نگاه خارجی
تهران، واشنگتن، ریاض، تل‌آویو و برجام
آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.
تهران، واشنگتن، ریاض، تل‌آویو و برجام
روزنامه هاآرتص چاپ اسرائیل نوشت: پس از وقفه‌ای تقریباً یک‌ساله، ایالات متحده بار دیگر در حال بررسی امکان شروع دور جدید مذاکرات با ایران بر سر توافق هسته‌ای است. اقدامات تهران در سال گذشته، به‌ویژه فروش گسترده پهپاد‌های تهاجمی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، ادامه غنی‌سازی اورانیوم با غنای بالا و تحولات پاییز در ایران، واشنگتن را وادار کرد تا تلاش‌های خود برای احیای توافق هسته‌ای را برای مدت قابل‌توجهی متوقف کند. اما به نظر می‌رسد اخیراً دولت بایدن امیدوار است که بتواند ایران را برای امضای یک توافق جدید، شاید در قالب یک توافق موقت محدود (اعمال محدودیت بر غنی‌سازی اورانیوم در ازای آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران) متقاعد کند، چیزی که به عنوان «کمتر در برابر کمتر» شناخته می‌شود. باراک راوید، روزنامه‌نگار، روز چهارشنبه در سایت خبری والا گزارش داد که برت مک گورک، مشاور ارشد بایدن در امور خاورمیانه، ماه گذشته میلادی با هدف آغاز یک روند دیپلماتیک جدید با ایران، به عمان سفر کرده است. هدف از این گفت‌وگو‌ها بررسی این موضوع بود که آیا ایران با اعمال محدودیت بر برنامه هسته‌ای‌اش و مهار تحرکاتش در منطقه موافقت
خواهد کرد یا خیر. پیش از این، در ژانویه ۲۰۲۱، ایالات متحده پیشنهاد‌هایی را برای احیای برجام که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده بود، ارائه کرد، اما ایرانی‌ها طفره رفتند و مذاکرات به جایی نرسید. اکنون به نظر می‌رسد که واشنگتن امیدوار است پنجره جدیدی باز شده باشد، اما فکر می‌کند که تنها چارچوب عملی برای این توافق، چارچوبی است که دامنه آن محدود باشد و شامل کاهش تحریم‌ها بشود. اظهارات رسمی ایالات متحده در مورد این موضوع هنوز محتاطانه و غیرصریح است. سخنگوی کاخ سفید، روز چهارشنبه در یک نشست خبری، با بیان اینکه رئیس‌جمهور هنوز هم راه‌حل دیپلماتیک را به شدت ترجیح می‌دهد، افزود: «اما ایرانی‌ها با حسن‌نیت مذاکره نمی‌کردند.» اگر مذاکرات از سر گرفته شود، ایران از موضع قدرت نسبی وارد آن خواهد شد. این کشور بهایی برای کمک به تهاجم روسیه و... پرداخت نکرده است. شاید برعکس: تقویت همبستگی با مسکو، موقعیت استراتژیک تهران را در خاورمیانه ارتقا داد، روابطش با چین نیز نزدیک‌تر شد و ارتباط جمهوری اسلامی با کشور‌های سنی به‌ویژه عربستان سعودی و مصر گرم‌تر شده است. پیشرفتی که به نظر می‌رسد در کانال آمریکا-ایران حاصل شده است،
با امید‌ها برای پیشرفت در کانال اسرائیل-عربستان، بی‌ارتباط نیست. چند ماه است که اسرائیل و آمریکا در تلاش برای احیای گفت‌وگو‌های عادی‌سازی روابط اورشلیم و ریاض هستند. اخیراً امیدواری محتاطانه‌ای در مورد احتمال دستیابی به یک پیشرفت در این زمینه، به‌وجود آمده است. خواسته‌های عربستان، همانطور که برای اولین بار در دسامبر سال گذشته مطرح شد، عمدتاً درخواست‌هایی است که از آمریکایی‌ها دارند: اضافه شدن به جمع متحدین اصلی خارج از ناتوی ایالات‌متحده، دریافت ده‌ها میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته آمریکایی (که برخی از آنها به وعده‌های عمل نشده دوران ترامپ برمی‌گردد) و موافقت واشنگتن با یک پروژه هسته‌ای غیرنظامی در عربستان سعودی.
در مورد سوم، واشنگتن در واقع به اورشلیم نیاز دارد. اینکه رؤسای‌جمهور سابق ایالات متحده از ارائه کمک به سعودی‌ها برای چنین پروژه حساسی سر باز زده‌اند، بی‌دلیل نیست. محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، اعلام کرده است که می‌خواهد کشورش تا سال ۲۰۵۰ استفاده از نفت را کنار بگذارد، اما اصرار او بر ساخت رآکتور‌های هسته‌ای برای استفاده غیرنظامی در عربستان، با توجه به شرایط نظام سیاسی عربستان و نگرانی‌ها درباره ثبات آن، با نارضایتی در غرب مواجه شده است. برای دولتی که به‌دنبال این است که پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، یک دستاورد دیپلماتیک از طریق چیزی مانند توافق هسته‌ای با ایران کسب کند، کار دشواری است که کنگره را برای تصویب هدیه‌ای با این ارزش به سعودی‌ها، راضی کند. ذکر ملیت سعودی برخی از عاملان حملات ۱۱ سپتامبر، برای بسیج قانونگذاران جمهوری‌خواه جهت مخالفت با چنین توافقی کافی است. سوالی که در پایان مطرح خواهد شد این است که آیا این مسئله تعیین‌کننده برای توافق عربستان و اسرائیل است و آیا نتانیاهو تصمیم خواهد گرفت که با هدف دستیابی به توافق عادی‌سازی روابط با عربستان، به بایدن کمک کند تا تایید جمهوری‌خواهان برای دادن
امتیاز هسته‌ای به عربستان را اخذ کند؟
