بازی تاج‏‌وتخت / ابهام‌‏ها درباره برگزاری انتخابات رقابتی و عادلانه فدراسیون فوتبال مایه نگرانی بسیاری از فوتبالی‌‏ها شده است

قرار است انتخابات فدراسیون فوتبال ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۳ در سالن اجلاس سران برگزار شود؛ انتخاباتی که همیشه در ادوار اخیر، حواشی مختلفی را رقم زده است و اینک نیز مسئله تایید صلاحیت کاندیداهای ریاست آن، با حرف و حدیث‌هایی روزافزون در رسانه‌ها و جماعت فوتبالی‌ها مواجه شده است. چندروز پیش بود که هدایت ممبینی، دبیرکل فدراسیون فوتبال خبر داد که شرایط ۱۱ نامزد انتخابات فدراسیون فوتبال احراز نشده و اعتراض آنها در کمیته استیناف انتخابات در دست بررسی است.

با اعلام این خبر حساسیت‌ها نسبت به روند تایید صلاحیت بالا گرفت و در میان نام کسانی که صلاحیت‌شان احراز نشده است، نام دو نفر بیش از همه محل توجه قرار گرفت: علی کفاشیان و شهاب‌الدین عزیزی‌خادم که هر دو تجربه ریاست فدراسیون فوتبال را برعهده داشته‌اند؛ اولی البته قریب به 9 سال در این منصب حضور داشت و دومی کمتر از یک‌سال.  

انتخاباتی با 3 کاندیدا اما غیررقابتی

با این تفاسیر طبق وضعیت فعلی انتخابات اسفندماه به احتمال زیاد با حضور سه کاندیدای با قدرت و نفوذ نامتوازن برگزار خواهد شد: مهدی تاج که یک‌بار طی سال‌های 1395 تا 1398 رئیس فدراسیون بود و بعد از ضرر شش‌میلیون یورویی که ایران در پرونده شکایت مارک ویلموتس، سرمربی بلژیکی تیم ملی ایران بدان محکوم شد، تحت فشار افکار عمومی، و البته به‌واسطه آنچه خود «ناراحتی قلبی» نامید، از این سمت استعفاء داد اما دوباره به صحنه بازگشت و اینک بیشترین شانس را برای ریاست فدراسیون دارد.

دو کاندیدای دیگر اما عبارتند از حیدر بهاروند و امیر عابدینی. بهاروند پس از استعفای تاج در دی‌ماه 1398، به‌عنوان سرپرست فدراسیون تا اسفندماه 1399 در این منصب حضور داشت و امیر عابدینی، مدیرعامل اسبق پرسپولیس در دهه 1370 است؛ کسی که علاوه بر تجارب سیاسی در قامت استانداری، معاونت وزیر و عضویت در شورای شهر تهران، در دوره‌ای شش‌ماهه در سال 1373 رئیس فدراسیون نیز بود. 

مهدی تاج در سکوت و انتظار

تا اینجای اخبار البته همه‌چیز به‌ظاهر طبیعی به‌نظر می‌رسد. مهدی تاج که پس از برکناری عزیزی‌خادم و سرپرستی 7 ماهه سیدمیرشاد ماجدی، دوباره از 8 شهریورماه 1401 بر ریاست فدراسیون تکیه زده است، صبح دیروز در پنجمین دوره مسابقات فوتسال کودکان سندروم داون شرکت کرد، برای خدمت «تمام‌قد»  و «همکاری در تمام زمینه‌ها» با 120 هزار نفر از افراد مبتلا به سندروم داون آمادگی خویش را ابراز داشت و بعد از اشاره به حضورش در مراسم ترحیم برادر محمد دادکان و نیز اهمیت «خنده و نشاط در ورزش»،  وقتی با پرسشی درباره انتخابات فدراسیون فوتبال مواجه شد، گفت: «اطلاع دقیقی از اتفاقاتی که در انتخابات می‌افتد ندارم.

از من سوال کردند در کمیته بدوی و استیناف اتفاقاتی رخ داده اما خیلی اطلاع ندارم.» در عین حال او البته در پاسخ به سخنان احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان که در برنامه «ورزش و مردم» در پاسخ به پرسش پیمان یوسفی اظهار امیدواری کرده بود که در تصمیم کمیته استیناف انتخابات تجدیدنظر شود، راضی به موضع‌گیری نشد و به گفتن این جمله اکتفا کرد: «صحبت خاصی در این خصوص ندارم‌. ارکان برگزاری انتخابات مستقل هستند و خیلی با آنها ارتباط ندارم.» درنهایت نیز بدین نکته اشاره کرد که اگرچه در رده باشگاهی به‌واسطه نبود فیرپلی مالی از تیم‌های عربستانی شکست می‌خوریم اما «مهم این است که در فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی ملی که بچه‌های همین باشگاه‌ها هستند در صدر گروه هستیم و شرایط خوبی داریم.»

نقد دنیامالی بر ساختار فعلی برگزاری انتخابات

رابطه فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان هم ازجمله مسائل مناقشه‌برانگیز در ایران و رابطه فیفا با فدراسیون است؛ چنان‌که در سال‌های اخیر بارها هم مسئولان ایرانی مجبور شده‌اند از دخالت‌نکردن خود در فوتبال سخن بگویند، هم فیفا گزینه برخورد قاطع با سیاسی‌شدن فوتبال را روی میز گذاشته است و با آن تهدید به تعلیق فوتبال ایران کرده است.

اینک نیز باز اظهارات دیروز دنیامالی درنهایت احتیاط ادا شد تا دستمایه‌ای برای اتهام مداخله سیاست در ورزش ایجاد نکند. با همه این احتیاط‌ها، البته پیام او مخابره شد. دنیامالی در سخنانش بحث «نظارت» و نه «دخالت» دولت را پیش کشید و گفت اجازه نمی‌دهد کار درباره فدراسیون فوتبال به ورود یک مرجع خارجی کشیده شود. در عین حال او ابایی از بیان این نکته نداشت که وقتی پول می‌دهیم، باید نظارت هم داشته باشیم.

دنیامالی در واکنش به شایعه‌های پیرامون ردصلاحیت برخی کاندیداهای پست ریاست فدراسیون فوتبال، به ساختار برگزاری انتخابات، تعیین اعضای کمیته اخلاق و انتصاب رؤسای هیئت‌های استانی فدراسیون به‌عنوان اعضای مجمع به دست رئیس فدراسیون اشاره کرد و در این ماجرا به‌خصوص وقتی به انتخاباتی با یک نامزد منتهی شود، مسئله «تعارض منافع» را پررنگ دید؛ امری که باعث غیر رقابتی‌شدن این انتخابات و تضاد آن با «منافع ملی» خواهد شد.

با این‌همه، او به‌صراحت زدن زیر میز وضعیت فعلی را نیز نادرست دانست و ترجیح داد که وعده تغییر تدریجی این شرایط با بهره‌گیری از نظر کارشناسان و قوانین جهانی را به مخاطبان کنجکاوی که می‌خواستند بدانند بالاخره وضعیت این انتخابات به چه سمت‌وسویی خواهد رفت، بدهد. با این تفاسیر مشخص نیست موضع‌گیری دنیامالی چه تاثیری بر انتخابات کنونی خواهد گذاشت. 

شاید تاج هم نباشد؟

قرار است ابهام‌ها درباره این انتخابات و کاندیداهای تایید صلاحیت شده روز شنبه 20 بهمن‌ماه به پایان برسد و اسامی نهایی اعلام شود. در عین حال در روزهای اخیر حتی برخی گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که شاید با تغییر رأی کمیته بدوی توسط کمیته استیناف، کفاشیان و عزیزی خادم مشکلی برای حضور در انتخابات نداشته باشند و در عوض  این مهدی تاج باشد که نتواند در این انتخابات شرکت کند.

طبق این تحلیل، حکم محکومیت کیفری تاج و اجرای آن در قوه‌قضائیه، در پرونده معروف به «تاج ـ ساکت» هیچ تردیدی در سوءپیشینه منفی مهدی تاج بر جای نمی‌گذارد و بدین‌ترتیب از آنجا که طبق بند ۹ ماده ۲۰ و بخش (ب) بند ۴ ماده ۳۹ اساسنامه فدراسیون فوتبال، نامزد ریاست فدراسیون فوتبال باید سوءپیشینه عدم محکومیت کیفری ارائه کند، شاید شگفتی واقعی وقتی رقم بخورد که نام مهدی تاج نیز در میان کاندیداهای نهایی ریاست فدراسیون فوتبال نباشد. 

تعلیق پاکستان را جدی بگیریم

با همه این خبرهای ضدونقیض در یک نکته تردیدی نیست و آن اینکه ساختار کنونی مدیریت و انتخابات فدراسیون فوتبال در ایران، اگر نگوییم ناعادلانه و غیررقابتی است، لااقل منشأ اختلاف است و وقتی خود فوتبالی‌ها نسبت به مفاد، آیین‌نامه‌ها و شیوه‌های برگزاری این انتخابات توجیه نیستند، بدیهی است که جامعه نیز نسبت بدان حساسیت نشان بدهد.

از آن سوی ماجرا البته شاید گفته شود که چنین اتفاقاتی در وضعیت کنونی، برای  بسیاری از ایرانیان چندان اهمیتی ندارد، اما فراموش نکنیم که فیفا درنهایت این مسائل را رصد می‌کند و تبعات این روندهای نادرست دیر یا زود گریبان ورزش کشور را خواهد گرفت؛ کمااینکه دو روز پیش پاکستان به‌دلیل اصلاح نکردن اساسنامه خود در رابطه با انتخابات عادلانه و دموکراتیک از سوی فیفا تعلیق شد.

فیفا و ‌ای‌اف‌سی بارها از پاکستان خواسته بودند که بندهای مربوط به فرآیند انتخابات در اساسنامه فدراسیون را اصلاح کنند. چنین تذکرهایی اما به سنگ خارای مقاومت مجمع فدراسیون این کشور  خورد و درنهایت با پذیرفته‌نشدن این اصلاحات، حکم تعلیق فدراسیون پاکستان صادر شد، کمک‌های مالی فیفا به این فدراسیون قطع شد و تیم‌های ملی این کشور از شرکت در تمام رقابت‌های بین‌المللی محروم شدند.