تکمیل پازل میانجیگری در ریاض

به گزارش هم‌میهن آنلاین، در ادامه بیانیه آمده است: وزیر خارجه آمریکا در سفر خود به عربستان بر اهمیت جلوگیری از گسترش درگیری و تلاش برای دستیابی به صلح و امنیت در منطقه تأکید خواهد کرد.

 وزارت خارجه آمریکا در ادامه اعلام کرد بلینکن در سفر خود به عربستان سعودی در نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس با هدف تقویت هماهنگی امنیت منطقه ای شرکت خواهد کرد.

این سفر پس از آن انجام می شود که وزیرخارجه آمریکا به چین رفته بود و از طرف چینی خواسته بود تا برای برقراری آتش بس در خاورمیانه و کاهش تنش ها، با طرف ایرانی‌ رایزنی کند.

همزمان و از سوی دیگر وزیر خارجه اسرائیل در حساب کاربری خود در ایکس گفت اگر دستیابی به توافق تبادل اسرا صورت بگیرد، حمله نظامی اسرائیل به رفح به تعویق می افتد.

 در همین زمینه، «یائیر لاپید» رئیس اپوزیسیون اسرائیل گفت: «اگر انتخاب بین توقف جنگ در غزه و انعقاد توافق اسرا است، پس باید به سمت توافق پیش برویم.»

همچنین امروز خانواده‌های اسرای اسرائیلی در غزه پس از انتشار پیام ویدئویی القسام درباره کشته شده ده‌ها نفر از اسرای در حملات به غزه عنوان کردند: اسرائیل باید انتخاب کند، حمله به رفح یا توافق برای مبادله اسرا؟!

خانواده‌های اسرا تأکید کردند: «باید جنگ را متوقف کرد و بهای آن را پرداخت و حمله به رفح صرفا هزینه‌ای اضافی خواهد بود.»

 القسام به تازگی در پیامی ویدئویی اعلام کرد: «فشار نظامی منجر به کشته شدن ده‌ها اسیر اسرائیلی در دستان ما شد و بقیه اسرا را هم از جشن گرفتن عید پسح همراه با عزیزانشان محروم ساخت.»

تحلیلگران بر این باورند که ضلع دیگر تمامی این تحولات ایران است.

بر این اساس نباید فراموش کرد که هنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می‌۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.

همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.

اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.

سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.

با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.

ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.