تحصیل خارج از کشور فرزندان مسئولان، خودتحقیری است

حمیدرضا ترقی عضو ارشد موتلفه اسلامی:

تحصیل خارج از کشور فرزندان مسئولان، خودتحقیری است

‌یکی از مباحثی که طی چندوقت اخیر در فضای سیاسی کشور حاشیه‌‌ساز شده، موضوع حضور فرزند یا نزدیکان درجه‌یک مسئولان در خارج از کشور است که آخرین مورد آن درباره انسیه خزعلی به‌وجود آمد. ریشه‌‌ها و دلایل حضور فرزندان مقامات در خارج از کشور را چه می‌‌دانید؟

این موضوع یکی از موضوعات مهمی است که در کشور باید تکلیفش روشن شود، ضمن اینکه باید ریشه‌‌یابی شده و پس از مشخص شدن دلایل پدید آمدن این موضوع، باید درباره آن چاره‌‌اندیشی شود. آنچه مسلم است، این خواهد بود که با رفتن فرزندان مسئولان به خارج از کشور برای تحصیل، چندموضوع پدید می‌‌آید. یکی‌اینکه چرا مسئولانی که در کشور حضور دارند، نظام آموزش‌عالی جمهوری اسلامی را درحدی نمی‌‌بینند که فرزندان‌‌شان در این نظام به ادامه تحصیل بپردازد و فرزند خود را به خارج از کشور می‌‌فرستند. اگر کیفیت آموزش‌عالی کشور در حدی پایین است که مسئولان آن‌‌را مناسب نمی‎‌‌دانند و به همین علت فرزندان خود را راهی خارج از کشور می‌‌کنند، پس چرا برای ترمیم این نظام آموزشی چاره‌‌اندیشی نمی‌‌کنند و رفع اشکال نمی‌‌شود. نکته دوم این است که اصولا این نوع برخورد از سوی مسئولان و فرستادن فرزندان برای تحصیل به خارج از کشور، اهانت به نظام آموزشی خودمان است و یک‌نوع خودتحقیری است. نکته سوم این است که متاسفانه افرادی که خارج از کشور تحصیل می‌‌کنند، به‌طور طبیعی متاثر از فرهنگ همان کشور خواهند شد. برخی کشورها درازای تحصیل، تلاش می‌‌کنند در دوران‌تحصیل روی این فرد به‌گونه‌‌ای تاثیر بگذارند که پس از رفتن به کشور خود به‌عنوان سمپاد کشور محل‌تحصیل عمل کند و این موجب خواهد شد فرد گرایش‌‌اش به آن کشوری که در آن تحصیل‌کرده تحت‌تاثیر مبانی فکری و اصولی کشور محل‌تولدش قرار نگیرد و طبیعتا مورد سوءاستفاده آن کشور قرار خواهد گرفت؛ کسی که دچار این دوگانگی شود، صلاحیت خود را از دست خواهد داد. موضوع بعدی که بسیار مهم است و باید به آن اشاره کرد این است که سیاستی که برخی کشورهای دانشجوپذیر دارند، بر این مبناست که از این افراد برای کسب اطلاعات و جاسوسی استفاده می‌‌کنند و در همین راستا پرونده‌‌های مختلفی هم داشته‌‌ایم. مجموعه این‌‌ها نشان می‌‌دهد تحصیل فرزندان مسئولان در خارج از کشور درواقع می‌‌تواند به‌عنوان عدم اعتماد‌کافی به نظام و سیستم آموزشی و حکومتی کشور باشد و این درواقع التزام‌عملی را زیرسوال خواهد برد.

‌چندوقت‌پیش رئیس دولت سیزدهم اعلام کرد، هرمسئولی که فرزندش در خارج از کشور است، از پست خود استعفا دهد؛ این موضوع را چگونه ارزیابی می‌‌کنید و آیا اصولا این سیاست و دستور را قبول دارید؟

نمی‌‌توان در همه موارد حکم‌عام صادر کرد و گفت اینگونه رفتار شود. این موضوع همانطور که گفتم، باید به‌صورت دقیق و پخته مورد بررسی قرار بگیرد، تجزیه و تحلیل شده و برای حل آن راهکار ارائه شود که چه‌نوعی تحصیلی در خارج از کشور ضروری نیست، چه تحصیلی ضرر دارد و چه تحصیلی برای کشور مفید است و برهمان‌اساس این نوع کیفرها قرار داده شود و گفت کدام نوع حضور در خارج از کشور منجر به از دست رفتن پست و جایگاه فرد خواهد شد.

‌در موضوع اخیر که درباره معاون رئیس دولت به‌وجود آمد، برای توجیه حضور فرزند در خارج از کشور از شعار سال استفاده شد و موضوع دانش‌بنیان را مطرح کردند. نطر شما درباره بیان شعار سال برای توجیه حضور فرزند در خارج از کشور چیست؟

این زشت است که ما اینگونه تحلیل کنیم که اگر رهبر انقلاب این حرف را زده‌اند، مفهومش این است که ما برویم و دانش را از خارج بگیریم. این نوع توجیه خیلی برداشت نامناسبی است. نباید از مسائل مطرح‌شده توسط رهبری به‌خصوص شعارهای سال برای توجیه موضوعات استفاده کرد. درباره این موضوع مطرح‌شده توسط معاون رئیس‌‌جمهور هم باید بگویم، تمام این علومی که نیاز دانش‌‌بنیان است، در داخل خود کشور ما وجود دارد و حتی برخی از آنها درجه بالاتری از سایر کشورها دارد و قابل‌مقایسه نیستند. البته این واقعیت است که کشورهایی هستند که به لحاظ تکنولوژیکی جلوتر از ما هستند و اگر بخواهیم در حوزه عمل، تکنولوژی و علم در نسل جوان رشد پیدا کنیم، شاید نیاز به این باشد که علاوه بر تحصیلی که در کشور خودمان داریم به لحاظ افزایش توان تکنولوژیکی، در خارج از کشور نیز حضور داشته باشیم. اینکه رهبری فرمودند ما علم را در هرجای دنیا باشد، باید فرا بگیریم؛ نشان دهنده این است که ایشان کسب علم را نفی نکردند هیچ‌وقت، اما اینکه در این حد گرایش در مسئولان پیدا شود که با اینکه خودشان می‌‌دانند غرب چه ضعف‌‌هایی به لحاظ ایدئولوژیک و اخلاقی دارد اما انقدر برای تحصیل خارج از کشور ارزش بگذارند و آن‌را به‌عنوان امتیازویژه تلقی‌کنند، ناپسند است. حتی وضعیت به‌گونه‌‌ای شده که فردی که در دستگاه‌‌های اجرایی کشور حضور دارد و در خارج از کشور تحصیل کرده، برتر تلقی می‌‌شود. در شرایطی که از نظر علمی، پیشرفت‌‌های خوبی داشتیم اما فرزندان‌‌مان را به خارج از کشور بفرستیم، قابل‌پذیرش نیست و نشان‌دهنده دوگانگی در شعار و عمل است.