خودکشی از ترس مرگ؟
تیم‌ملی فوتبال ایران باوجود پیروزی مقابل هنگ‌کنگ و کسب شش امتیاز و صعود به دور حذفی، اما به‌دلیل عملکرد نه‌چندان مطلوب مقابل ضعیف‌ترین تیم آسیا، با انتقاد شدید کارشناسان و هواداران فوتبال در شبکه‌های اجتماعی همراه شد. عملکرد ضعیف خط دفاعی تیم‌ملی و ناهماهنگی بازیکنان مقابل تیم نه‌چندان مطرح آسیا این نگرانی را به‌وجود آورد که شاگردان قلعه‌نویی برای مرحله حذفی با مشکل جدی روبه‌رو شوند. در همین راستا، نقطه‌نظر حمید درخشان و اردلان آشتیانی را جویا شدیم که باتوجه به شرایط موجود، شکست غیرمنتظره ژاپن و تساوی کره‌جنوبی و البته عملکرد سینوسی تیم‌ملی ایران، چه تیمی شایستگی قهرمانی را دارد و آیا چنین رویکردی نیز ممکن است که ایران با شکست مصلحتی مقابل امارات، از تقابل با ژاپن دوری کند؟
تحلیل عجیب دستیار قلعه‌نویی
در شبکه‌های اجتماعی به طنز عنوان شد که عملکرد ضعیف تیم‌ملی ایران مقابل هنگ‌کنک، به‌خاطر شکست غیرمنتظره ژاپن مقابل عراق بوده اما رحمان رضایی، دستیار امیر قلعه‌نویی در جمع خبرنگاران بعد از مسابقه با هنگ‌کنگ به این موضوع اشاره و آن را تایید کرد: «می‌بینید که از همان بازی‌های اول، اتفاقات عجیب و غریبی رخ داد که دور از انتظار برای خود تیم‌ها و هواداران بود. من فکر می‌کنم این مسئله باعث شد تمرکز ما برای این بازی از بین برود. امیدوارم که برای بازی سوم بتوانیم تمرکز لازم را داشته باشیم و خودمان باشیم. اگر بچه‌ها خودشان باشند، هیچ مشکلی نخواهیم داشت.» حمید درخشان، کارشناس فوتبال در گفت‌وگو با «هم‌میهن» درخصوص اظهارات رحمان رضایی گفت: «واقعاً توقع چنین اظهارنظری را از کسی که سال‌ها در فوتبال ایتالیا بازی کرده، نداشتم. رحمان رضایی از بازیکنان بزرگ فوتبال ایران بوده و باید حرفه‌ای‌تر به ماجرا نگاه کند. اگر ما از الان به‌دلیل تقابل با ژاپن، ترس به جان‌مان افتاده که وای به‌حال این تیم که بخواهد در مرحله یک‌چهارم نهایی با ژاپن دیدار داشته باشد. به‌لحاظ روان‌شناسی صحبت‌های رضایی فشار بدی را به تیم‌ملی وارد کرد و البته به‌نوعی قدرت بازیکنان را تقلیل داد».
اردلان آشتیانی، پیشکسوت و کارشناس فوتبال نیز در گفت‌وگو با هم‌میهن درخصوص عملکرد سینوسی ایران در دور گروهی گفت: «باید پذیرفت که در گروه ایران، تیم‌های درجه دو و سه آسیا حضور دارند و نمی‌توان از الان قدرت ایران را سنجید. هر زمان که شاگردان قلعه‌نویی مقابل تیم قدرتمندی قرار گرفتند، می‌توان عیار بچه‌ها را سنجید. البته که مشخص است تیم‌ملی به‌لحاظ بدنی و روانی در شرایط خیلی مطلوبی نیست. در دو مسابقه اخیر که با تیم‌های متوسط آسیا بود، چندین مصدوم روی دست کادر فنی ماند. همچنین مشخص است که تیم‌ملی در بازپس‌گیری توپ، مشکل اساسی دارد که به‌راحتی مقابل فلسطین و هنگ‌کنک، چنین تحت فشار قرار می‌گیرد و به حریف، موقعیت می‌دهد.»
شکست مصلحتی در دسترس است؟
بعد از شکست غیرمنتظره ژاپن مقابل عراق، حالا ژاپنی‌ها درصورت پیروزی در دیدار پایانی و البته پیروزی دوباره عراق، احتمالاً به‌عنوان تیم‌دوم راهی مرحله بعد می‌شوند و در صورت صدرنشینی کره‌جنوبی، تقابل دوتیم از شرق آسیا را مشاهده خواهیم کرد. برنده دیدار کره و ژاپن به مصاف ایران می‌رود. اگر تیم‌ملی ایران می‌خواهد با برنده کره و ژاپن دیدار نداشته باشد، باید در گروهش دوم شود. حمید درخشان معتقد است، چنین تدبیری می‌تواند مقطعی جواب دهد اما ضعف تیم‌ملی را پوشش نمی‌دهد: «تیمی که بخواهد قهرمان شود، نباید از دیدار با تیم‌ها بترسد. در هر صورت برای قهرمانی باید هفت‌مسابقه را برگزار و پیروز شویم. نمی‌توانیم پیاپی دست به دعا برداریم تا تیم‌ها ببازند و ما صعود کنیم. فوتبال ما سال‌هاست به‌لحاظ زیرساختی مشکل دارد. این بازیکنان نسلی هستند که دوره‌شان یکی، دو سال دیگر تمام می‌شود و باید نسل‌سازی شود تا بتوانیم در جام‌جهانی بعدی موفق ظاهر شویم.»
آشتیانی هم نقطه‌نظر جالبی دراین‌زمینه دارد: «باتوجه به نمایش بحث‌برانگیز ایران مقابل هنگ‌کنگ، اگر تیم‌ملی مقابل امارات شکست مصلحتی بخورد، انتقادها به شاگردان قلعه‌نویی چنان زیاد می‌شود که تیم وارد بحران می‌شود. به‌نظر من، تصمیم درستی نیست؛ باتوجه به شرایطی که پیش آمده است. ضمن اینکه با تساوی کره‌جنوبی اصلاً قطعی نیست که کره و ژاپن قطعاً مقابل هم قرار بگیرند».
دستیاری که منتقد شد
امیر قلعه‌نویی طی دودهه مربیگری خود از اوایل دهه 80 اعتقاد به خردِجمعی داشته به‌همین‌خاطر همیشه یکی از پرجمعیت‌ترین و شلوغ‌ترین کادرهای ممکن را ـ چه در رده باشگاهی، چه در رده ملی ـ داشته است. در تیم‌ملی فعلی نیز چنین است. اگر عکس‌های اختصاصی تیم‌ملی ایران را یک‌بار دیگر ملاحظه کنید، بیش از 15 نفر در عکس کادر فنی حضور دارند که همگی واقعاً از اعضای کادر فنی تیم‌ملی هستند. یکی از همین نفرات خداداد عزیزی بود که قبل از اعزام تیم‌ملی به جزیره کیش، به‌یکباره تصمیم گرفت از سمت خودش استعفا کند. امیر قلعه‌نویی که توقع داشت خداداد قبل از استعفا به او خبر دهد، پیگیر ماجرا نشد تا خداداد بیش‌ازپیش دلگیر شود. عزیزی با حضور در یکی از ویژه‌برنامه‌های شب یلدا، به انتقاد از قلعه‌نویی پرداخت که هیچ‌کسی بعد از استعفایش وضعیت او و چرایی ماجرا را جویا نشده است. خداداد که پیش‌تر منتقد سرسخت امیر قلعه‌نویی بود، در دوران حضورش در تیم‌ملی هم به‌صورت غیرمستقیم به انتقاد از تاکتیک تیم‌ملی پرداخته بود. بسیاری عقیده دارند همین انتقادهای گاه و بیگاه، باعث شده تا کدورت بین قلعه‌نویی و عزیزی بیش‌ازپیش شود تا درنهایت مسیر طرفین جدا شود. بااین‌حال عزیزی بعد از استعفایش، به‌عنوان منتقد درجه یک قلعه‌نویی در رسانه ملی حضور پیدا می‌کند. عزیزی شب گذشته با حضور در شبکه ورزش گفت، با این سبک بازی تیم‌ملی بهتر است که ایران در گروه خودش دوم شود تا در دیرترین حالت ممکن مقابل ژاپن قرار بگیرد.
در میانه دور دوم مسابقات جام‌ملت‌ها قرار داریم. هفته‌ای که شگفتی بسیاری رخ داد. ژاپن، مدعی اصلی قهرمانی بعد از 11 برد پیاپی، مقابل عراقی شکست خورد که سرمربی‌ای دارد که تابه‌حال در هیچ تیمی سرمربی نبوده است. کره‌جنوبی، دروازه‌بان اصلی‌اش را به‌دلیل پارگی رباط‌صلیبی از دست داد و دیشب مقابل اردن هم با تساوی دو بر دو متوقف شد تا صدرنشینی شاگردان کلینزمن هم در هاله‌ای از ابهام قرار داشته باشد. ایران که با شش‌امتیاز، صعودش قطعی شده اما نتوانسته آنطور که باید، رضایت هواداران را برآورده کند؛ هرچند امیر قلعه‌نویی نظری کاملاً متفاوت از افکار عمومی دارد و معتقد است، اگر شاگردانش از موقعیت‌ها استفاده می‌کردند، هنگ‌کنگ باید چهارتایی می‌شد.
