کوچه باز شد؟/حتی با مداخله اعضای دولت برای برگزاری فستیوالی در بوشهر چگونگی این رویداد هنوز مبهم است

ازجمله نخستین فراهم‌آورندگان هیزم آتش افروخته‌شده در «کوچه»، آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد، شخصی بود که در خبرها با عنوان نویسنده و روزنامه‌نگار بوشهری معرفی شده است. شخصی تندرو که نامش با انتشار مطلبی تحت عنوان «درخواستِ سنگ زدن به هنرمندان در ایام برگزاری فستیوال کوچه» وایرال شد.

او در این مطلب، فستیوال کوچه را در آستانه برگزاری چهارمین دوره آن، رویدادی مبتذل و موجب ترویج هرزگی و بی‌بندوباری خوانده بود. آن‌چه در ادامه رخ داد، «تلاش دلواپسان برای جلوگیری از برگزاری فستیوال کوچه در بوشهر» نام گرفت.

ذیل این خبر عنوان شد که گروهی در یکی از مساجد شهر بوشهر اقدام به جمع‌آوری امضاء از نمازگزاران و تهیه طوماری علیه برگزارکنندگان فستیوال کوچه کرده‌اند.

پس از آن بود که روز جمعه، ۲۹ فروردین‌ماه حجت‌الاسلام حسن مصلح در خطبه‌های نماز جمعه در برازجان، فستیوال کوچه را با این کلمات توصیف کرد: «بهانه‌ای برای ترویج اختلاط، رقص، کشف حجاب و شکستن خطوط قرمز شرع و عرف که انسان را یاد عملکرد بنیاد فرح پهلوی می‌اندازد.»

در کنار این‌ها، طبق شنیده‌ها برخی مدیران کلی که ازجمله منتصبان دولت پیشین بودند نیز با این روند همراه شده و مخالفت خود را با برگزاری فستیوال کوچه اعلام کردند.

این‌گونه شد که آتش میان موافقان و مخالفان برگزاری چهارمین دوره فستیوال کوچه لحظه‌به‌لحظه شعله‌ورتر شد تا جایی که هُرمِ آن به تهران نیز رسید و از وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی و معاون هنری او تا سخنگوی دولت و دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، ناگزیر از واکنش نشان‌دادن به آن شدند. 

 باز هم مردم در کوچه‌ها ترانه می‌خوانند؟ 

«غم از دل به در کردن مُدل‌ها دارد، بندری‌ش ایطوریِن»، مدل غم از دل به در کردنِ برگزارکنندگان فستیوال کوچه که نخستین دوره آن در اسفندماه ۱۳۹۶ برگزار شد، در پناه هم نشستن است. در پناه هم نشستن گروه‌هایی از گوشه‌گوشه ایران؛ خوزستان، گیلان، لرستان، کردستان و... تا نه‌تنها سبب‌ساز آشنایی و‌ پیوند دوباره مردم با داستان موسیقی نواحی شوند که تماشاگران‌شان را دلخوش به خانه برگردانند.

بازخورد نخستین دوره این فستیوال که طی هفت روز به دبیری ادریس عبدی‌پور در کافه حاج رئیس بوشهر برگزار شد، کم‌نظیر بود؛ شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت پر از ویدئوها و عکس‌های کنسرت‌های ساده، خودمانی و مهیج این فستیوال شد و نظرات بسیاری را جلب کرد تا به‌بهانه آن، نام بوشهر بیش‌ازپیش جست‌وجو شود.

زمان و مکان برگزاری دور دوم فستیوال کوچه؛ اسفندماه ۱۳۹۷ باز هم در کافه حاج رئیس بود، اما مفصل‌تر و با حضور تماشاگران بیشتر. برگزارکنندگان فستیوال کوچه، خود را برای برگزاری دوره سوم در اسفندماه ۱۳۹۸ آماده می‌کردند که با شیوع ویروس کرونا، همه برنامه‌ها لغو شد.

این رویداد که تا اسفندماه ۱۴۰۱ رنگ برگزاری به خود ندید، سرانجام اسفندماه سال بعد در عمارت حاج رئیس، سومین دوره خود را پشت سر گذاشت. فستیوال کوچه حالا علاوه بر تاثیرات موسیقایی‌اش در بُعد گردشگری نیز حائز اهمیت شده بود و هرساله در تاریخی مشخص گردشگران را به بوشهر می‌کشاند که علاوه بر کوچه‌گردی و شنیدن موسیقی، لذت چشیدن غذاهای محلی و گپ‌وگفت با بومیان منطقه را نیز درک می‌کردند و این همان چیزی بود که «کوچه» را به یک فستیوال تمام‌عیار تبدیل کرده بود.

تاثیر برگزاری این رویداد بر رونق گردشگردی در دوره سوم تا آن‌جا بالا گرفت که در پلتفرم کارزار، کارزاری تحت عنوان «مو می‌خوام برم بوشهر»، با هدف رسیدگی به اوضاع نابسامان پروازهای این شهر راه‌اندازی شد. کارزاری که در آن از وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشور خواسته شده بود با حداقل دوبرابر کردن پروازهای بوشهر، قدمی در راه توسعه گردشگری و اقتصاد آن بردارند.

پرونده دور سوم اما با لغو شدن اختتامیه‌اش بی هیچ دلیل مشخصی، بدون آن‌که برگ آخر آن ورق زده شود بسته شد. این اما موجب دست از کار شستن برگزارکنندگان فستیوال کوچه نشد. فستیوالی که در سال ۱۴۰۲ در «فهرست رویدادهای گردشگری جمهوری اسلامی ایران در سطح استانی» به ثبت رسید قرار بود این‌بار از پنجم تا دهم اردیبهشت‌ماه در بوشهر برگزار شود که با عناوینی چون «مبتذل» و اتهاماتی چون «مروج هرزگی و بی‌بندوباری» مورد هجوم قرار گرفت و نخستین نشانه از لغو آن در استوری اینستاگرام نادره رضایی، معاون هنری وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی دیده شد؛ «به ‌رغم دو ماه تلاش کوچه بن‌بست شد».

این تک‌جمله‌ای بود که خبر لغو فستیوال کوچه را به سرخط خبرهای فرهنگی‌وهنری تبدیل کرد و با بیانیه رسمی برگزارکنندگان این فستیوال در صفحه اینستاگرام‌شان تکمیل شد؛ بیانیه‌ای دردآور با عنوان «ما باختیم» که بارها و بارها بازنشر شد. پس از آن البته محسن شریفیان، نوازنده نی‌انبان و موسس گروه موسیقی لیان و از پایه‌گذاران فستیوال کوچه با انتشار ویدئویی در صفحه اینستاگرامش از این گفت که تمام تلاش‌شان را برای برگزاری دوره چهارم انجام دادند اما به نتیجه نرسیدند. او همچنین با بیان این‌که «کوچه نیازی به مجوز شما ندارد» اشاره کرد، کوچه تعطیل‌شدنی نیست.   

تلاش‌های دولت و ابهامی که پابرجاست  

خبر لغو چهارمین دوره فستیوال کوچه سرآغاز تلاش‌های گسترده‌ای شد که حتی نام مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم را نیز به میان آورد. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی، نادره رضایی معاون هنری او، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت و علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور چهره‌های دولتی بودند که برای بازگرداندن کوچه به مدار سابق تلاش کردند.

ضمن این‌که کسانی چون علی شریفی‌زارچی استاد دانشگاه صنعتی شریف، حسین سلاح‌ورزی رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران، مینو خالقی فعال سیاسی، علی مجتهدزاده حقوقدان و... نیز ازجمله چهره‌هایی بودند که در شبکه‌های اجتماعی به این موضوع واکنش نشان دادند. فارغ از تعجب‌برانگیز بودن این‌که چرا برگزاری یک فستیوال موسیقی باید چنان موجب دلواپسی عده‌ای شود که به ناچار پای عالی‌ترین مقام‌های دولتی را به میان بکشد تلاش‌های صورت‌گرفته علی‌الظاهر نتیجه‌بخش بود. این نتیجه را نیکنام حسینی‌پور، مدیر روابط‌عمومی وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی در حساب کاربری‌اش در شبکه ایکس اعلام کرد و نوشت: «... با همراهی اهالی موسیقی، مدیران استان بوشهر و همه مردم، فستیوال کوچه برگزار می‌شود.»

حسینی‌پور اگرچه خبر از برگزاری چهارمین دوره فستیوال کوچه داد اما همچنان اماواگرهایی در میان است. اماو‌اگرهایی برآمده از آن‌چه محمدحسین زندویان، سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر می‌گوید. او در گفت‌وگو با هم‌میهن گفت: «ما باتوجه به درخواست مطرح‌شده از سوی برگزارکنندگان، شرایط موجود و بستری که باید برای برگزاری این رویداد به نحوی شایسته فراهم می‌شد، به این موضوع رسیدگی کردیم. آخرین درخواست مطرح‌شده از سوی برگزارکنندگان که به‌عنوان مرجع مدنظر قرار می‌گیرد، برگزاری فستیوال کوچه در تالار لیان بود که ما به آن رسیدگی و مجوز مورد نیاز را صادر کردیم.»

او در جواب این‌که با این حساب می‌توان گفت، تنها درخواست مطرح‌شده از سوی برگزارکنندگان فستیوال کوچه در اختیار داشتن تالار لیان بوده و درخواستی برای حضور در بافت تاریخی بوشهر هم‌چون دوره‌‌ پیشین نداشته است، پاسخ مثبت داد.

این اظهارنظر را اما در موقعیتی که امکان دسترسی به هیچ‌کدام از برگزارکنندگان فستیوال کوچه فراهم نشد، نه می‌توان تایید کرد، نه تکذیب و بر مبنای آن نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که آیا فستیوال کوچه هم‌چون دوره‌های پیشین خود؛ در پناه هم نشستن به‌بهانه غم از دل به در کردن خواهد بود یا رویدادی محدود به یک تالار دولتی؟

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید