اروپا: بدون تغییر رفتار چین، نزدیکی واقعی ممکن نیست
اتحادیه اروپا با وجود تمایل چین به گسترش روابط، خواهان تغییرات اساسی در رفتار پکن است؛ تغییری که چین تاکنون از انجام آن خودداری کرده است.
به گزارش هم میهن آنلاین و به نقل از ایرنا، در آستانه نشست پنجاه‌سالگی روابط دیپلماتیک چین و اتحادیه اروپا، شکاف‌های فزاینده میان دو قدرت آشکارتر از همیشه به چشم می‌خورد.
در حالی‌که دولت دوم ترامپ با سیاست‌های تجاری تنش‌آفرین و مواضع مبهم در قبال جنگ اوکراین، اروپا را به سمت بازاندیشی در روابط فراآتلانتیکی سوق داده، چین تلاش کرده از این شکاف بهره‌برداری و جای آمریکا را در معادلات اروپایی پر کند.
با وجود تلاش‌های دیپلماتیک گسترده پکن، از جمله سفرهای سطح‌بالا و وعده‌های اقتصادی، اتحادیه اروپا خواهان تغییرات اساسی در رفتار چین است؛ تغییراتی که پکن تاکنون از انجام آنها خودداری کرده است. نه در حوزه دسترسی بازار، نه در موضوع انتقال فناوری و نه در زمینه حمایت چین از جنگ روسیه علیه اوکراین، اروپا نشانه‌ای از تغییر واقعی ندیده است.
اقدامات متقابل اروپا، از جمله اعمال تعرفه بر خودروهای برقی چینی و محدود کردن دسترسی به بازار خریدهای عمومی، نشان می‌دهد که بروکسل نیز به مرحله بازدارندگی روی آورده است. در این میان، ارزش‌هایی همچون دموکراسی، حاکمیت قانون و حقوق بشر که در بنیان نظم جهانی لیبرال جای دارند، نقطه تمایز بنیادین میان چین و اروپاست.
در نتیجه، نشست پیش‌رو بیش از آنکه بسترساز نزدیکی دو طرف باشد، محفلی برای تثبیت شکاف‌های ساختاری و ارزشی خواهد بود. چین به‌عنوان رقیب راهبردی باقی خواهد ماند و اروپا، با وجود چالش‌های روابط با آمریکا، همچنان برای دفاع از نظم بین‌المللی لیبرال باید با احتیاط و هوشمندی در برابر فریب دیپلماتیک چین ایستادگی کند.
در ماه‌های گذشته، تماس‌ها و نشست‌هایی میان رهبران اروپا و چین صورت گرفته است؛ از جمله دیدار کمیسر تجارت اروپا با مقامات چینی در پکن، تماس تلفنی فون‌درلاین با نخست‌وزیر چین و توافق بر سر رفع برخی محدودیت‌ها بر تبادلات بین‌المللی. اما اروپا در نهایت به این نتیجه رسید که پکن تمایلی به ارائه امتیازات واقعی ندارد و از برگزاری نشست‌های سطح‌بالا در حوزه تجارت خودداری کرده است.
واقعیت آن است که چین مایل به نزدیکی با اروپا است، اما نه با هزینه تغییر رفتار خود. این مساله، چالشی عمیق و ساختاری ایجاد کرده است؛ اروپا خواهان رابطه‌ای بر اساس شفافیت، تعهد به قوانین بین‌المللی و احترام متقابل است؛ اما چین، با تکیه بر مدل حکمرانی اقتدارگرا و اقتصاد حمایت‌گرای دولتی، الگوی متفاوتی از نظم جهانی را دنبال می‌کند.
نشست چین-اتحادیه اروپا در پکن ممکن است به عنوان یادبود پنج دهه روابط دیپلماتیک برگزار شود، اما بعید است نقطه عطفی در روابط دو طرف باشد. چین همچنان یک رقیب راهبردی و نظام‌مند برای اروپا باقی می‌ماند هم در اقتصاد، هم در فناوری و هم در امنیت.
اروپا باید در عین تلاش برای حفظ منافع خود، به ارزش‌هایی که بنیان نظم بین‌المللی لیبرال را تشکیل می‌دهند پایبند بماند؛ دموکراسی، حقوق بشر، بازار آزاد و حاکمیت قانون. این اصول، با نظم اقتدارگرای مورد نظر چین در تضاد هستند. نشست پیش‌رو، در سایه دیوار بزرگ چین، نماد بارزی خواهد بود از دیواری به‌مراتب بزرگ‌تر؛ دیوار تفاوت ارزش‌ها و منافع میان اروپا و چین. آینده روابط دو طرف، نه در آرزوی توافقی بزرگ، بلکه در مدیریت هوشمندانه رقابت و حفظ اصول راهبردی اروپا تعریف خواهد شد.
