نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

تنش تهران با رژیم طالبان

وب‌سایت المانیتور نوشت:«تنش‌ها بین تهران و رژیم طالبان در کابل بر سر توزیع آب‌های مشترک دو کشور تشدید شده است. درحالی‌که ایران با مشکلات فزاینده کمبود آب مواجه است، افغانستان تلاش می‌کند تا حد امکان مسیر منابع آب را سد کند تا برق تولید کند و زمین‌های کشاورزی را آبیاری کند. رودخانه هیرمند که از رشته‌کوه هندوکش افغانستان سرچشمه می‌گیرد، طولانی‌ترین رودخانه افغانستان است که به مرز ایران می‌رسد و به دریاچه هامون می‌ریزد. این رودخانه برای قرن‌ها منبع اصلی آب آشامیدنی، ماهیگیری و آبیاری برای هر دو کشور بوده است. در اواخر ماه مه، دو پرسنل امنیتی ایران و یک جنگجوی طالبان در تبادل آتش سنگین در مرز جان خود را از دست دادند. متعاقباً مقامات ایرانی پاسگاه مرزی میلک - زرنج که یک گذرگاه تجاری مهم است را تا اطلاع ثانوی بستند. درست چند هفته قبل از این درگیری، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، به طالبان هشدار داده بود که حقوق آب ایران را نقض نکند. رئیسی با مخالفت با ساخت سدها، در عوض پیشنهاد کرد که طالبان به کارشناسان ایرانی اجازه دهد سطح آب را بررسی کنند. در پاسخ، امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان گفته بود که ایران باید به‌جای سروصدا کردن، «به گفت‌وگوهای رودررو» بپردازد. سال گذشته، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران با متقی درباره حقوق تهران بر آب رودخانه هیرمند گفت‌وگو کرده بود، اما طالبان همچنان به طرح سدسازی بیشتر ادامه می‌دهد. اگرچه تهران از به رسمیت شناختن دولت طالبان در کابل خودداری کرده اما یکی از معدود کشورهایی بوده که روابط دیپلماتیک و سفارت خود را در افغانستان حفظ کرده است. در همین حال، رژیم طالبان به ارتقای روابط اقتصادی و امنیتی با ایران علاقه نشان داده و سفارت افغانستان در تهران در ماه فوریه به‌طور رسمی به طالبان واگذار شد. میلیون‌ها افغان از جنگ در خانه گریخته‌اند تا به ایران پناه ببرند. از سال 2021، این تعداد افزایش یافته است و حدود 600000 دارنده پاسپورت افغانستان در حال حاضر در ایران هستند. علاوه بر این، طبق داده‌های سال 2022 کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، تقریباً 1/2میلیون افغان فاقد اسناد هستند. اگر پروژه‌های سدسازی بزرگ‌تری در طرف افغانستان برای محدود کردن جریان آب به حوضه سیستان انجام شود، درحالی‌که منطقه جنوب شرقی ایران که بدترین آسیب‌ را دیده است و همچنان خشک‌تر می‌شود، عملاً بعید است که مشکل بین ایران و طالبان پایان یابد. در گذشته، کمبود آب به اعتراضات کشاورزان در ایران دامن زده است. تورک فرهادی، تحلیلگر افغان مستقر در ژنو، به المانیتور گفت که ایران و طالبان هم نمی‌خواهند اوضاع را تشدید کنند. ایران به اندازه کافی در منطقه و فراتر از آن دشمن دارد و می‌داند که عاقلانه نیست که با طالبان در افغانستان جبهه جنگی بگشاید. طالبان همچنین می‌خواهد تصویری از افغانستان صلح‌آمیز و همسایه خوب ارائه دهد. آنها خود را درگیر خصومت‌های نظامی در مقیاس بزرگتر با ایران نخواهند کرد.» حمید‌رضا عزیزی، پژوهشگر مؤسسه صلح و امنیت بین‌الملل در آلمان حال و هوای ایران پس از دعوای اخیر ارزیابی کرده و می‌گوید:«هر دو طرف سعی کردند خویشتن‌داری نشان دهند. با وجود اینکه افکار عمومی طرفدار اقدام نظامی، چه در مقیاس بزرگ و چه کوچک علیه طالبان هستند، تهران خویشتن‌داری نشان داده است. سیاستگذاران ایرانی از این پیشتر نمی‌روند زیرا ایران از گذشته در خاورمیانه مشغول بوده و مرزهای غربی برایش مهم هستند و هرگونه درگیری نظامی در سمت شرقی ایران می‌تواند فرصتی را برای دشمنان ایران مانند اسرائیل و سایر کشورها ایجاد کند تا از آن استفاده کنند.» عزیزی افزود: «همچنین با توجه به تعداد زیاد پناهجویان ساکن ایران، بسیاری از آنها ممکن است با طالبان همدردی و ارتباط داشته باشند و در صورت وقوع درگیری واقعی می‌توانند به‌عنوان ستون پنجم طالبان عمل کرده و در داخل کشور مشکل ایجاد کنند». در این میان، مرز سمت افغانستان در حال تبدیل شدن به یکی از پربارترین مناطق کشاورزی کشور است و در رأس همه آن، کابل تصمیم به ساخت سدهای بیشتری گرفته است.»

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید