احمد بیگدلی نماینده خدابنده: به جای قانونگذاری باید به سمت نظارت برویم
برخی از نمایندگان معتقدند که مجلس باید به سمت نظارت بیشتر و تصویب قوانین کمتر حرکت کند. از سوی دیگر قوانین مازاد و زائد را حذف کند.
برخی از نمایندگان معتقدند که مجلس باید به سمت نظارت بیشتر و تصویب قوانین کمتر حرکت کند. از سوی دیگر قوانین مازاد و زائد را حذف کند. احمد بیگدلی، نماینده خدابنده از جمله این نمایندگان است. او با هم‌میهن به گفت‌وگو پرداخت که در زیر آمده است:
رئیس مجلس از وجود بیش از 12هزار و 500 عنوان خبر داد که دوسوم آن زمینه‌ساز فساد هستند. کشور به این حجم از قوانین نیاز دارد؟
اگر بخواهیم ایراد به مجلس بگیریم این است که هیچ جای دنیا به اندازه ایران قانونگذاری نمی‌کنند. غیرممکن است کشورهایی که حتی مجلس آنها زودتر از ما تشکیل شده هم اینقدر قانونگذاری کرده باشند. یکی از دلایل ازدیاد قوانین این است که نمایندگان مجلس 3 روز در هفته در طی 12 دوره قانونگذاری کرده‌اند. براساس موضوعاتی که در جامعه وجود دارد و نیاز آن مقطع زمانی قانونگذاری صورت گرفته در حالی که قانون موازی آن وجود داشته است.
پس قوانین موازی وجود دارد؟
اصلاً شک نکنید. من فکر می‌کنم اگر این مجلس بخواهد نقش خود را به درستی ایفا کند، باید به سمت نظارت بیشتر برود. همین دو هفته پیش هم مقام معظم رهبری فرمودند که ما قوانین زیادی داریم، دنبال پیگیری‌ها باشید. پیگیری مجلس، وظیفه نظارت است. مشی آقای قالیباف این است که قوانین را در 5 تا 7 حوزه جمع کنند و قوانین جامع شوند. این فرآیند مثبت و خوبی است که قوانین متضاد، موازی، مضر و مازاد حذف می‌شود. اگر تمام قوانین را در 7 حوزه جمع کرده و قوانین مازاد را حذف کنیم و قانونی شفاف، واضح و اجرایی درست کنیم و به امر نظات بیشتر بپردازیم مجلس جایگاه حقیقی خود را بیشتر حفظ می‌کند.
شما معتقدید که مجلس به جایگاه حقیقی خود نرسیده است؟
نرسیده‌ایم. به‌رغم اینکه همه معتقدیم که قانون به اندازه کافی در کشور وجود دارد، هنوز در حال تصویب قوانین هستیم. کمتر کشوری نمایندگی مجلس، شغل است. در بسیاری از کشورهای مترقی که مجلس‌های پیشرفته دارد، نمایندگان شغل خود را دارند، تنها یک یا دو ماه یکبار و فصل بودجه به مجلس می‌آیند. در ایران اما نمایندگی شغل است و مجبوریم که در مجلس حضور داشته باشیم و صحن و کمیسیون‌ها فعال باشند. صحن را قانونگذاری نگه می‌دارد. اما اگر به سمت نظارت و پیگیری بیشتر سوق پیدا کنیم مجلس را جان‌دار‌تر می‌کند.
تفسیری بودن قوانین باعث شده که بستر فساد را فراهم کند یا تعدد آن؟
مسلماً تفسیری بودن قوانین. البته تعداد زیاد قوانین هم باعث می‌شود که هر کسی یک ماده قانونی یا تبصره را سرلوحه کار خود قرار می‌دهد. یک مثال ساده می‌زنم؛ در اداری و استخدامی قانون خدمات کشوری، قانون استخدامی و قوانین خاص برخی ارگان‌ها را داریم. مثلاً قانون تامین اجتماعی هم وجود دارد. فردی که براساس قانون تامین اجتماعی بازنشسته می‌شود، متوجه می‌شود براساس قانون مدیریت خدمات کشوری نباید بازنشسته می‌شده و به کار برمی‌گردد. این تناقضات حتی در بحث ساده بازنشستگی وجود دارد. افراد به قوانینی که نفع‌شان باشد، استناد و عمل می‌کنند. اما اگر قوانین یکپارچه شود، این تناقضات از بین می‌رود.
آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های دولت که براساس این قوانین ابلاغ می‌شود چقدر می‌تواند بستر فساد را ایجاد کند؟
دولت بخشنامه و آیین‌نامه را براساس قانون تدوین می‌کند و چاره‌ای جز آن ندارد. قانون کلیات را مشخص می‌کند و آیین‌نامه‌ها جزئیات هستند تا قانون عملیاتی شود. اما بعضی مواقع در آیین‌نامه‌ها مواردی گنجانده می‌شود که شاید خلاف نباشد اما درست هم نیست. به دلیل وجود قوانین متضاد هر دولتی برحسب رویه خود آن را تنظیم می‌کند.
