بهمن عشقی رئیس اتاق بازرگانی تهران:
دولت هم چوب را میخورد هم پیاز را
سیاست بانک مرکزی درخصوص دلار ۴۰ هزار تومانی و بحث درخصوص سیاستهای رفع تعهد ارزی مورد انتقاد رئیس اتاق بازرگانی تهران است.
بهمن عشقی در گفتوگو با «هممیهن» گفته که پیام روشن دولت درباره اختصاص چنین قیمتی برای دلار این است که صادرکننده را از چرخه تولید خارج کند. او گفته سیاستهای رفع تعهد ارزی تغییری نکرده و در بر همان پاشنه سابق میچرخد اما در نهایت دولت مجبور خواهد شد تا سیاستهای خود را تغییر دهد. عشقی معتقد است دولت باید به سمت تکنرخی کردن ارز و اصلاح نظام پیمانسپاری برود.
*دلار ۴۰ هزار تومانی چه اثراتی بر صادرات گذاشته است؟
وقتی نرخ ارز برخلاف مسیر واقعی تورم سرکوب میشود اولین اتفاقی که رخ میدهد این است که کالای صادراتی گران شود و رونق آن کالا از بین میرود. خیلی از دولتها سعی میکنند حتی به صورت تصنعی نرخ پول ملی خود را در مقایسه با دلار پایین نگه دارند تا مزیت صادراتی ایجاد کنند و این اولین اقدام معکوس در جهت جریان صادرات است.
همچنین وقتی علاوه بر سرکوب نرخ ارز، آن را چند نرخی نیز میکنند و به صادرکننده میگویند باید آن را کمتر از نرخهای رایج بازار به من بفروشی، خطای دوم صورت گرفته است. پیغام روشن این رفتار به صادرکننده این است که شما دیگر تولیدات نداشته باشید و صادر نکنید و از مسیر صادراتی خارج شوید. این شیوه باعث شده تا بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار ناترازی در صادرات غیرنفتی داشته باشیم و این رفتار باعث کاهش ارزش صادراتی کشور سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱شده است. دولت میگوید حدود ۴۹ میلیارد دلار صادرات داشته و حدود ۶۷ میلیارد دلار نیز واردات داشتهایم در نتیجه با کسری مواجه هستیم.
*سیاستهای رفع تعهد ارزی در سال جدید تغییراتی داشته است؟
نه تغییر نداشته است و در بر همان پاشنه میچرخد.
*با توجه به شرایطی که گفتید، دولت میتواند همچنان با دلار ۴۰ هزارتومانی پیش برود؟ و اگر ادامه پیدا کند چه بلایی سر صادرات خواهد آمد؟
حتماً دولت آن را تغییر خواهد داد چون اصولاً دولتها در ایران عادت دارند چوب و پیاز را با هم بخورند. بالاخره در یک جایی این سیاست امکان ادامه نخواهد داشت و متوقف خواهد شد و تغییر آن حتمی است و اگر امروز هم بر رفتار خود اصرار کند فردا قطعاً عقبنشینی خواهد کرد اما دود آن به چشم کشور و صادرکننده میرود چون مدیران که خسارتی پرداخت نمیکنند و این مردم هستند که از سوءتدبیرها دچار خسارت میشوند.
دولت حتما باید به این سمت تکنرخی کردن ارز و اصلاح نظام پیمانسپاری برود اما متاسفانه وقتی این کار را انجام میدهد که صادرکنندگان معتبر و شناختهشده از بین رفته و صادرات بدون شناسنامه، بدون پشتوانه و صادرات غیرواقعی جای آن را گرفته است و کماظهاری و عدم شفافیت رواج پیدا کرده و سیستم را به هم ریخته است، آن زمان است که دولت به سیاست غلط خود اعتراف خواهد کرد و رویه را اصلاح میکند. من نمیدانم چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد و نمیدانم نقطه گسیختگی این سیاست کجاست اما حتماً رخ خواهد داد. بههرحال کشور را باید با درآمدهای ناشی از صادرات حفظ کرد و به جز ارز ناشی از مبادلات چیز دیگری وجود ندارد.