جـام پر مدعی
دور نخست جام ملت‌های آسیا درحالی به پایان رسید که تمام مدعیان، درخشان ظاهر شدند
دور نخست جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ به پایان رسید و شگفتی خاصی رقم نخورد چراکه تمام ۵ مدعی عنوان قهرمانی توانستند از سد رقبای خود عبور کنند. غفلت ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها در دیدار اول کمتر از ۱۰ دقیقه به طول انجامید و به‌راحتی توانستند راه بازشدن دروازه حریفان را یاد بگیرند. عربستان تنها مدعی قهرمانی بود که در یک مسابقه جنجالی در ثانیه‌های پایانی به پیروزی رسید تا مربی نامدارش از انتقاد رسانه‌های محلی فرار کند. ایران هم در مسابقه نخست با حساب چهار بر یک از سد فلسطینی عبور کرد که با خشونت خاصی درون زمین قصد داشتند بازیکنان تکنیکی ایران را متوقف کنند که موفق به انجامش نشدند. کره‌جنوبی با مربیگری کلینزمن نیز به‌راحتی از سد بحرین عبور کرد تا معادلات «بهتر بودن» مدعیان در قیاس با یکدیگر، به هفته دوم بکشد.
قلعه‌نویی و علاقه به بازی تهاجمی
کمتر کسی تصور می‌کرد تا تیم‌ملی ایران با هدایت قلعه‌نویی بتواند زودهنگام‌ترین گل تاریخ فوتبال ایران را در جام ملت‌ها بزند اما این اتفاق رخ داد و کریم انصاری‌فرد در دقیقه 1، دروازه فلسطین را باز کرد. این اتفاق سه‌بار دیگر رخ داد تا ایران، فلسطین را چهارگله کند. نکته نگران‌کننده اما ضعف خط دفاعی ایران بود که مقابل تیم نه‌چندان قدرتمند فلسطین هم دروازه‌اش باز شد. فلسطینی‌ها در 9 مسابقه قبلی خود فقط در یک‌دیدار موفق به گلزنی شده بودند. تیم‌ملی ایران با مربیگری امیر قلعه‌نویی در جام ملت‌های آسیا 2007، در مرحله یک‌چهارم نهایی مقابل کره‌جنوبی در ضربات پنالتی شکست خورد و کنار رفت. حالا در این دوره درصورتی‌که تیم‌ملی ایران و کره‌جنوبی به‌عنوان سرگروه از گروه‌شان صعود کنند، در مرحله یک‌چهارم مقابل هم قرار خواهند گرفت. تقابل احتمالی شاگردان کلینزمن و قلعه‌نویی، می‌تواند جذاب‌ترین رخداد جام ملت‌های آسیا 2023 لقب بگیرد.
ژاپن بی‌رحم
تیم‌ملی ژاپن با مربیگری «هاجیمه موری‌یاسو»، 10مسابقه قبلی خود را با اقتدار پیروز شده بود. در 10مسابقه آخر، ژاپنی‌ها به‌جز در یک مسابقه، چهار یا بیش از چهار گل به حریفان خود زدند تا با قدرت خاصی پا به این رقابت‌ها بگذارند. شاگردان موری‌یاسو که در دوره قبلی، در فینال با حساب سه بر یک مقابل میزبان رقابت‌ها ـ یعنی قطر ـ شکست خوردند و به مدال نقره بسنده کردند، حالا در اندیشه جبران آن برآمدند تا بار دیگر به مقام قهرمانی برسند. در آن‌سوی میدان، ویتنامی‌ها با انگیزه خلق شگفتی، پا به میدان مسابقه گذاشته بودند و پیش از برگزاری مسابقه، فیلیپ تروسیه، سرمربی تیم‌ملی ویتنام، وعده داده بود که تیماش عملکرد درخشان و چشم‌نوازی در نبرد با برترین تیم آسیا خواهد داشت. تیم‌ملی ژاپن درنهایت با حساب چهار بر دو از سد شاگردان تروسیه عبور کرد تا با این پیروزی، یازدهمین برد پیاپی خود را جشن بگیرد و گام نخست را در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا 2023 با موفقیت بردارد.
کلینزمن فقط قهرمانی می‌خواهد
کره‌جنوبی یک وجه تشابه با تیم‌ملی ایران دارد و آن این است که سال‌ها از آخرین قهرمانی‌شان می‌گذرد و جز ناکامی در نیمه‌نهایی و فینال، چیزی در ادوار مختلف جام ملت‌ها عایدشان نشده است. تیم‌ملی کره‌جنوبی در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۶۰دو عنوان نخست مسابقات را به دست آورد و از آخرین قهرمانی آنها بیش از 63 سال می‌گذرد. یورگن کلینزمن، اسطوره فوتبال آلمان، سرمربی فعلی آنهاست. کلینزمن در گفت‌وگوی خود در جمع خبرنگاران، کری سنگینی برای ژاپنی‌ها خوانده بود. کلینزمن گفته بود، ژاپن قدرت برتر و نماینده قهرمانی نیست بلکه این کره‌جنوبی است که به قطر آمده تا جام را به خانه ببرد. کره‌جنوبی در نخستین مسابقه خود به‌راحتی با حساب سه بر یک، از سد بحرین عبور کرد تا خط‌ونشانی برای رقبای خود در مسیر قهرمانی کشیده باشد. هرچند «سون»، ستاره تیم تاتنهام، در این مسابقه گلزنی نکرد اما امیدوار است تا طلسم 63 ساله با حضور او و یارانش بشکند. کره‌ای‌ها در ساهای ۱۹۷۲، ۱۹۸۰، ۱۹۸۸ و ۲۰۱۵ به فینال جام ملت‌های آسیا رسیدند، اما به نایب‌قهرمانی بسنده کردند. این تیم همچنین ۳ بار در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ به مدال برنز دست یافت. کره‌جنوبی در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ با شکست تیم‌ملی فوتبال ایران به مرحله نیمه‌نهایی رسید، اما نتوانست به‌عنوان قهرمانی برسد و به مقام سوم بسنده کرد.
حاشیه، عامل حذف عربستان؟
مربی کاربلد فرانسوی، یعنی «هروه رنار»، روزهای باشکوهی را برای فوتبال عربستان ساخته بود اما به‌یکباره تصمیم گرفت قراردادش را توافقی فسخ کند. بااین‌حال روبرتو مانچینی چنان گزینه درخشانی بود که مردم عربستان را امیدوار کرد تا بار دیگر این‌تیم بتواند به مقام قهرمانی در جام ملت‌ها برسد. مانچینی تخصص عجیبی در بردن جام‌های حذفی دارد و این هنر را در تیم‌های فیورنتینا، لاتسیو، اینتر، سیتی، گالاتاسرای و تیم‌ملی ایتالیا نشان داده است. 13سال قبل در قطر، آلبرتو زاکرونی ایتالیایی، ژاپن را برای چهارمین و آخرین‌بار بر بام آسیا نشاند و حالا شاید نوبت به یک ایتالیایی دیگر رسیده تا دومین تیم چهارقهرمانه را در جام ملت‌ها معرفی کند. روبرتو مانچینی اما در آستانه اولین بازی این‌تیم در جام ملت‌های آسیا، با تصمیم‌هایی عجیب تیماش را وارد بحران کرده است. مانچینی به‌شکلی غیرمنتظره اعلام کرد که نواف العقیدی، ایمن یحیی و عباس الحسن از تیم‌ملی خط خورده و محمد البریک، طلال حاجی و محمد الیامی به‌جای آنها به اردو دعوت شده‌اند. این تصمیم‌های مانچینی بیش‌از‌همه به‌دلیل خط خوردن نواف العقیدی جنجالی شد. العقیدی به‌عقیده اکثر عربستانی‌ها، گزینه اول دروازه‌بانی در جام ملت‌های آسیا به‌حساب می‌آمد. به‌همین‌دلیل برخی تماشاگران حاضر در ورزشگاه، پیش از دیدار با عمان، روبرتو مانچینی را «هو» کردند و از بازیکن‌سالاری حمایت کردند. عربستان هرچند در اولین مسابقه مقابل عمان به سختی پیروز شد، اما با داشتن ستاره‌هایی چون سالم الدوساری و عبدالرحمن غریب، مدعی جدی عنوان قهرمانی است. عربستان در صورت صعود به‌عنوان صدرنشین، تا فینال به شاگردان قلعه‌نویی برخورد نمی‌کند.
شروع دور دوم با شکسته شدن رکورد علی دایی
مهاجم تیم‌ملی قطر در دوره قبلی جام ملت‌ها با درخشش خیره‌کننده و زدن 9 گل در این رقابت‌ها علاوه بر آقای گلی، کمک شایانی کرد تا تیم‌ملی قطر به مقام قهرمانی این مسابقات برسد. همچنین با زدن این 9 گل، یکی از رکوردهای دست‌نیافتنی علی دایی را شکست. دایی توانسته بود در جام ملت‌های 1996 با زدن 8 گل به‌عنوان بهترین آقای گل تاریخ این رقابت‌ها انتخاب شود. تا‌به‌حال هیچ بازیکنی در تاریخ این رقابت‌ها نتوانسته بود با این تعداد گل، آقای گل شود، اما معز علی توانست با 9 گل زده در سال 2019 از علی دایی عبور کند. حالا معز علی با زدن یک گل در دیدار افتتاحیه 10 گله شد و فقط چهار گل با عنوان آقای گلی علی دایی در تاریخ این رقابت‌ها فاصله دارد. گفتنی است آخرین دوره‌ای که علی دایی در جام ملت‌ها به میدان رفت، جام ملت‌های 2004 بود که تیم‌ملی ایران با مربیگری برانکو ایوانکوویچ به مقام سوم رسید.
جام ملت‌های این دوره، نه‌تنها در پایان هفته نخست شگفتی خاصی نداشت بلکه تیم‌هایی مثل عراق و قطر را به جمع مدعیان اضافه کرد که می‌توانند در مراحل حذفی، مدعیان قهرمانی را اذیت کنند و مانع از موفقیت‌شان شوند.
