استیصال هنرمند، سکوت مدیر/احتمال انصراف قطب‌الدین صادقی جدیدترین حاشیه جشنواره تئاتر فجر را رقم زده است
جدول اجراهای چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در حالی منتشر شده است که یک روی سکه، خبرهای اطمینان‌بخش ارسالی از سوی روابط‌عمومی آن است و سوی دیگرش، حاشیه‌هایی که تمامی ندارند.
جدول اجراهای چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در حالی منتشر شده است که یک روی سکه، خبرهای اطمینان‌بخش ارسالی از سوی روابط‌عمومی آن است و سوی دیگرش، حاشیه‌هایی که تمامی ندارند. به‌عنوان مثال اگر از این‌سو تیتر تازه‌ترین خبر رسمی منتشرشده این است که «جشنواره تئاتر فجر باعث ارتقای استعدادها می‌شود»، از آن‌سو هستند هنرمندانی که می‌گویند، اگر شرایط مدنظرشان محقق نشود در جشنواره شرکت نخواهند کرد.
آن هم هنرمندانی که به‌عنوان مهمانان بخش ویژه توسط دبیر جشنواره به این رویداد دعوت شده‌اند. یکی از این هنرمندان، قطب‌الدین صادقی است که می‌پرسد وقتی با هنرمند صاحب‌نام و دارای کارنامه کاری مشخص و پروپیمانی چون او این‌طور برخورد می‌شود، چه کسی به داد جوانان گمنام می‌رسد؟
سفرنامه آبجی‌مظفر با زهر توبه از صحنه
آن‌چه برای قطب‌الدین صادقی رخ داده است را شاید بتوان این‌طور توضیح داد؛ او که از ۱۶ دی‌ماه در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفته است قرار بود تا دهم اسفندماه به اجرای خود ادامه دهد. قطب‌الدین صادقی که پس از ۱۰ سال به مجموعه تئاتر شهر بازگشته است، طبق گفته خودش به روزنامه «هم‌میهن»، «سفرنامه آبجی‌مظفر» را به درخواست خیرالله تقیانی‌پور، دبیر چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر شهر برای حضور در بخش ویژه این رویداد، همچنین اجرای عمومی آماده کرد.
بخشی که تقیانی‌پور در نشست خبری جشنواره اعلام کرد به آثار حاضر در آن تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان کمک‌هزینه تعلق می‌گیرد اما صادقی می‌گوید نه‌تنها ریالی دریافت نکرده است که بنا بر تصمیم حمید نیلی، مدیرکل سابق هنرهای نمایشی از ادامه اجرایش نیز ممانعت خواهد شد. او ضمن اشاره به ۳۰ شب روی صحنه بودن هر اثر نمایشی به‌عنوان تعداد معمول اجرای هر تئاتر می‌گوید، نیلی نمایشی تجاری را جایگزین «سفرنامه آبجی‌مظفر» کرده است.
درحالی‌که نیلی می‌گوید، این گروه ماه‌ها پیش از گروه قطب‌الدین صادقی برای این بازه زمانی قرارداد بسته بود و تأخیر در آغاز تمرینات و اجرای نمایش توسط گروه «سفرنامه آبجی‌مظفر» بود که موجب شد از زمان اجرای آن کاسته شود. هرچه که هست قطب‌الدین صادقی توضیحات حمید نیلی را کذب می‌خواند و می‌گوید، با طناب تقیانی‌پور در این چاه افتاده است.
او در این مورد به «هم‌میهن» گفت: «در اصل دبیر جشنواره بود که از من خواست کاری برای این رویداد آماده کنم و شرط من این بود که اجرای عمومی هم بروم. او گفت هر نمایشنامه‌ای را انتخاب کنید، می‌توانید روی صحنه ببرید و ما فلان مبلغ به شما پرداخت می‌کنیم. مبلغی که گفته شد، اندک بود. ضمن این‌که من از ابتدا اعلام کردم، نمی‌خواهم برای روی صحنه بردن نمایشم به دام دلالان این روزهای تئاتر ایران بیفتم. او قول داد مبلغی را که گفته بود، افزایش دهد و من تاکید کردم که باز هم برای گروهی با حضور ۵۰ نفر عوامل پشت صحنه و به‌عنوان مثال چیزی حدود ۱۴۰ دست لباس اندک است. تقیانی‌پور گفت، اداره‌کل هنرهای نمایشی هم کمک خواهد کرد. درحالی‌که اداره‌کل هنرهای نمایشی، ۲۴ ساعت مانده به اجرا، یک‌دهم کمک‌هزینه‌ای را که وعده داده بود پرداخت کرد.»
صادقی با بیان این‌که سخنان حمید نیلی کذب است، ادامه داد: «او از روز اول، از من خواست روزانه دو نوبت روی صحنه بروم. درخواستی که من آن را توهین تلقی و به هیچ عنوان قبولش نکردم و اگر باز هم تکرار شود، قبول نخواهم کرد. درواقع براساس تصمیمی غلط، گروهی که پیش‌تر روی صحنه رفته و فروش خود را داشته و حتی نمایشش در دیگر شهرها، جز تهران نیز اجرا شده، اکنون قرار است وبال گردن من و نمایشم شود. کاری که استدلال کارگردانش این است که از حضور چهره‌هایی با دستمزدهای بالا در اثرش استفاده کرده است.
حال این‌که چرا من و گروهم، باید تاوان استفاده او از چهره‌های گران‌قیمت سینمایی را بدهیم، نمی‌دانم. این درحالی‌است که من بعد از ۱۰ سال به مجموعه تئاتر شهر برگشته‌ام، به مجموعه‌ای زیر نظر مرکزی که همه دست‌اندرکارانش، شاگردان من بوده‌اند. این‌ها درک نمی‌کنند که باید حرمت نگه دارند و تنها کارشان عصبی کردن فضا و توهین به ماست.
«سفرنامه آبجی‌مظفر»، هشتادوسومین نمایشنامه‌ای است که نوشته‌ام و پنجاه‌وششمین نمایشنامه‌ای است که کارگردانی کرده‌ام اما به‌جرأت می‌توانم بگویم کارگردانی آن به‌قدر 55 نمایش پیشین برایم عذاب‌آور بود. تا جایی که سه‌بار تا مرز سکته پیش رفتم. این‌که سوگند خوردم تئاتر را کنار بگذارم، نشان می‌دهد به چه میزان عرصه را بر من تنگ کرده‌اند. ضمن این‌که وقتی با من با چنین سابقه‌ای این‌گونه برخورد می‌شود، فقط خدا می‌داند به سر بچه‌های جوان چه می‌آید؟»
او با بیان این‌که تا این لحظه یک ریال پرداختی به هیچ کدام از عوامل نمایشش نداشته است، افزود: «این افراد همگی به حرمت نام و سابقه من، سکوت کرده‌اند. به من گفته شده است که دو اجرایم در جشنواره تئاتر فجر، (چهارشنبه، سوم و پنجشنبه، چهارم بهمن‌ماه) اجراهای پایانی‌ام است در صورتی که من نپذیرفته و اعلام کرده‌ام چنان‌چه قرارمان بوده است باید تا دهم اسفندماه روی صحنه باشم. همچنین در صورت عدم پرداخت کمک‌هزینه‌های اعلام‌شده چه از طرف اداره‌کل هنرهای نمایشی، چه از طرف جشنواره تئاتر فجر و قطعی نشدن اجرایم تا دهم اسفندماه، در جشنواره روی صحنه نخواهم رفت.
من با دفتر معاون هنری وزیر ارشاد نیز تماس گرفتم اما موفق به گفت‌وگو با او نشدم. درحالی‌که مدیر فرهنگی، مدیری است که در مواقع بحران پاسخگو باشد. من با این که بارها و بارها به مسئول دفتر او تاکید کردم که منتظر تماسش هستم، درنهایت بی‌احترامی تماسی از او دریافت نکردم. درحالی‌که بر ضرورت گفت‌وگو با او تاکید کرده بودم. درنهایت این‌که من منتظر قطعی شدن شرایط تحقق خواسته‌هایم هستم و تا قطعی نشدن آن‌ها در جشنواره روی صحنه نخواهم رفت.»
از احتمال تغییر جدول تا تئاتر شهر گم‌شده میان ایرانیت‌ها
با این حساب اگر خواسته‌های قطب‌الدین صادقی محقق نشود، او برخلاف آن‌چه در جدول اجراهای صحنه‌ای جشنواره تئاتر فجر آمده است روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، سوم و چهارم بهمن‌ماه در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه نمی‌رود تا جدول جشنواره چهل‌وسوم با تغییر همراه شود. این احتمال در حالی مطرح می‌شود که از آن‌سو برگزاری جشنواره در یک‌سالگی «آیین احداث حریم هنری مجموعه تئاتر شهر» -در شرایطی که حتی افراد آشنا به این فضا در پیدا کردن تنها راه ورودی به مجموعه تئاتر شهر، سردرگم و دچار مشکل می‌شوند- خود معضلی بزرگ است.
معضلی که حسن جودکی، سرپرست این مجموعه معتقد است گشوده شدن یک در، در ضلع شمالی و دری دیگر در ضلع شرقی که همان گذر هنر است و از وسط پارک دانشجو به تالار وحدت می‌رسد، به حل آن کمک خواهد کرد. در شرایطی که بیش از چند روز تا آغاز جشنواره چهل‌وسوم نمانده است، باید منتظر ماند و دید در عمل چه اتفاقی رخ خواهد داد.
