کاهش سطح همکاری ایران با آژانس/بررسی نشست فوق‌العاده شورای حکام همزمان با طرح تندروها برای خروج از NPT
روز دوشنبه، جلسه فوق‌العاده شورای حکام آژانس به درخواست ایران برای بررسی تجاوز نظامی اسرائیل و حمله به سایت‌های هسته‌ای برگزار شد؛ جلسه‌ای که در آن ۱۱ عضو شورا حمله اسرائیل را محکوم کردند اما در آن قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی صادر نشد.
روز دوشنبه، جلسه فوق‌العاده شورای حکام آژانس به درخواست ایران برای بررسی تجاوز نظامی اسرائیل و حمله به سایت‌های هسته‌ای برگزار شد؛ جلسه‌ای که در آن ۱۱ عضو شورا حمله اسرائیل را محکوم کردند اما در آن قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی صادر نشد. ایران پس از اقدام آژانس و همچنین حمله اسرائیل، اعلام کرد که همکاری‌های فراپادمانی داوطلبانه خود را به طور کامل قطع خواهد کرد. بازرسی‌های ایران صرفاً در چارچوب پادمان هسته‌ای NPT انجام خواهد شد. در این میان برخی داخل کشور و در فضای جدید به دنبال این هستند که ایران کارت خروج از NPT را خرج کند.
موضع ایران
رضا نجفی نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، در این نشست با انتقاد شدید از بی‌عملی آژانس و شورای حکام در قبال تهدیدات مکرر رژیم اسرائیل علیه سایت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، گفت: «ادامه این سکوت و انفعال، نه‌تنها اعتبار آژانس را به‌شدت مخدوش کرده، بلکه رژیم اسرائیل را در ارتکاب اقدامات تجاوزکارانه، جسورتر کرده است. جمهوری اسلامی ایران در طول دهه‌های گذشته، به‌رغم رفتارهای مغرضانه برخی طرف‌ها و تداوم سیاست‌های هسته‌ای غیرقانونی رژیم اسرائیل خارج از چارچوب NPT، همواره به تعهدات خود در چارچوب معاهده عدم اشاعه و پادمان‌های جامع آژانس پایبند بوده و اطلاعات گسترده و دقیقی از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود در اختیار آژانس قرار داده است.
اما این شفافیت، متأسفانه در مواردی به ابزاری برای تهدید امنیت ملی و جان دانشمندان ایرانی تبدیل شده است.» نماینده ایران تصریح کرد: «وقتی حقوق و تعهدات اعضای NPT متوازن رعایت نشود و برخی رژیم‌های متجاوز بدون عضویت در NPT آزادانه به تجاوز و تهدید علیه اعضای متعهد اقدام کنند، ادامه اجرای تعهدات داوطلبانه فاقد توجیه خواهد بود.»
او هشدار داد: «دوران بزن و دررو به پایان رسیده است. جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب منشور ملل متحد، معاهده NPT و اساسنامه آژانس، حق ذاتی خود برای دفاع از مردم، حاکمیت، تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای و منافع ملی را محفوظ می‌داند و اقدامات متقابل مقتضی را در زمان مناسب اتخاذ خواهد کرد.» او همچنین در گفت‌وگویی با المیادین، بر این نکته تاکید کرد که «تصمیم خروج از ان‌پی‌تی یا عدم خروج از آن به تحولات پیش رو بستگی دارد. مسئولیت هرگونه اقدام در راستای خروج از معاهده منع انتشار سلاح هسته‌ای برعهده اسرائیل است.»
کارت تندروها
قطعنامه سیاسی و ضدایرانی آژانس، آغاز جنگ ایران و اسرائیل و به‌طور طبیعی توقف مذاکرات هسته‌ای با آمریکا، خیلی زود کارت خروج از NPT را در دست جریان تندرو داخلی گذاشت؛ جریانی که حتی در مقابل اظهارنظرهایی مانند توقف حملات ایران در صورت توقف حملات اسرائیل نیز واکنشی منفی نشان داده و معتقدند این جنگ باید تا انتها ادامه پیدا کند.
تحلیل اظهارات مقامات رسمی کشورمان نشان می‌دهد موضوع خروج از NPT که حق ایران است، فعلاً و در این مرحله از بحران مورد توجه دستگاه سیاستگذاری کشور قرار نگرفته است. دیروز شایعه شده بود که خروج از npt در مجلس تصویب شده است. خبری که از سوی فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی تکذیب شد. همچنین خبرها حاکی از آن است که نمایندگان تندروی مجلس در حال تهیه طرح سه فوریتی برای خروج ایران از این پیمان هستند. روز جمعه اما ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی خبر داده بود که همکاری‌های فراپادمانی ایران با آژانس متوقف خواهد شد. خبری که به معنی کاهش سطح همکاری ایران و این نهاد بین‌المللی است.
دنیا مقابل ایران قرار می‌گیرد
سیدجلال ساداتیان، کارشناس بین‌المللی در گفت‌وگو با هم‌میهن درباره مطرح شدن خروج ایران از NPT تاکید کرد: «قرار بود اظهارنظرهای فردی اتفاق نیفتد و وحدت صدا در ایران حفظ شود. اگر قرار است کسی درباره خروج ایران از NPT اظهارنظر کند، سازمان انرژی اتمی یا وزارت امور خارجه است. در این شرایط هم کمیسیون سیاست خارجی مجلس درباره این موضوع اظهارنظر می‌کند؛ افراد به این ترتیبی که اظهارنظر می‌کنند باید صدای خود را خاموش کنند چراکه زیان منافع ملی و اهداف ملی است. اظهارنظر آنها می‌تواند علیه منافع و امنیت ملی کشور به کار گرفته شود.»
او افزود: «در این مقطع زمانی که تمام دنیا (آمریکا و اروپایی‌های دارای رسانه) به شکلی متحد شدند تا ایران را مقصر اتفاقات اخیر نشان دهند درحالی‌که مقصر، رژیم کودک‌کش اسرائیل و نتانیاهو است و برخلاف تمام معیارهای انسانی تجاوز به ایران و حمله کرده است. در این مقطع زمانی اگر اعلام کنید که از NPT خارج می‌شوید، تمام دنیا را علیه و روبه‌روی خود قرار می‌دهید؛ کاملاً در زمین اسرائیل بازی می‌کنید و پاس گل به اسرائیل می‌دهید تا با دستیابی به اهداف خود، آمریکا و غرب را وارد جنگی علیه ایران و منافع ایران کند. این کار بسیار خطرناک است و امیدوارم ناظران این تذکرات لازم را به افرادی بدهند که حد خود را نمی‌دانند.»
ساداتیان در پاسخ به این سوال که عضویت در این پیمان چه مزیتی برای ایران دارد؟ گفت: « NPT قراردادی بین‌المللی است که علاوه بر برخی امتیازات این فرصت را برای کشورها ایجاد می‌کند که بر فعالیت‌های ما نظارت داشته باشند. ما ادعا می‌کنیم که تا الان در چارچوب NPT تاکنون به بازرسان اجازه نظارت دادیم و همکاری‌های لازم را داشتیم. اما اگر بگویند که از این پیمان خارج می‌شوند، بدین معناست که هیچ نظارتی را نمی‌پذیرند و ممکن است برخلاف پادمان، مقررات و ضوابط تعیین‌شده توسط این نهاد بین‌المللی عمل کنند.
اظهارنظر درباره خروج از NPT در این مقطع این پیام را می‌دهد که تحت فشار حملات، ناجوانمردی‌ها و خیانت‌ها (که به نفع اسرائیل است) میدان را به دست آنها دهید تا هر کاری که می‌خواهند انجام دهند و با مصوبه بتوانند ما را زیر فصل 7 ببرند. در یک مقطعی اگر همه چیز فراهم شده باشد و قدرت تقابل لازم با این اقدامات وجود داشته باشد و تمام دنیا منافع شما را زیر پا بگذارد می‌توان از NPT خارج شد اما در این وضعیت که به دلیل شرایط بین‌المللی و حتی داخلی تحت فشارهای عدیده‌ای هستیم اعلام این موضوع یعنی خودکشی و بسیج دنیا علیه خودمان.»
او در واکنش به اینکه برخی از نمایندگان بستن تنگه هرمز را گزینه‌ای در شرایط بسیار بحرانی می‌دانند، افزود: «این موضوع در زمانی مطرح می‌شود که حرف‌های زیادی است و هیچ کسی حق ندارد در این مقطع زمانی راجع به این موضوعات صحبت کند. این را باید مقام معظم رهبری، شورای عالی امنیت ملی، وزارت امور خارجه، ستاد کل ارتش تصمیم‌گیری و اعلام کنند؛ نه اینکه هر کسی درباره آن حرف بزند. در حال حاضر نباید حق داشته باشند در این چارچوب صحبت کنند. اظهارنظرهای پراکنده نمایندگان اشتباه و علیه امنیت ملی است.» ساداتیان در پاسخ به این سوال که ایران در حال حاضر می‌تواند چه استفاده‌ای از NPT کند؟ تاکید کرد: «حداقل این است که درخواست جلسه اضطراری کند و به اندازه کافی نظر جهانی را نسبت به حقانیت خود جلب کند.
اما اگر در این مقطع ایران از این پیمان خارج شود، راه برای اقدام علیه ایران باز می‌شود. در حال حاضر 11 عضو شورای حکام حمله به ایران را محکوم کردند و به حقانیت ایران رای داده‌اند. این 11 تریبون بین‌المللی است که می‌توانیم از آن به نفع خود استفاده کنیم. در این مقطع جنگی خروج از NPT چه معنایی دارد؟ آنهایی که خواهان خارج شدن از NPT هستند حرف‌های اسرائیل را تکرار می‌کنند.» او در پاسخ به این سوال که خروج ایران از NPT می‌تواند سندی باشد برای ادعای اسرائیل که ایران به سمت سلاح هسته‌ای حرکت می‌کند؟ گفت: «دقیقاً معنای حرف این است. وقتی می‌گویید می‌خواهم از NPT خارج شوم در این مقطع برداشت می‌شود که می‌خواهم به بمب هسته‌ای دست پیدا کنم. تاکنون تکرار شده که ما دنبال ساخت بمب هسته‌ای نیستیم بلکه برای نیازمندی‌های صلح‌آمیز با استفاده از ضوابط NPT غنی‌سازی انجام شده است.»
NPT یا بستن تنگه هرمز؛ گزینه‌ها فراوان است
سارا فلاحی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در گفت‌وگو با هم‌میهن مطرح شدن مباحثی از جنس خروج از NPT و بستن تنگه هرمز را تشریح کرد. او ابتدا تاکید کرد: «خروج ما از NPT بستگی به رفتار طرف مقابل دارد. ما در حال حاضر نه در جنگ با اسرائیل بلکه در جنگ با ناتو هستیم. خروج از NPT هم جزو گزینه‌های روی میز ما است. اگر بخواهند بیش از این به تجاوز خود ادامه بدهند گزینه‌های روی میز را یکی پس از دیگری بررسی می‌کنیم.» او با اشاره به اینکه اگر زیرساخت‌های ما را نشانه بگیرند، منطقه ناآرام می‌شود، تاکید کرد: «تمام منافع آنها را به خطر می‌اندازیم. تصمیماتی در کمیسیون گرفته شده که به زودی رسانه‌ای می‌شود.
برای خروج از NPT تحلیل‌هایی نیاز است و باید تمام جوانب آن در نظر گرفته شود. ما به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رویم و بارها اعلام کردیم اما اگر طرف‌های مقابل بخواهند به تجاوز خود و حمایت از رژیم صهیونیستی ادامه دهند، گزینه‌های روی میز جمهوری اسلامی هم فعال می‌شود. با این بازی که راه انداختند حالا به لحاظ تاکتیکی و راهبردی دست جمهوری اسلامی باز است تا سمت و سویی برود که به نفع کشور تمام شود. این یک بازی شطرنج سیاسی، نظامی و اطلاعاتی است و اینقدر گزینه روی میز داریم که طرف را آچمز کنیم.»
او در پاسخ به سوالی درباره جمع‌آوری امضا برای سه فوریت خروج از NPT و بستن تنگه هرمز، گفت: «فعلاً برای این موضوع رای‌گیری نمی‌کنیم اما اگر طرف مقابل کوتاه نیاید حتماً به سمت اجرای گزینه‌های خود می‌رویم. تنگه هرمز هم یکی از گزینه‌های روی میز جمهوری اسلامی است و اگر جنگ را متوقف نکنند اجرای این گزینه هم قوت می‌یابد. باید توجه کنند که ما بیشترین ساحل خلیج فارس و مناطق استراتژیک را در اختیار داریم. در حقیقت شاه‌راه اقتصادی دنیا دست ماست و اگر بخواهند بیش از این ادامه دهند، تمام منافع آمریکا و ناتو را به خطر می‌اندازیم و مطمئناً توان این کار را داریم.»
فلاحی با اشاره به اینکه بقای نتانیاهو و اسرائیل در بحران است، بیان کرد: «به دلیل ادامه بقا، اسرائیل با داده‌های غلط به اشتباهات بزرگی دامن زده است. رژیم صهیونیست سابقه دادن اطلاعات غلط به آمریکا را دارد، مخصوصاً در جنگ‌های گذشته خلیج‌فارس. رژیم صهیونیستی نمی‌خواهد منطقه در آرامش به سر بَرَد. این رژیم حتی با یک فریب استراتژیکی ترامپ هم را در رابطه با ایران به خطا انداخت.» نماینده ایلام با اشاره به اینکه اعلام کردند که اگر ما به ایران حمله پیش‌دستانه نداشتیم، ایران به ما حمله می‌کرد یا به سلاح هسته‌ای دست پیدا می‌کرد، افزود: «اما نکته مهم این است که نمی‌توان با «اگر» دنیا را اداره کرد. ایران همیشه حسن‌نیت خود را ثابت کرده است و در 200-300 سال اخیر ایران به هیچ کشوری حمله نکرده و بارها اعلام کرده که دنبال سلاح هسته‌ای نیست. مقام معظم رهبری هم فتوایی در این مورد دارند.»
فلاحی با اشاره به اینکه گروسی تماماً در خدمت سیاست‌های رژیم صهیونیستی است، تاکید کرد: «گزارش‌هایی که او به آژانس هسته‌ای ارائه می‌کند، بی‌طرفانه نیست. گروسی در ایران یک شکل صحبت می‌کند و در خارج از ایران گزاره‌هایی در گزارش‌هایش می‌گنجاند که اعضای آژانس به ایران مشکوک شوند. این گزاره مبنی بر این است که ایران به سمت بمب هسته‌ای می‌رود، دقیقاً با اطلاعات غلط صهیونیست‌ها است که آژانس را تحت تاثیر قرار داده و بی‌طرفی آن را از بین برده است. این نهاد دیگر بین‌المللی نیست بلکه جانبدارانه به نفع صهیونیست‌ها عمل می‌کند. به بهانه اینکه احتمال دارد ایران به سمت بمب هسته‌ای برود، به ایران ظلم می‌کنند اما کاری به رژیم صهیونیستی ندارد که بیشترین کلاهک هسته‌ای را در منطقه دارد.»
او درباره موضوعات مطرح‌شده در نشست حکام از جمله اینکه شما می‌خواستید اسرائیل را از بین ببرید، تاکید کرد: «مقابله با ظلم هویت انقلاب ما بوده و در برابر کسی قرار می‌گیریم که بخواهد استقلال را از ما بگیرد. اما استناد به شعار، پلاکارد و این موارد که ناشی از هویت ظلم‌ستیزانه مردم ایران است نمی‌تواند به حرکتی مشروعیت بدهد که منطقه را به ناآرامی بکشاند و زیرساخت‌های ما را دچار مشکل کند. البته گستاخی اسرائیل به دلیل گزارش آژانس هسته‌ای است به همین دلیل گروسی هم مسئول این حمله ددمنشانه است و ما نمی‌توانیم به راحتی از کنار این موضوع عبور کنیم.»
او افزود: «استناد به دیوارنوشته و شعار طنز و فکاهی است که برای توجیه کار خود مطرح می‌کنند. با این بهانه‌ها نمی‌توان دست به جنایت زد. از سوی دیگر ممکن است دامنه خطاهای راهبردی در منطقه گسترش پیدا کند. قابل قبول نیست که نهاد بین‌المللی که با داده‌های یک رژیم اجازه حمله به یک ملت که سرزمین و تاریخ دارد را صادر کند. در این مورد تقسیم کاری صورت گرفته است و این تقسیم کار آنقدر آشکار و مبرهن است و حتی برای افرادی که سواد سیاست ندارند هم مشخص شده است که استقلال کشوری را در منطقه برنمی‌تابند. عزم ما مگر غیر از این بوده که فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را به کار گیریم و دنبال یک اقتصاد پویا باشیم؟ در مجموع باید بگوییم که آنها در راستای بقای اسرائیل آغاز‌کننده جنگ بودند، اما ما جنگ را پایان می‌دهیم و اسرائیل قبل از جنگ، با اسرائیل بعد از جنگ، متفاوت خواهد بود.»
