تغییر واژگان بسیار مهم است؛ کره شمالی از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۸ گهگاه عبارت کلیتر «خلع سلاح شبهجزیره کره» را میپذیرفت، اما عبارت «خلع سلاح کره شمالی» را مترادف با خلع سلاح یکجانبه و انکار موجودیت خود میداند.
پیونگیانگ این بیانیه را «اعلامیهای تقابلجویانه» خواند. برای کیم، خلع سلاح و همزیستی اهدافی ناسازگار هستند و تا زمانی که اولویت واشنگتن خلع سلاح یکجانبه باشد، هیچ شانسی برای مذاکره وجود ندارد. نکته امیدوارکننده این است که خود ترامپ از زمان تحلیف، حتی یک بار هم در اظهاراتش خلع سلاح هستهای را تأیید نکرده است که این امر روزنهای برای تغییر سیاست باقی میگذارد. تقویم سیاسی دو کشور در اوایل ۲۰۲۶ به شکلی نادر همسو میشود. در پیونگیانگ، کنگره حزب کارگران احتمالاً در ماه فوریه برگزار میشود که کیم در آن اولویتهای جدید داخلی و خارجی خود را اعلام خواهد کرد و ممکن است دوباره به همزیستی اشاره کند.
در سمت آمریکا، ترامپ میتواند از سخنرانی سالانه «وضعیت کشور» در سال ۲۰۲۶ استفاده کند. رؤسایجمهور پیشین از این تریبون برای اعلام دکترینهای بزرگ سیاست خارجی (مانند دکترین مونرو یا محور شرارت بوش) استفاده کردهاند. برخلاف اظهارات غیررسمی خطاب به خبرنگاران، یک بیانیه رسمی در این سطح که چارچوب «همزیستی» را بپذیرد، میتواند اعتبار لازم برای متقاعد کردن کیم را داشته باشد و جایگزین نامههای بیحاصل شود.
مدیریت متحدان و واقعگرایی هرگونه تغییر در این سطح نیازمند مشورت دقیق با کره جنوبی و ژاپن است. نگرانی اصلی آنها اعطای وضعیت هستهای به کره شمالی است. با این حال، مسئله «وضعیت» (هستهای) در بسیاری جهات موضوعی انحرافی است و نباید مانع تغییرات سیاسی شود. دولت آمریکا باید متحدانش را قانع کند که حفظ خلع سلاح صرفاً به عنوان یک آرمان بلندمدت و حذف آن از شروط فوری تعامل، برای کاهش ریسک و بهبود امنیت منطقه ضروری است.
وضعیت موجود که در آن کره شمالی بدون هیچ مانعی زرادخانه خود را گسترش میدهد و همکاری نظامی با روسیه را عمیقتر میکند، عمیقاً نامطلوب و خطرناک است. واشنگتن باید به جای کوبیدن بر دری که از سال ۲۰۱۹ قفل شده، به سمت دری حرکت کند که اندکی نیمهباز است. بازطراحی سیاست آمریکا در سال ۲۰۲۶ با محوریت همزیستی و تعامل بیقید و شرط، اقدامی واقعگرایانه است که زمان آن خیلی وقت پیش فرارسیده است.
