هشدار: طلا بدون ریسک نیست

آلیسون شراگر   عضو ارشد موسسه منهتن*

با عبور قیمت طلا از مرز ۴۰۰۰ دلار، بازار بار دیگر در جستجوی کورکورانه‌ «ویژگی پناهگاه امن» طلا گرفتار شد. با این حال، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که نوسانات قیمت طلا بسیار فراتر از انتظارات است، به طوری که در بحران مالی ۲۰۰۸، قیمت‌ها حتی در یک روز ۶ درصد کاهش یافت.

افزایش شگفت‌انگیز قیمت طلا به ما یادآوری می‌کند که ما انسان‌ها در نهایت موجوداتی بدوی هستیم به‌ویژه آنهایی که در میان ما به عنوان معامله‌گران فعال شناخته می‌شوند. با این حال، این افزایش قیمت باید ما را به اهمیت استفاده از بخش‌های تکامل‌یافته‌تر مغزمان هم آگاه کند.

این موضوع را در نظر بگیرید: هیچ توجیه منطقی برای اینکه طلا ارزش ذاتی داشته باشد وجود ندارد؛ تنها در سال جاری میلادی، قیمت آن بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و روز چهارشنبه از ۴۰۰۰ دلار در هر اونس فراتر رفته است. وقتی جهان مملو از عدم قطعیت است، قیمت طلا تمایل به افزایش دارد، زیرا به عنوان یک «دارایی پناهگاه امن» و جایگزینی برای دلار آمریکا در نظر گرفته می‌شود. اما چرا طلا این جایگاه را دارد؟ دلار می‌تواند کالا بخرد، بازار سهام مالکیت شرکت‌های سودآور را را به همراه دارد و اوراق قرضه نوید مجموعه‌ای از بازپرداخت‌ها را می‌دهد. اما طلا چه چیزی برای ما دارد؟

این فلز کاربردهای صنعتی دارد، اما به نظر می‌رسد بخش زیادی از جذابیت آن ناشی از درخشندگی و کمیابی آن است. در مواقع بی‌ثباتی، ابتدایی‌ترین بخش‌های مغز ما این ویژگی‌ها را به طرز مقاومت‌ناپذیری جذاب می‌یابند.

ما باید در برابر این انگیزه مقاومت کنیم. طلا به عنوان یک دارایی، هیچ امنیت واقعی به همراه ندارد. مانند هر کالای دیگری، قیمت آن بسیار بی‌ثبات است. تنها چیزی که به سبد سرمایه‌گذاری اضافه می‌کند، ریسک است.

منصفانه بگویم، سرمایه‌گذاران به دلیل سابقه طولانی طلا به عنوان نوعی ارز، خرید این فلز را ترجیح می‌دهند. وقتی آزمایش‌های اقتصادی مدرن به ظاهر عالی، بازارها، بدهی‌های امن و پول فیات به نظر می‌رسد که متزلزل می‌شوند یا با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند، مردم به طور طبیعی به سمت ذخایر اولیه ارزش، یعنی طلا، جذب می‌شوند [پول بی‌پشتوانه، پول حکمی، پول دستوری یا پول اعتباری پول فیات، پولی است که ارزشش ذاتی نبوده و تنها ناشی از دستور دولتی یا قانون باشد. نام آن از واژه لاتین فیات به معنی بگذارید انجام شود گرفته شده‌است]. 

در شش دهه گذشته، طلا عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته است، حتی در مقایسه با شاخص S&P 500، به ویژه در مقایسه با اوراق قرضه خزانه‌داری ده‌ساله. با این حال، هیچ‌یک از جنبه‌های آن بدون ریسک نیست. قیمت طلا بسیار بی‌ثبات است و سرمایه‌گذاران دقیقاً به این دلیل که ریسک‌های مربوطه را می‌پذیرند، بازده قابل توجهی به دست می‌آورند.

طلا حتی نمی‌تواند محافظت پوشش ریسک پایداری داشته باشد. مسلماً در شرایط خاص بازار، طلا از سهام بهتر عمل می‌کند و گاه همبستگی منفی نشان می‌دهد. اما این خود طلا را به یک دارایی پایدارتر تبدیل نمی‌کند. اگر بازارها تغییر کنند، هیچ‌کس نمی‌تواند تضمین کند که قیمت طلا ثابت می‌ماند. در اوج بحران مالی سال ۲۰۰۸، قیمت طلا در یک روز ۶ درصد کاهش یافت.

شاید همانطور که سرمایه‌گذاران دوست دارند بگویند، این بار اتفاقی متفاوت رخ داده باشد. به هر حال، دلایل معتبری برای احساس نگرانی در مورد بازارهای امروز وجود دارد.

برخلاف سال ۲۰۰۸، تورم به یک نگرانی مهم در ایالات متحده تبدیل شده است: علائمی وجود دارند که نشان می‌دهد تورم ممکن است درست همزمان با شروع چرخه کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو، دوباره افزایش یابد. این امر می‌تواند وضعیت تورمی را بیشتر تشدید کند. با توجه به این نگرانی‌های جدید تورمی، همراه با تعهد دو حزب به آینده‌ای با بدهی بالا در ایالات متحده، بازار اوراق قرضه به هیچ وجه بدون ریسک نیست.

نمی‌توان انکار کرد که برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازده پایدار و قابل پیش‌بینی در شش دهه گذشته هستند، هیچ چیز با اوراق قرضه خزانه‌داری ۱۰ ساله ایالات متحده (به جز اوراق قرضه کوتاه‌مدت) برابری نکرده است. با این حال، این وضعیت ممکن است خیلی دوام نیاورد. در همین حال بازارهای سهام نیز نشانه‌هایی از حباب قیمت را نشان می‌دهند و حتی سرمایه‌گذاران و جروم اچ. پاول، رئیس فدرال‌رزرو، حدس می‌زنند که قیمت‌های بالای سهام می‌تواند منجر به اصلاح بازار شود.

در مورد ارزهای دیجیتال اما کمتر کسی چنین نظری دارد. اما باید دوباره تاکید کرد که هیچ‌کدام از این‌ حدس و گمان‌ها و پیش‌بینی‌ها طلا را به یک جایگزین کم‌ریسک تبدیل نمی‌کند. اگر از گمانه‌زنی لذت می‌برید و معتقدید که قیمت طلا همچنان افزایش خواهد یافت، سرمایه‌گذاری در طلا توجیه‌پذیر است.

با این حال وقتی روایت به این سمت تغییر می‌کند که «طلا نوعی دارایی‌ است که می‌تواند هم از بازار بهتر عمل کند و هم ریسک کمی داشته باشد»، در این صورت من را در گروه شکاکان به این نگاه قرار دهید.  این دو ویژگی نمی‌توانند همزمان وجود داشته باشند. هر سرمایه‌گذاری که معتقد باشد می‌تواند هر دو را داشته باشد، قطعاً ناامید خواهد شد.

منبع: بلومبرگ

* نویسنده کتاب «یک اقتصاددان وارد فاحشه‌خانه می‌شود: و دیگر مکان‌های غیرمنتظره برای درک ریسک» 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید