هنر توافق با اوکراین
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا مصمم است که پایان سریعی را برای این درگیری رقم بزند و اوایل این هفته، فرستادههای او و پوتین در ریاض، عربستان سعودی دیدار و بهمدت ۴ ساعت و نیم مذاکره کردند.

فردا، 24 فوریه، سومین سالگرد حمله تمامعیار روسیه به اوکراین است. «عملیات ویژه نظامی» ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در مواجهه با مقاومت قهرمانانه اوکراینیها و صدها میلیاددلار کمکهای کشورهای غربی به جنگ طاقتفرسای فرسایشی تبدیل شده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا مصمم است که پایان سریعی را برای این درگیری رقم بزند و اوایل این هفته، فرستادههای او و پوتین در ریاض، عربستان سعودی دیدار و بهمدت 4 ساعت و نیم مذاکره کردند. دیپلماتهای اوکراینی و اروپایی مشخصاً از این مذاکرات بیرون گذاشته شده بودند.
ترامپ مدتها بر این باور بود که متحدان اروپایی و اوکراین مفتخورهایی هستند که کمکهای سخاوتمندانه پیشینیان او را مصرف کردهاند و ایالات متحده را در جنگ دیگر نسنجیدهای وارد کردهاند.او میخواهد اروپاییها بهخودی خود هزینه امنیت خود و حتی اوکراین را تامین کنند.
برای اینکه اروپا و اوکراین بتوانند کرسی بر سر میز مذاکرات داشته باشند، ترامپ پیشنهاد میدهد که باید هزینه بیشتری بپردازند، اروپا باید هزینههای دفاعی خود را افزایش دهد و اوکراین هم باید هزینه کمکهایی را که تاکنون از آمریکاییها دریافت کرده، بپردازد. این موضوع موجی از شوک را در سراسر منطقه بهراه انداخت.
سهشنبه گذشته، زمانی که ترامپ اعلام کرد که اوکراین «هیچوقت نباید جنگ را آغاز میکرد و «میتوانست به توافقی برسد»، فضا بدتر شد. باوجود اینکه این روسیه بود که حملات را آغاز کرد، پیشنهاد ترامپ بهنظر میرسد بر این اساس است که اوکراین باید تقاضای پوتین در سال 2021 مبنی بر «نظامیزدایی» و «نازیزدایی» را میپذیرفت و هیچوقت بهعضویت ناتو در نمیآمد. روز چهارشنبه، ترامپ فراتر رفت و زلنسکی را «دیکتاتور» خطاب کرد؛ برچسبی که او برای پوتین بهکار نمیبرد.
رفتار نابرابر ترامپ در قبال زلنسکی و پوتین، سیاست مبتنی بر ضرورت است. اوکراین درمیان تمام طرفین ضعیفترین موقعیت را دارد و واضح است که ترامپ احتمالاً از این عدم تقارن در مذاکره علیه زلنسکی بههمان اندازه که علیه پوتین مذاکره میکند، بهرهبرداری خواهد کرد. برای ترامپ، پایان هرچه سریعتر جنگ مهمتر از شرایط صلح است.
فراتر از توقف خصومتها، ترامپ میخواهد پول سرمایهگذاریهای آمریکا در اوکراین را زنده کند. از نظر او، زلنسکی «آمریکا را مجاب کرد 350 میلیارد دلار هزینه کند تا وارد جنگی شود که نمیتواند در آن پیروز شود.» (ترامپ میزان کمکهای آمریکا را 100 میلیارد دلار اضافهتر نشان داده است.) بنابراین طرح اخیر دولت ترامپ برای مالکیت بر نیمی از ثروت معدنی اوکراین، که ارزش آن از سوی برخی از تحلیلگران 11/5 هزار میلیارد دلار تخمین زده شده در ازای حمایتی است که دولت بایدن وعده آن را داده بود. زلنسکی فعلاً توافق مواد معدنی را رد کرده و میگوید: «نمیتوانم کشورم را بفروشم.»
ترامپ در تمام تعاملاتش بهدنبال منافع است. مذاکرات ریاض هم مستثنی نیستند. توماس گراهام، یکی از کارشناسان اندیشکده CFR مینویسد: «چون کییف با شرایط وخیمی روبهروست، راضی کردن آنها برای مذاکره جدی باید راحتتر از ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه باشد که معتقد است پیشرفتهایی را در مسیر رسیدن به دستاوردهای جنگی انجام داده.»
در مسیر به مقاومت حداقلی، ترامپ به شدت روی اوکراینیها حساب کرده که شرایط پوتین را بپذیرند. با این حال او همچنان نیاز دارد تا امتیازهای روسها را تضمین کند چون پذیرش اهداف جنگی حداکثرگرای مسکو ضربه بزرگی به شهرت او بهعنوان دولتمردی زیرک و زرنگ وارد خواهد کرد. برای دریافت امتیاز از روسها ترامپ باید پوتین را راضی کند که زمان طرف او نیست.
او این کار را با تامین بیشتر کمکهای نظامی مرگبار، افزایش تحریمها بر روسیه، وعده حمایت طولانیمدت از حاکمیت اوکراین در کنار خطوط فعلی کنترل و ساختار معلق چشمانداز عادیسازی روابط آمریکا و روسیه میتواند انجام دهد. با این حال نمایندگان ترامپ تاکنون بر ثمره سازش احتمالی آمریکا و روسیه تاکید کردهاند. این رویکرد قاعدتاً مسکو را راضی میکند اما قطعاً برای دریافت امتیازهای لازم کافی نخواهد بود.