۱۰۰ میلیارد دلار مشکلی را حل نمی‌کند

آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه در خصوص آمار منتشرشده توسط گمرک به «هم‌میهن» گفت که باید در نظر داشت که معمولاً واردات سریعتر از صادرات انجام می‌شود بنابراین باید تا آخر سال صبر کرد تا به آمار و ارقام دقیق‌تری رسید. او می‌گوید در صادرات غیرنفتی جای مانور نداریم و تجارت خارجی ۱۰۰ میلیارد دلاری ایران در هفت ماه نمی‌تواند ذخیره بانک مرکزی را پوشش دهد.

او همچنین معتقد است اگر ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شود بر روی تولید کالای داخلی تاکید خواهد کرد که بر واردات کالاهای ما به این کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت.

*‌آمار هفت ماهه اول امسال نشان می‌دهد که هفت میلیارد دلار کسری تجاری داریم که البته نسبت به پارسال کمتر شده است. تحلیل شما چیست؟

باید به این نکته توجه داشت که صادرکنندگان و واردکنندگان کشور از میزان و حجم فعالیت یکدیگر خبر ندارند و نمی‌توانند به گونه‌ای رفتار کنند که کسری را پوشش دهند، به‌هرحال معمولاً واردات سریعتر رخ می‌دهد چراکه ارز ترجیحی نیز شامل آنها می‌شود بنابراین علاقه‌مند هستند زودتر کالا را وارد کنند و سریعتر نیز در گمرک ثبت می‌شود اما صادرات نیاز به تولید کالا و بازاریابی است تا از کشور خارج شود و حتی ممکن است برخی صادرکنندگان به دلیل اینکه بخواهند ارز را نگه دارند، کم‌اظهاری کنند که در آمار صادرات ما تاثیر خواهد گذاشت و عدد آن کسری خواهد بود.

صادرات نیز به معنای فروش نیست چراکه ممکن است کالا از کشور خارج شود ولی به فروش نرسد و تعهد خود را عمل نکند پس باید آمار یک دوره سالانه را در نظر گرفت. به‌هرحال دولت ارزی را برای واردات داده و ارزی را هم صادرکننده می‌آورد، درست است که ذخیره ارزی کمتر شده اما فعلاً تا آخر سال را کفاف می‌دهد. ما این را نباید نگران‌کننده بدانیم چراکه یک بخشی به نام نفت و گاز داریم که ناترازی تجاری را می‌پوشاند که در صادرات عمل می‌کند. 

*‌امسال صادرات غیرنفتی افزایشی بوده که اتفاقاً پارسال نیز افزایش داشته بود، این را با توجه به کسری تراز تجاری منطقی می‌دانید؟

باید دید به خاطر بازارهای جدید است یا بالا رفتن ارزش دلاری کالاهای صادراتی که صادرکننده‌ها را تشویق کرده که به سمت آن کالا بروند. به نظر من ما خیلی در صادرات غیرنفتی جای مانور نداریم و پیدا کردن بازار جدید سخت است.

*‌تجارت خارجی ایران در این مدت ۱۰۰ میلیارد دلار بوده است، این رقم  نسبت به کسری تجاری که داریم، منطقی است؟

این عدد جمع صادارت و واردات است که نشان از سهم ما از تجارت دنیا است پس مهم است. ۱۰۰ میلیارد دلار آنقدر نیست که بتواند ذخایر بانک مرکزی را پوشش دهد.

*‌انتخابات آمریکا نیز برگزار شده، اگر دونالد ترامپ دوباره انتخاب شود چه تاثیری بر تراز تجاری و صادرات و واردات ایران خواهد داشت؟

ترامپ در برنامه‌های خود بر روی تعرفه‌ها بسیار تاکید داشته مخصوصاً نسبت به کالاهای کشور چین، بنابراین به سمت تشویق تولید کالاهای داخلی و صادرات بیشتر خواهد رفت پس ممکن است تعرفه‌های جدید بر واردات کالاهای ما به این کشور تاثیر منفی بگذارد اما به نظر من این فرد دیگر آن ترامپ سابق نیست و متوجه شده که با تحریم کردن نمی‌تواند ایران را زمین‌گیر کند اما باز تلاش خواهد کرد تا شرایط خود را تحمیل کند.

به‌هرحال شرایط سیاسی آمریکا است که بر اقتصاد ما تاثیر می‌گذارد، در بخش ارز این نگرانی وجود دارد که با حضور جمهوری‌خواهان در کاخ سفید قیمت دلار از ۷۰ هزار تومان پایین‌تر نیاید و همین باعث گرانتر شد کالاها شود و تبعات بعدی نیز داشته باشد.