عبدالوحید فیاضی نماینده نور و محمودآباد: قوانینی داریم که فقط با یک جریان سیاسی تطبیق دارد
تقریباً اکثر نمایندگان بر این عقیده‌اند که باید قوانین قدیمی و مزاحم حذف شوند؛ همان قوانینی که حتی در برخی موارد تبصره‌های آن نقض‌کننده خود این قوانین است.
تقریباً اکثر نمایندگان بر این عقیده‌اند که باید قوانین قدیمی و مزاحم حذف شوند؛ همان قوانینی که حتی در برخی موارد تبصره‌های آن نقض‌کننده خود این قوانین است. عبدالوحید فیاضی، نماینده نور و محمودآباد از جمله افرادی است که برخی قوانین را متضاد، موازی و حتی متضاد همدیگر می‌داند. او در گفت‌وگو با هم‌میهن به بررسی عناوین قانونی پرداخت که در زیر می‌خوانید:
آقای قالیباف اعلام کرد که 12هزار و 500 عنوان قانونی در کشور وجود دارد که دوسوم آن بستر فساد را فراهم می‌کند. چرا اینقدر قانون در کشور داریم؟
گاهی نبود قانون کشور را دچار مشکل می‌کند و گاهی اوقات کثرت قانون برای کشور مشکل‌آفرین می‌شود. این یک موضوع علمی است که وقتی در قوانین جزئی‌نگری می‌شود، پس از گذشت زمان مشخص می‌شود؛ قانونی در گذشته وجود داشته که بهتر و قانون بعدی ضعیف‌تر است و شاید با این قانون راه فرار و فساد باز شده است.
اوایل مجلس این دوره درباره یک سامانه صحبت شد که قوانین مزاحم، تکراری، ضعیف و قوی را آنالیز می‌کند. این به نفع قوه مقننه بود و آسیب‌ها را کاهش می‌دهد. به نظرم باید از سیستم‌های پیشرفته و هوش مصنوعی استفاده کنیم و این مشکل که قوانین گاهی وقت‌ها همدیگر را نقض می‌کنند یا عامل فرار می‌شود و در دادگاه درباره یک موضوع شما به یک قانون استناد می‌کنید و قاضی به قانون دیگری در نهایت هم حرف هر دو درست است.
بنابراین برخی قوانین موازی یا حتی متضاد همدیگر هستند؟
بله. قوانین متضاد، متناقض و موازی با اشکال مختلف وجود دارد.
آیا مجلس درصدد رفع این مشکلات در قوانین هست؟
وظیفه مجلس اصلاح این موارد است. اگر معاونت قوانین سامانه‌ای که به آن اشاره کردم را راه‌اندازی کند. با این اقدام مشخص می‌شود که قانون کجا سکوت نکرده که در قانونگذاری آنجا را خراب نکنیم. اشکال کار این است که نمی‌توان قوانین را به صورت سنتی جمع‌آوری کرد بنابراین باید به صورت مکانیزه قوانین را آنالیز کنند. در این صورت برخی از قوانین به خودی خود حذف می‌شود و قوانین مزاحم کنار می‌رود. راه‌اندازی این سامانه باید در دستور کار معاونت قوانین قرار گیرد.
اکثر قوانین در ایران قابل تفسیر هستند و حتی برخی تبصره‌های برخی از قوانین راه فرار از ماده قانونی را فراهم کرده است. مجلس در اصلاحات خود به محتوای قوانین هم ورود پیدا می‌کند؟
قانون صحیح دو عنوان و ویژگی باید داشته باشد؛ جامع و مانع باشد. جامع بوده، یعنی دربردارنده نیاز جامعه باشد. مانع نیز به معنای آن است که مانع تفاسیر، ذهنیت‌ها و برداشت‌های دیگر شود. این جامعیت و مانعیت ویژگی اساسی در قانون ما است. جامعیت و مانعیت قانون اساسی بالا است. اما گاهی در دیگر قوانین جامعه و مانعیت لازم و حتی شمولیت عام را ندارد. برخی قوانین در یک مقطعی و براساس نیازی نوشته شده و بعد از مدتی آن قانون در جای دیگری حتی مفسده ایجاد می‌کند. این موضوعات حاکی از آن است که قانونگذار باید خردمند و عاقل باشد. حکمت قانونگذار باید به این باشد که وقتی قانونی را تصویب می‌کند در آینده هم قابل استفاده باشد. قانون دستور نیست بلکه چهارچوب و ریلی است که باید برای زمان مدیدی بماند. اگر ویژگی‌های جامعیت و مانعیت وجود نداشته باشد، قانون دچار خدشه است.
آیا قوانین ما ویژگی‌های جامعیت و مانعیت را دارند؟
خیر. بسیاری از قوانین این ویژگی را ندارند. باید در قانونگذاری دقت شود. در ادوار مختلف نیز این موضوع مطرح شده که مجلس نباید اینقدر صحن علنی داشته باشد. درحالی‌که مجلس هفته‌ای 3 بار (یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه) صحن علنی دارد و نمایندگان از صبح تا شب مدام در حال وضع قانون هستند. مگر در مملکت چه خبر است؟ اینقدر قانون کم دارد؟ خیر. گاهی اوقات احساس می‌کنیم که چقدر کار زائد انجام می‌دهیم. باید هفته‌ای یک جلسه صحن علنی برگزار شود و بیشتر روی کمیسیون‌ها و کارشناسی‌ها تمرکز کرد. نمایندگان باید بیشتر وقت خود را در کمیسیون بگذرانند.
قوانینی که به صحن راه پیدا می‌کند کارشناسی شده است؟
وظیفه کمیسیون‌ها این است که کارشناسی‌ها را انجام دهند.
قوانین کارشناسی می‌شوند یا نگاه‌های سیاسی، قومیتی و اقلیم هم در آن وجود دارد؟
بله در این قوانین نگاه‌های خاص وجود دارد. مثلاً قوانینی وجود دارد که با یک اقلیم، قوم یا جریان سیاسی تطبیق دارد. طبیعی است که این قوانین جامع نیستند. این همان موضوعی است که به آن اشاره کردم. این قوانین به فراخور زمان وضع شده و بعدها از دستور کار خارج شده و ممکن است مشکلاتی به وجود آورد.
چقدر از این 12هزار و 500 عنوان قانون باید حذف شود؟ کشور به چند درصد این قوانین نیاز دارد؟
به نظرم هم باید از عناوین قانونی تعدیل کرد و از سوی دیگر حداقل از این به بعد این حجم از قوانین را وضع نکنیم. مجلس بعد از انتخابات هیئت‌رئیسه باید با اصلاح آیین‌نامه داخلی قوانین را کاهش دهد.
هر دولتی که روی کار می‌آید آیین‌نامه و بخشنامه‌های خود را ابلاغ می‌کند. چقدر این بخشنامه‌ها با قوانین مغایرت دارند؟
هیئت وزیران نیز آیین‌نامه‌هایی را تصویب می‌کنند که به نوعی مقررات‌گذاری محسوب می‌شود. البته این آیین‌نامه با هماهنگی تنقیح قوانین مجلس است. بنابراین مجلس باید نقش خود را بهتر و بیشتر ایفا کند تا دولت هم مقررات اضافه و اشتباهی را به تصویب هیئت وزیران نرساند.
