همایش بزرگ دانشگاه شیکاگو برای مقابله با تهدید هسته‌ای برای بشر
در هشتادمین سالگرد آزمایش «ترینیتی"،اجتماع برندگان نوبل و کارشناسان برجسته هسته‌ای در دانشگاه شیکاگو، رهبران جهان را به اقدام علیه خطر جنگ اتمی فراخواندند.
به گزارش هم‌میهن آنلاین، در پی دو روز و نیم نشست در شیکاگو، گروهی از برندگان نوبل و شماری از برجسته‌ترین کارشناسان جهان در حوزه تسلیحات هسته‌ای، درباره موضوعی تیره و نگران‌کننده هشدار دادند: احتمال بالای وقوع جنگ اتمی که به‌نظر می‌رسد همچنان در حال افزایش است.
این مجمع شامل نشست‌هایی تخصصی با حضور کارشناسان در زمینه موضوعات مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای بود که در اغلب آن‌ها دست‌کم یک برنده جایزه نوبل نیز حضور داشت. این ارائه‌ها که به صورت غیررسمی و خارج از ضبط رسانه‌ای برگزار شدند، طیفی به‌هم‌پیوسته از نگرانی‌ها را دربر می‌گرفتند که منظره تهدیدهای هسته‌ای را شکل می‌دهند. از جمله این نگرانی‌ها، چشم‌انداز بالقوه فاجعه‌بار «زمستان هسته‌ای» بود—پدیده‌ای که در آن، سرمای شدید و پایدار کره زمین می‌تواند در پی انبوه دودی پدید آید که شهرهای سوخته‌شده در اثر یک حمله اتمی به لایه استراتوسفر جو تزریق می‌کنند و به‌گونه‌ای فاجعه‌بار، تمدن بشری را با تهدیدی ویرانگر روبه‌رو سازند.
برگزارکنندگان این مجمع تصریح کردند که انتخاب محل برگزاری آن—دانشگاه شیکاگو—کاملاً هدفمند بوده است، چراکه این دانشگاه نه‌تنها محل انجام نخستین واکنش هسته‌ای کنترل‌شده و پایدار در تاریخ بود، بلکه پس از آن نیز نقشی مهم در تأمین دانشمندان پروژه «منهتن» و ساخت نخستین سلاح‌های هسته‌ای ایفا کرد.
«مجمع برندگان جایزه نوبل برای پیشگیری از جنگ هسته‌ای» روز چهارشنبه، همزمان با هشتادمین سالگرد نخستین انفجار آزمایشی سلاح اتمی در نیومکزیکو موسوم به آزمایش «ترینیتی»، بیانیه‌ای صادر کرد که در آن مجموعه‌ای از توصیه‌های عملی به رهبران جهان برای کاهش تهدید هسته‌ای ارائه شده بود.
این بیانیه مجموعه‌ای از توصیه‌های مشخص به رهبران جهان برای کاهش خطر هسته‌ای ارائه می‌دهد، از جمله:
۱. تأکید دوباره تمامی کشورها بر پایبندی به توقف آزمایش‌های هسته‌ای و پیگیری اجرای فوری پیمان جامع منع آزمایش‌های هسته‌ای (CTBT).
۲. آغاز فوری مذاکرات میان روسیه و ایالات متحده برای دستیابی به توافقی جایگزین برای پیمان کاهش تسلیحات راهبردی نوین (New START) مصوب سال ۲۰۱۰، حفظ تعهد به محدودیت‌های آن در طول مذاکرات، و گسترش گفت‌وگوها برای پوشش کامل زرادخانه‌های هسته‌ای دو کشور. همچنین، این بیانیه از چین می‌خواهد فوراً وارد گفت‌وگوهایی درباره زرادخانه رو به گسترش هسته‌ای خود شود.
۳. افزایش گفت‌وگوهای مشترک و بین‌المللی درباره پیامدهای علمی، حقوقی و نظامی هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های نوظهور؛ به‌ویژه، این مجمع از کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای می‌خواهد که کنترل معنادار انسانی را بر سازوکارهای فرماندهی و کنترل هسته‌ای حفظ کنند و قانون دو نفره را اجرا نمایند، به‌گونه‌ای که هر تصمیم درباره به‌کارگیری نیروی هسته‌ای تنها با مشارکت حداقل دو فرد اتخاذ شود.
۴. درخواست از چین، روسیه و ایالات متحده برای پذیرش پیوستگی میان تسلیحات راهبردی تهاجمی و دفاعی و خودداری از سرمایه‌گذاری‌های کلان در سامانه‌های دفاع موشکی راهبردی.
۵. تأیید مجدد بر پیمان فضای ماورای جو و تلاش برای به‌روزرسانی آن متناسب با فناوری‌های نوین.
۶. گسترش خطوط ارتباطی ایمن میان کشورهای دارای سلاح هسته‌ای و افزایش تعداد و دفعات گفت‌وگوهای چندجانبه درباره پیشگیری و مدیریت بحران‌های هسته‌ای.
۷. تعهد علنی همه کشورها به الزامات منع اشاعه و خلع سلاح مندرج در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و محکومیت اشاعه تسلیحات هسته‌ای توسط هر کشور، حتی کشورهای متحد.
۸. افزایش سرمایه‌گذاری و پژوهش‌های مشترک در حوزه آثار زیست‌محیطی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی درگیری هسته‌ای، و همچنین حمایت از گروه علمی مستقل سازمان ملل برای بررسی آثار جنگ هسته‌ای که قرار است به‌زودی تشکیل شود.
۹. و در نهایت، فراخوان به دانشمندان، دانشگاهیان، جامعه مدنی و نهادهای دینی برای ایجاد فشار سیاسی لازم بر رهبران جهانی با هدف اجرای اقدامات کاهش خطر هسته‌ای.
