زنها فرشتهاند یا شارلاتان
روزنامه هممیهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
حاشیهای بر اظهارات محمدحسین فرحبخش
باز هم آقای فرحبخش و جنجالی دیگر! شاید گزافه نباشد که بگوییم محمدحسین فرحبخش، جنجالیترین و پرحاشیهترین تهیهکننده سینمای ایران است. تقریبا با اکران هر فیلمش -که همواره نیز از جنس سینمای زرد و گیشه است- در نشستها و گفتوگوهای مطبوعاتی سخنانی میگوید که به کانون جنگ و جدالهای سینمایی-رسانهای بدل شود. هر بار که او در برنامه هفت یا برنامههای سینمامحور دیگر مثل شهرفرنگ شبکه خبر حضور یافته، گفتوگوهایش با مجری یا میهمان برنامه به جدال لفظی بدل شده یا به واکنشهای جنجالی در رسانهها و مطبوعات انجامیده است. بخشی از جنجالها به فیلمی برمیگردد که ساخته و مواردی که در آن مطرح کرده است (که غالبا نقد محتوایی فیلمهایش را به ارجاعات برونمتنی و دعواهای فراسینمایی بدل میکند) و بخشی هم به دعواهای شخصی او با سینماگران دیگر بازمیگردد که به طور معمول حاشیههای فراوانی میسازد. حسین فرحبخش چه در مقام کارگردان و چه در کسوت تهیهکننده، همیشه حاشیهساز بوده و جدالهای کلامی پیرامون خودش و آثارش شکل میگیرد. سالها پیش در برنامه هفت ترکشش به تن منتقدان سینما هم خورده بود(که همواره سر ستیز با آنها داشته) و گفته بود: «مردم اصلا نمیدانند منتقد خوردنی است یا پوشیدنی…» که با واکنشهای تندی از سوی منتقدان سینما همراه شد. دعوای او با امیرحسین علمالهدی بر سر سینمای هنر و تجربه هنوز در حافظه سینمادوستان باقی مانده که فرحبخش این سینما و مدیرانش را «شارلاتان های سینمایی» توصیف کرده بود. درهرحال، فرحبخش یا همواره انگشت اتهامش به سوی کسی بوده یا انگشتهای اتهام دیگران را به سمت خود گردانده است. حالا در یک برنامه رادیویی به نام «سینما معیار» که بیانیه سینماگران زن و حواشی آن را بررسی میکرد از اقدام اعتراضی زنان سینماگر با عنوان «خیانت کثیف» نام برده که «باعث رفتن حیثیت سینما» شده است. او به صراحت خواستار محاکمه و شلاق زدن به ۸۰۰ سینماگر زنی میشود که با تنظیم یک «آییننامه حقوقی» و درخواست تایید و اجرای آن از سوی خانه سینما خواستار بهبود شرایط کنونی سینما شدهاند. او در این برنامه رادیویی، جرم زنان معترض را «اشاعه فحشا» خوانده و گفت: «کی برای اینها ارزش و احترام قائل است که در قرارداد خود بهعنوان تهیهکننده این حرفهایی که اینها میگویند را بگذارد؟». فرحبخش همچنین در ادامه تاکید کرده که «ما این خانمها را بهرسمیت نمیشناسیم» و «خانه سینما هیاتمدیره و نظام دارد، چه نیاز داریم که به این ۸۰۰ نفر اجازه دهیم بیایند!» واقعیت این است که باتوجه به سبقه و شناختی که از شخصیت حقیقی و سینمایی حسین فرحبخش سراغ داریم این لحن و اظهارنظرهای تند چندان جای تعجب نیست. او خود تهیهکننده و کارگردان فیلمهایی بوده که تحت عنوان سینمای مبتذل و سخیف شناخته میشود. محصول سینمای رانتی و لمپنی که از آن فربه شده. نه هیچگاه با فرهیختگی میانهای داشته و نه با فهم و درکی هنری-فرهنگی از سینما. کافی است نگاهی به فهرست فیلمهایی که تهیه کرده انداخت تا دریافت که نام او به آنچه «فیلمفارسی» میگویند گره خورده است. حتی کمتر از آن. چون اغلب این آثار کپی از فیلمفارسیهای قبل انقلاب بودهاند. «زنها فرشتهاند» را میسازد تا در گیشه ابتذالش پول پارو کند اما پای اعتراض و مطالبهگری زنان درباره تعرض و خشونت جنسی که پیش میآید، زنها شیاطینی هستند که اشاعه فحشا میکنند. فرحبخش همواره با ادعای بچه مسلمان بودن و درهم آمیختن لحن لمپنی خود با ادبیات مذهبی، پشت گفتمانی پنهان میشود که بتواند او را از اتهامات احتمالی مصون نگه دارد. این درحالیاست که بسیاری از فیلمهای او همچون «خالتور» و «شارلاتان» خودش میتواند مصداقی از اشاعه ابتذال و فرهنگ سخیف و فرومایه در جامعه باشد. فیلمهایی که همان گفتمان سینمای فیلمفارسی و حتی نازلتر از آن را بازتولید میکند که خود مصداقی از یک حرکت ضدفرهنگی در حوزه فرهنگ و هنر است. حال پرسش از آقای فرحبخش این است که آیا تولید فیلمهای سخیف و مبتذل آنهم بازتولید نسخههای جعلی و کپی از نمونههای فیلمفارسی خود شکلی از اشاعه فحشا نیست و آیا این لحن تند و تحقیرآمیز به خانواده سینما که خود عضوی از آن هستید نشانه بیاخلاقی نیست؟ آیا فحاشی در رسانه مصداق اشاعه فحشا نیست؟ قطعا که ادب مرد به از دولت و هنر اوست.