زنگ خطر برای کشتی ایران

رقابت‌های کشتی آزاد قهرمانی جهان در اوزان غیرالمپیکی با کسب یک مدال برنز محمد نخودی برای ایران به پایان رسید. سقوطی که قابل کتمان نیست. گفتنی است باتوجه به این‌که مدال‌های کشتی‌گیران روسیه در جدول رده‌بندی لحاظ نشد ایران با همین یک مدال برنز در جایگاه سوم ایستاد.

باتوجه به این‌که زمزمه‌های حذف رشته‌ی کشتی از مسابقات المپیک به گوش می‌رسد فدراسیون جهانی کشتی در تلاش است تا با برگزاری مسابقات کشتی در اوزان مختلف، این رشته را همچنان هیجان‌انگیز نشان دهد. در گذشته، ایران در 10 وزن و بعدها در هشت وزن آقایان برای مسابقات المپیک نماینده داشت و حالا این عدد به شش نماینده رسیده است.

البته در دوره‌ی اخیر ایران در چهار وزن کشتی آزاد و چهار وزن کشتی فرنگی نماینده داشت که نشان می‌دهد همچنان کمیته‌ی جهانی المپیک درصدد حذف این رشته یا محدود کردن آن در مسابقات المپیکی است. با این حال تیم ملی ایران در اوزان غیرالمپیکی مسابقات جهانی دور از انتظار ظاهر شد و فقط یک کشتی‌گیر ایران به مدال برنز دست یافت. در این گزارش قصد داریم علاوه بر ناکامی کشتی ایران، به خداحافظی دیوید تیلور افسانه‌ای بپردازیم و البته گریزی بزنیم به بازگشت روس‌هایی که فعلاً حق ندارند پرچم‌شان را به اهتزاز در بیاورند.

تک برنز برای کشتی آزاد

تصور این بود که بازگشت رفیق دیرینه‌ی علیرضا دبیر یعنی پژمان درستکار به تیم ملی کشتی آزاد نتایج را دگرگون کند. اما این اتفاق حداقل در گام نخست رخ نداد. این رقابت‌ها باتوجه به این‌که در سال المپیک برگزار شد، در چهار  وزن غیرالمپیکی ۶۱، ۷۰، ۷۹ و ۹۲ کیلوگرم به میزبانی تیرانا، پایتخت آلبانی برگزار شد و ایران با ترکیب رضا مومنی در وزن ۶۱، سینا خلیلی در وزن ۷۰، محمد نخودی در وزن ۷۹ و کامران قاسمپور در وزن ۹۲ کیلوگرم با سرمربیگری پژمان درستکار عازم این رقابت‌ها شد اما در پایان تنها محمد نخودی موفق به کسب مدال برنز شد و سه آزادکار دیگر ایران از رسیدن به مدال بازماندند.

عبدالرشید سعدالله‌یف، ملقب به تانک روس که از المپیک پاریس محروم بود و پیش از این مسابقات دو طلای المپیک و پنج طلای جهان را در کارنامه‌ی خود داشت، در مسابقات جهانی آلبانی در وزن غیرالمپیکی ۹۲ کیلوگرم به میدان رفت و با کسب مدال طلای جهان، صاحب هشتمین طلای جهان و المپیک خود شد. او موفق شد دیوید تیلور را هفت بر صفر و کامران قاسمپور را پنج بر سه شکست دهد.

بازگشت پرقدرت روس‌ها

عبدالرشید سعدالله‌یف که روز گذشته دیوید تیلور آمریکایی و کامران قاسم‌پور را شکست داده بود، پنج‌شنبه شب برای ششمین‌بار قهرمان جهان شد، درحالی‌که دو نشان طلای المپیک هم در کارنامه دارد. فوق‌ستاره‌ی ۲۸ ساله‌ی کشتی روسیه در تمام رقابت‌هایی که روی تشک رفته در سه وزن ۸۶، ۹۲ و ۹۷ کیلوگرم به مدال طلا رسیده و تنها در مسابقات جهانی ۲۰۱۷ در کسب مدال طلا ناکام ماند و با شکست برابر اسنایدر به مدال نقره رسید.

گفتنی است که تانک روسی در کمتر از سه ماه تا شروع این مسابقات 98 کیلوگرم وزن داشت و کمتر کسی تصور می‌کرد که او بتواند خودش را به وزن 92 کیلوگرم برساند اما او برای کسب مدال طلا هر کار نشدنی را انجام می‌دهد. سعدالله‌یف از سال 2013 تا 2017، چهار سال حتی در یک مبارزه‌ی کشتی هم شکست نخورد و حالا بار دیگر با قدرت به مسابقات برگشته است.

او دو طلای المپیک، شش طلای جهانی، دو طلای بازی‌های اروپایی، چهار طلای قهرمانی اروپا دارد و اگر دو سال محرومیت روسیه از مسابقات کشتی نبود می‌توانست در المپیک ۲۰۲۲ و جهانی ۲۰۲۳ هم مدال به دست بیاورد. گفتنی است فدراسیون جهانی کشتی فقط در صورتی اجازه‌ی کشتی گرفتن کشتی‌گیران روسیه را داده بود که پرچم این کشور روی دو بنده‌ی آن‌ها نباشد و سرود ملی این کشور نیز پخش نشود. روس‌ها در این رقابت‌ها صاحب یک مدال طلا و یک مدال برنز شدند. 

پایان کابوس ایرانی‌ها

خداحافظی دیوید تیلور از دنیای کشتی شاید برای ما ایرانی‌ها اتفاق خوشایندی باشد اما رویکرد این کشتی‌گیر آمریکایی نسبت به نظر مردم ایران و احترام همیشگی او به کشتی‌گیران ایرانی باعث شد تا حس دوگانه‌ای نسبت به این اتفاق داشته باشیم. تیلور درحالی پنج‌شنبه شب با پیروزی راحت مقابل کامران قاسم‌پور و کسب مدال برنز جهانی از دنیای کشتی کناره‌گیری کرد که با همین مدال برنز در کنار بزرگان دنیا قرار گرفت. تیلور در طول دوران حرفه‌ای خود صاحب یک مدال طلای المپیک، سه طلا و یک مدال نقره و برنز مسابقات جهانی را در کارنامه‌ی خود داشت. تیلور 13 بار مقابل کشتی‌گیران ایرانی صف‌آرایی کرد و 11 بار به برتری رسید و فقط دو بار شکست خورد.

از این 11 پیروزی، پنج برد مقابل حسن یزدانی بود و از آن دو شکست هم، یک مبارزه را به حسن یزدانی واگذار کرده بود. بد نیست مرور تاریخی داشته باشیم به اولین رقابت دو کشتی‌گیر برتر دنیا یعنی تیلور و حسن یزدانی که در سال 2017 و در رقابت‌های جام جهانی کشتی کرمانشاه این دو به مصاف هم رفتند. یزدانی که از مسابقات المپیک 2016 و مدال طلای این مسابقات برگشته بود تصور نمی‌کرد مقابل یک رقیب نه‌چندان مطرح آمریکایی ضربه فنی شود، اما تیلور در یک بازی بسیار برتر موفق شد حسن یزدانی را در کرمانشاه ضربه کند تا اولین شوک به یزدانی مقابل او وارد شود.

در مسابقات قهرمانی جهان 2018 نیز، دوباره حسن یزدانی مقابل تیلور آمریکایی در همان دور نخست شکست خورد و تا پایان پیش رفت تا طلای این مسابقات را نیز کسب کند. فینال مسابقات قهرمانی جهان در سال 2021 در شهر اسلو نروژ، تنها باری بود که سرانجام یزدانی عزمش را جزم کرد و توانست تیلور آمریکایی را شکست دهد. در دو دیدار بعدی اما بازهم تیلور در سال‌های 2022 و 2023 از سد حسن یزدانی گذشت تا کابوس کشتی‌گیران ما مقابل این رقیب کارکشته ادامه داشته باشد.

آخرین‌بار نیز کامران قاسم‌پور در دیدار رده‌بندی با شکست شش بر دو مقابل تیلور دستش از رسیدن به مدال برنز کوتاه ماند. شاید اگر تیلور در وزن حسن یزدانی نبود، حسن با مدال‌های پیاپی طلا در المپیک و مسابقات جهانی برای همیشه دست‌نیافتنی می‌شد. تیلور بعد از خداحافظی از دنیای کشتی در گفت‌وگویی اعلام کرد، حضور حسن یزدانی در این هفت سال باعث شد تا او قدرتمندتر شود و بیشتر از قبل تلاش کند. او در ادامه گفت، اگر حسن نبود شاید به این افتخارات دست پیدا نمی‌کرد و همه‌ی این سال‌ها هر دو طرف زحمت کشیدند تا بالاتر بروند.

افت کشتی آزاد یا دورخیز برای قهرمانی؟

هرچند کشتی آزاد موفق نشد در مسابقات المپیک به مدال طلا دست پیدا کند و این حسرت 20 ساله را بازهم افزایش داد، اما بازهم در قیاس با سایر رشته‌ها عملکرد به نسبت قابل قبولی داشت. البته که شاهکار کاروان ایران در المپیک مربوط به تکواندو و شخص هادی ساعی است که با درایتی که به خرج داد و مربیان بادانشی را در رأس کار قرار داد، باعث شد بار دیگر تکواندو به اوج افتخار دنیا برگردد.

بااین‌حال، کشتی ایران در حال پوست‌اندازی است. حسن یزدانی از یک‌سو با جراحی که کرده به احتمال فراوان تا مدت‌ها نمی‌تواند به‌صورت سنگین تمرین یا در مسابقات مهم حضور داشته باشد. از طرف دیگر سایر کشتی‌گیران عملکرد خارق‌العاده‌ای نداشتند که مدال طلای‌شان تضمینی باشد. باتوجه به اینکه این اوزان، غیرالمپیکی بودند شاید بتوان با اغماض پذیرفت که کشتی از ریل خود خارج نشده اما با ادامه‌ی موفقیت کشتی‌گیران ژاپنی، بازگشت روس‌ها به میادین و اوج گرفتن آمریکایی‌ها البته در کشتی، می‌توان با نقدی محترمانه گفت، زنگ خطر برای کشتی ایران به صدا درآمده است.