مجلس اعتدال

بررسی آرایش سیاسی، روند برگزاری و تصمیمات مجالس پس از انقلاب / این شماره: مجلس دهم

«تَکرار می‌کنم به تمامی افراد هر دو فهرست (رای دهید) تا گامی در جهت سربلندی کشور، تقویت امنیت و ثبات کشور و بهبود و اصلاح امور بردارند، همه با هم به پیش به‌سوی صندوق‌های رای و از آنجا به سوی فردایی که در آن ایران آبادتر، آزادتر و به خواست‌ها و آرمان‌های ملت نزدیک‌تر است، همه با هم به پیش به سوی سربلندی و اصلاح امور. ان‌شاءالله» این متن بخش پایانی پیام ویدئویی سیدمحمد خاتمی در آستانه انتخابات مجلس دهم و پنجمین دوره مجلس خبرگان بود که به دلیل ردصلاحیت‌هایی که هر دوره گسترده‌تر و دامنه شمول آرا و نظرات مختلف در آن تنگ‌تر می‌شد؛ منتشر شد. در بخشی از این پیام ویدئویی که به «تَکرار می‌کنم» مشهور شد؛ خاتمی به جریان اصلاح‌طلب، حضور تحت عنوان «لیست امید» را پیشنهاد داده بود و البته به‌فضای نامناسب از پسِ نظارت‌ها و ردصلاحیت‌ها اشاره کرده و رای دادن به هر دو لیست را کمک به دولت حسن روحانی در پیشبرد «مسائل پسابرجام» و زمینه‌سازی برای «برجام 2 و ایجاد فضای بازتر و امن‌تر در عرصه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی که از وعده‌های رئیس‌جمهور محترم است» عنوان کرده بود. راهکار و حمایتی که از سوی چهره‌های سیاسی برجسته دیگر مانند اکبر هاشمی‌رفسنجانی نیز اتفاق افتاد و او هم در روزهای منتهی به انتخابات در سخنرانی‌ای که در حسینیه جماران داشت، چنین همراهی‌ای از مردم به‌ویژه اصلاح‌طلبان خواست و در نهایت در آن فضای یأس، مشارکت دور از انتظاری شکل گرفت که برخی آن را نه انتخابات که «انتصابات خاتمی» خواندند.
مجلس دهم هم از آن دوره‌های پرسروصدا و پرحاشیه بود؛ از همان ابتدای کار و انتخاب رئیس و هیئت‌رئیسه که دوگانه علی لاریجانی و محمدرضا عارف شکل گرفت و فاصله بین اصلاح‌طلبان و اعتدالیون را رقم زد تا حوادث بیرونی که مجلس ضروری بود به آن واکنش نشان دهد. نزدیکی زمان این مجلس و حوادث پی‌درپی تصاویر مختلفی را در اذهان مردم حک کرده بود. از سلفی برخی نمایندگان با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به مراسم تحلیف حسن روحانی آمده بود، تا آتش زدن برجام پس از خروج آمریکا از این توافقنامه و پوشیدن لباس سپاه توسط نمایندگان در پی قرار گرفتن این سازمان در لیست تروریستی از سوی آمریکا.
البته حوادث بسیاری نیز طی این مدت همزمان با دوره دهم مجلس رخ داد، علاوه بر خروج آمریکا از برجام، فوت اکبر هاشمی‌رفسنجانی و فوت آیت‌الله عبدالکریم موسوی‌اردبیلی، حادثه پلاسکو، حوادث تروریستی در مرقد امام خمینی و تیراندازی در مجلس، زلزله کرمانشاه، اعتراضات دی‌ماه 96، سیل در نقاط مختلف کشور، خودسوزی دختر آبی و تلاش برای حضور زنان در ورزشگاه، فیلترینگ تلگرام، اعتراضات آبان 98، ترور سردار قاسم سلیمانی توسط آمریکا، حمله موشکی به عین‌الاسد در پاسخ به این ترور، سقوط هواپیمای اوکراینی با شلیک تور پدافند هوایی و در نهایت همزمان با انتخابات مجلس یازدهم هم انتشار خبر ورود ویروس کرونا به ایران و ابتلای مردم به آن.
مجلس دهم از آن دوره‌های پرحادثه در سطح ملی و بین‌المللی برای ایران بود که هر تصمیم مجلس تأثیر بر نگاه مردم به تک‌تک نمایندگان و البته جایگاه مجلس داشت. نبودِ اکثریت قاطع جریانی در این مجلس با وجود موفقیت چشم‌گیر لیست امید در انتخابات موجب شد که نتوان نگاه غالبی را بر آن تعریف کرد و عملکرد ژله‌ای از این مجلس به یادگار بماند. وجود تعداد زیاد نمایندگان با پرچم مستقل یا همان خاکستری‌های جریان سیاسی (قریب به 30 نماینده) در مجلس دهم؛ خط سیر فعالیت این دوره مجلس را غیرقابل پیش‌بینی و البته با فرازوفرود بسیار همراه ساخت و همین وضعیت هم شاید موجب شد که پس از پایان این مجلس، برای هیچ‌یک از جریان‌های سیاسی مجلس دهم مصداق مجلس موفق و همسو دانسته نشد. به‌عبارتی از نقاط‌ضعف این مجلس آن بود که تقریباً در اغلب موارد وقتی نیاز به کنش جمعی بود، نتوانست به درستی نقش‌آفرینی کند. البته چهره‌هایی مانند پروانه سلحشوری و بسیاری از اعضای لیست امید معتقدند به این مجلس «بی‌مهری» شده و تلاش‌ها و عملکرد آن «به درستی دیده نشده است». چنانچه مسعود پزشکیان، نماینده ادوار مجلس نیز گفته است:«بیشتر انتقاداتی که به مجلس دهم می‌شود سیاسی، جناحی و غیرمنصفانه است، باید برای ناکارآمدی و ضعف مجلس مصداق بیاورند، باید برای اقدامات خوب مجالس گذشته نیز مصداق بیاورند... بارها گفته‌ام که این مجلس مستقل از فشارهای سیاسی و قاطع عمل کرده است و علت ناراحتی عده‌ای هم این بود که مجلس نظر خود را بدون توجه به نظرات آنها داده است. کسانی که از مجلس دهم ناراحت هستند برای این است که این مجلس اتفاقی که آنها می‌خواستند را رقم نزده‌اند و این نشان می‌دهد که نمایندگان مجلس دهم رأی و نظر خود را اعلام کرده‌اند.»
به هر حال مجلس دهم ۲۰۰ قانون تصویب کرد که بیشتر آن لوایح دولت بود. از جمله فعالیت‌های مهم مجلس طی این چهار سال که خبرساز بود؛ سوال از رئیس‌جمهور در پی افزایش نرخ ارز در سال 97 است که می‌توان گفت این کنش در مجلس، دومین بار است در تاریخ جمهوری اسلامی رخ داده است؛ تصویب سی‌اف‌تی، قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان، استیضاح عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد نیز از جمله فعالیت مجلس دهم است. اصلاح و دائمی نمودن قانون مدیریت خدمات کشوری، تحقیق و تفحص از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تحقیق و تفحص از صندوق بازنشستگی، قانون حفاظت از خاک، اصلاح قانون تعیین‌تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان ناشی از آن، تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، تصویب اصلاح قانون جرم سیاسی از جمله مواردی است که در کارنامه این مجلس می‌توان به آن اشاره کرد. در ادامه نگاهی به انتخابات، عملکرد و وضعیت این مجلس خواهیم داشت.

انتخابات و معیارها

از ردصلاحیت مطهری تا آگهی جذب کاندیدا

احمد شیرزاد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب چندی قبل از انتخابات مجلس دهم در گفت‌وگویی درباره آینده جریان‌های سیاسی کشور تأکید کرده بود که «دیگر زمان ریش‌سفیدی گذشته است و بدنه اجتماعی هر دو جریان و بخش میانی چندان امیدی به این موضوع ندارند.» البته او بر این باور بود که «در میان اصلاح‌طلبان آن هم در فضای کم‌رمق و تأیید صلاحیت حداقلی این موضوع شرایط خاص و تقریباً غیرمحتمل است» اما در نهایت با «تَکرار» خاتمی این اتفاق افتاد و مردم باردیگر پای صندوق‌های رای رفتند و بعید را ممکن ساختند.
انتخابات مجلس دهم متأثر از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری و اختلافات بر پذیرش برجام یا عدم پذیرش آن بود. برخلاف انتظار این انتخابات رقابتی شد که در آن دو لیست اصلی «امید» و «ائتلاف بزرگ اصولگرایان» با هم به رقابت پرداختند. وقتی اسامی تأییدصلاحیت‌شدگان اعلام شد آنقدر چهره‌های شناخته‌شده اصلاح‌طلب در آن اندک بود که اصلاح‌طلبان نمی‌دانستند اگر بخواهند به رقابت جدی وارد شوند، چگونه لیست ببندند. البته از میان اصولگرایان نیز افرادی مانند علی مطهری ابتدا ردصلاحیت و بعد با اعتراض تأیید شدند.
در نهایت در جریان اصلاحات هم بنا بر پیشنهادهای رهبران این جریان در شهرهایی که تعداد اصلاح‌طلبان تأیید صلاحیت‌شده مشخص نبود، قرار شد به صورت آگهی و درخواست ارسال رزومه و توضیحات همراهی‌ها برای آماده‌سازی لیست انجام گیرد. بنابراین لیست امید با ائتلافی از اصلاح‌طلب‌ها، اعتدالی‌ها و اصولگرایان میانه و حامیان دولت شکل گرفت. این لیست با محوریت هاشمی-روحانی و حضور اضلاع مهمی چون ناطق نوری و سیدمحمد خاتمی به‌عنوان حامیان ائتلاف بسته شد. چنانچه در لیست تهران به عنوان مشتی نمونه خروار از محمود صادقی، پروانه سلحشوری، محمدرضا عارف تا علی مطهری و حتی کاظم جلالی نیز حضور داشتند (اگرچه جلالی بعدها این همراهی را ناخواسته دانسته و از حضور در فراکسیون امید مجلس اجتناب کرد). به عبارتی لیست‌هایی که در سراسر کشور با نام امید بسته شد؛ از احزاب و جریان‌های اعتماد ملی، ندای ایرانیان، حزب کار، خانه کارگر، کارگزاران سازندگی، مجمع روحانیون مبارز، انجمن اسلامی مدرسین، انجمن اسلامی معلمان ایران، مردم‌سالاری، بنیاد باران و رهروان ولایت(حامیان دولت). البته اصلاح‌طلبان در برخی مناطق هم که هیچ گزینه‌ای برای آنها در کار نبود صرفاً به حمایت از چهره‌های مورد تأیید اصلاح‌طلبان آن منطقه پرداختند.
در آن سوی ماجرا، اصولگرایان هم لیست ائتلافی ارائه دادند که شامل چند گروه اصلی از جمله جمعیت رهپویان، جمعیت ایثارگران، حزب مؤتلفه، جبهه پایداری، جبهه یکتا و جبهه پیروان بود. در این لیست آنچه متفاوت از دوره قبل و قابل توجه بود، حضور بیش از یک‌سوم نامزدهای لیست ائتلاف اصولگرایان در شهر تهران از اعضای جبهه پایداری و یا افراد نزدیک به آن جریان بود. چنانچه سه نفر از جبهه یکتا (مدیران و وزیران دولت محمود احمدی‌نژاد که بعدها با او اختلاف پیدا کردند)، سه نفر از حزب مؤتلفه اسلامی و بقیه از چهره‌های وابسته به جمعیت رهپویان، جمعیت ایثارگران و جامعه روحانیت مبارز بودند. البته حسین مظفر و مهدی وکیل‌پور دو نماینده محمدباقر قالیباف و محسن رضایی نیز در لیست قرار گرفتند. مدیران دولت‌های احمدی‌نژاد در این لیست، پرویز داوودی، معاون اول محمود احمدی‌نژاد در دولت نهم، لطف‌الله فروزنده، معاون پارلمانی احمدی‌نژاد، مهرداد بذرپاش، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان ملی جوانان در دولت دهم، زهره طبیب‌زاده‌نوری، ریاست مرکز امور زنان دولت نهم، مسعود میرکاظمی، وزیر بازرگانی و نفت در دولت‌های نهم و دهم، محمد ناظمی‌اردکانی، وزیر تعاون در دولت نهم و محمد سلیمانی، وزیر سابق دولت احمدی‌نژاد و عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، در این جبهه بودند. حضور این تعداد از نزدیکان احمدی‌نژاد در لیست اصولگرایان موجب اعتراض برخی چهره‌ها از جمله علی لاریجانی شد و همین هم باعث شد تا او با عنوان کاندیدای این لیست در قم در انتخابات مجلس دهم شرکت نکند.
علاوه بر لیست امید و ائتلاف اصولگرایان، لیست صدای ملت که در دوره قبل از آن (نهم) با محوریت علی مطهری در انتخابات حضور داشت، این دوره هم با لیستی نزدیک به لیست امید وارد عرصه رقابت شد. لیست «جبهه تدبیر و توسعه ایران»، لیست انتخاباتی «ائتلاف حزب اعتدال و توسعه» و لیست «انتخاباتی ائتلاف جریان سوم» نیز در این انتخابات حضور داشتند.
انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو دور در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۴و ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ برگزار شد. با وجود گسترده‌ترین ردصلاحیت‌ها در تاریخ انتخابات‌های مجلس پس از پیروزی انقلاب که 60 درصد از ثبت‌نام‌کنندگان ردصلاحیت شدند؛ مشارکت در این انتخابات 62 درصد بوده است. در شهر تهران در مرحله اول هر ۳۰ نامزد لیست امید به مجلس راه یافتند و هیچ‌یک از افراد لیست ائتلاف اصولگرایان نتوانست رای لازم را برای حضور در مجلس کسب کند. در مجموع دو مرحله انتخابات مجلس دهم، ۲۸۹ نماینده وارد مجلس شدند که ۱۲۳ نفر از فهرست امید، ۸۰ نفر از ائتلاف اصولگرایان، دو نفر مشترک دو لیست و بقیه نماینده‌‌ها مستقل بودند. در این بین طی حوادث پس از انتخابات مینو خالقی از مجموع نمایندگان حوزه انتخابیه اصفهان از ادامه همراهی به دلیل انتشار اخباری بازماند و در نهایت جایگزین او در انتخابات میان‌دوره‌ای مشخص شد. مجلس دهم کار خود را با هیئت رئیسه سنی به ریاست عبدالرضا هاشم‌زائی در 8 خرداد 95 آغاز کرد.

مهمترین رخدادها

از عکس با موگرینی تا تلاش برای آرام‌سازی اعتراضات

پیش از شروع به کار مجلس دهم و پس از اعلام نتایج انتخابات، بهزاد نبوی وقتی از تعداد نمایندگان منتخب از لیست امید و لیست‌های دیگر باخبر شد به سراغ محمدرضا عارف و علی لاریجانی رفت و از آنها خواست در کنار دو فراکسیون خود، یک فراکسیون متحد از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان حامی لاریجانی ایجاد کنند اما موافقتی حاصل نشد. در نتیجه فراکسیون امید با حضور اصلاح‌طلبان، فراکسیون مستقلان ولایی با حضور چهره‌هایی مانند کاظم جلالی و غلامعلی جعفرزاده و فراکسیون ولایت با چهره‌هایی مانند حمیدرضا حاجی‌بابایی شکل گرفت و همین هم موجب رو در رو قرار گرفتن علی لاریجانی و محمدرضا عارف برای ریاست مجلس شد. چیدمان سیاسی مجلس چون به‌گونه‌ای بود که هیچ‌یک از فراکسیون‌ها اکثریت را در اختیار نداشتند در نتیجه هر کدام از فراکسیون‌ها برای پیشبرد خواست خود به مستقلان رو می‌آوردند و همین هم موجب شد که فراکسیون ولایت و فراکسیون مستقلان ولایی با هم به توافق برسند و با حمایت از لاریجانی ریاست را به او بدهند. البته نایبان رئیس این مجلس علی مطهری و مسعود پزشکیان بودند.

مجلس دهم مجلسی پرسروصدا و پرحادثه بود؛ این مجلس اگرچه رابطه خوبی با دولت حسن روحانی داشت اما در نهایت سوال از رئیس‌جمهور و چندین استیضاح را در دستور کار خود قرار داد و البته پس از حوادث آبان 98 هم وزیر کشور را تهدید به استیضاح کرد که به نتیجه‌ای نرسید.در ادامه به بخشی از این اتفاقات اشاره می‌کنیم.

دو سال اول این مجلس چندان پرسروصدا نبود و صرفا مباحث مرتبط با برجام و لوایحی که دولت برای پیشبرد برنامه‌هایش به مجلس فرستاد در دستور جلسه قرار گرفت و اغلب اختلافات هم بر سر همان بود. البته این دوره مجلس هم شاهد حضور دو جریان موافق و مخالف با برجام بوده است.

عکس با موگرینی

در جلسه تحلیف حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری در سال 96، چهره‌های سرشناس بسیاری از کشورهای مختلف حضور داشتند. یکی از این چهره‌ها فدریکا موگرینی بود. او از جمله چهره‌های مورد توجه رسانه‌ها در روزهای بررسی پرونده هسته‌ای ایران در مذاکره با 1+5 بود. حضور او در این مراسم موجب توجه نمایندگان و البته گرفتن سلفی با او شد؛ از جمله چهره‌هایی که به گرفتن عکس مبادرت کردند احمد مازنی و علیرضا رحیمی بود. این موضوع موجب واکنش داخلی و خارجی شد. مثلا دیلی‌تلگراف درباره ذوق‌زدگی نمایندگان مجلس ایران نوشت:«تعدادی از نمایندگان مجلس ایران به دلیل رفتار غیرحرفه‌ای و خلاف‌شان مورد انتقاد قرار گرفتند. آنها در مراسم تحلیف روحانی، برای سلفی گرفتن با یک مقام زن اتحادیه اروپا عجله بسیاری به خرج دادند. موگرینی که روسری سفید و سبز بر سر داشت، از جمعیتی که دور او در پارلمان ایران حلقه زدند، غافلگیر شده بود.»

واکنش به اعتراضات 96

«نه به گرانی» شعاری بود که در دی‌ماه 96 چندی پس از پیروزی دوباره حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری مردم را در مشهد و برخی شهرهای دیگر به خیابان‌ها کشاند و طی 10 روز (7 تا 17 دی) ادامه یافت. در این بین اقداماتی از سوی نمایندگان صورت گرفت؛ برای نمونه محمود صادقی، پروانه مافی، سهیلا جلودارزاده و الیاس حضرتی، چهار نماینده تهران با ارسال تذکری کتبی به وزیر کشور ایران، از «تخریب اموال مردم» توسط ماموران پلیس در جریان تظاهرات در بازار تهران انتقاد کرده و خواستار برخورد با آنها و فرماندهان‌شان شدند (17 دی).» از آن طرف نمایندگان مجلس بارها رحمانی‌فضلی وزیر کشور را برای آسیب‌هایی که به مردم وارد شده بود به مجلس فرا خواندند.

آتش زدن برجام و سوال از رئیس‌جمهور

پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام خارج شد، نمایندگانی مانند مجتبی ذوالنوری، در واکنش به این اتفاق، به آتش زدن برجام در صحن علنی مجلس دست زدند. با خروج آمریکا از برجام به مرور قیمت ارز بالا رفت و وضعیت اقتصادی مردم به هم ریخت. در ششم شهریور 97، نمایندگان عضو فراکسیون ولایت مجلس رئیس‌جمهوری را برای پاسخ به پرسش‌هایشان به صحن مجلس فراخواندند. ۸۲ نماینده سوال از رئیس‌جمهوری را در پنج محور مطرح کردند. جلسه سوال از رئیس‌جمهوری با صحبت‌های پنج نماینده‌ سوال‌کننده یعنی دهقان نماینده طرقبه، فرهنگی نماینده تبریز، نقوی‌حسینی نماینده ورامین، فولادگر نماینده اصفهان و کرم‌پور نماینده فیروزآباد آغاز شد. پس از آن حسن روحانی پشت تریبون رفت و به بیان توضیحات خود پرداخت؛ توضیحاتی که دو بار باعث احسنت گفتن نمایندگان شد. روحانی در بخش دوم سخنان خود پاسخ‌هایی را مطرح کرد که بخشی از آن واکنشی به تجمع قم و صحبت‌های یکی از مداحان بود که در آن او را به تعبیری تهدید به مرگ کرده بودند. در نهایت نمایندگان از پاسخ روحانی به پرسش‌های خود در باب کنترل قاچاق کالا و ارز، شاخص نرخ بیکاری، رکود اقتصادی، ارزهای خارجی و سقوط ارزش پول ملی قانع نشدند و تنها پاسخ رئیس‌جمهوری درباره‌ تحریم‌های بانکی را قانع‌کننده دانستند.

تصویب سی.اف.تی

برهم‌ریختگی وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم آن زمان بیشتر شد که امکان قرار گرفتن ایران در لیست اف‌ای‌تی‌اف به دلیل عدم تصویب سی‌اف‌تی و قوانین مرتبط با آن به میان آمد. بر همین اساس نمایندگان مجلس مهرماه 97، در یک جلسه‌ علنی لایحه الحاق ایران به «کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم» را بررسی و تصویب کردند. علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به نمایندگان منتقد و مخالف این لایحه گفت:«دفتر مقام معظم رهبری در پاسخ به نامه‌ او درباره‌ بررسی کنوانسیون‌های مرتبط با اف.اِی.تی.اف اعلام کرده که ایشان با بررسی این لوایح در مجلس مخالفتی ندارند.» اما با وجود این سخنان همان روز گروه‌های فشار جلوی مجلس ریختند؛ پلاکاردهای حاوی شعارهایی همچون «نه به خودتحریمی»، «برجام نمی‌خواهیم» و «اف.اِی.تی.اف خیانت است به ملت» در دست گرفتند. در نهایت سرنوشت این مصوبه تا همین امروز هم به صورت قطعی مشخص نیست و هنوز هم در انتظار تصمیم‌گیری اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

کمیته ناموفق رفع حصر

یکی از خواست‌های سیاسی حامیان لیست امید و دولت حسن روحانی، رفع حصر بود؛ بر همین اساس فراکسیون امید کمیته‌ای را در این زمینه برپا کرد و شروع به رایزنی کرد و در نهایت خواهان تهیه متنی از سوی دولت برای ارائه به شورای عالی امنیت ملی شد. این متن آماده شد و دعواها به آن سمت رفت اما در نهایت اعضای این شورا آن را خارج از محدوده اختیارات‌شان دانستند و این کمیته تنها توانست گشایش‌هایی را برای ارتباط میرحسین موسوی، زهرا رهنورد و مهدی کروبی فراهم سازد.

اعتراضات آبان 98

آبان 98 در پی افزایش 200 درصدی قیمت بنزین بسیاری از مردم به‌مدت دو هفته در خیابان‌ها حضور پیدا کردند و اعتراضات همراه با خشونت و آتش زدن پمپ‌بنزین‌ها به‌وقوع پیوست. اختلافات بر سر چنین تصمیمی و بی‌توجهی به خواست مردم اعتراضاتی را در مجلس ایجاد کرد و عده‌ای علی لاریجانی، رئیس مجلس را پس از اینکه مشخص شد در زمان تصمیم گرفته‌شده، در جلسه سران قوا بوده است؛ به استفاده سوء از موقعیت خود متهم کردند. پس از پایان تقریبی اعتراضات چهره‌هایی مانند محمود صادقی، علی مطهری و پروانه سلحشوری و بسیاری دیگر از اعضای فراکسیون امید با سوال از وزیر کشور به‌دنبال استیضاح او به‌دلیل کشته‌شدن تعداد بسیاری از معترضان بودند، چنانچه براساس آمار رسمی، کشته‌شدگان این حوادث قریب به 230 نفر بوده است. همان زمان محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس درباره یکی از جلسات فراکسیون با وزیر کشور چنین گفت: «از رحمانی‌فضلی سوال شد که آیا امکان تیراندازی، دست‌کم به پا یا کمر به پائین وجود نداشته؟ وزیر کشور هم در پاسخ عنوان کرد که شلیک به پا هم انجام شده بود. جدا از اصل تصمیم نابهنگام افزایش قیمت بنزین که نیازمند پاسخگویی سایر نهادها بوده، با توجه به مسئولیت مستقیم رحمانی‌فضلی در شورای امنیت کشور و نحوه مدیریت این موضوع در حوزه اختیارات وزارت کشور، باید شاهد پاسخگویی در این زمینه باشیم.» آنها در نهایت وزیر کشور را تهدید به استیضاح کردند اما به دلایل گوناگون از جمله شایعه مخالفت رهبری با آن از انجامش ممانعت شد.

آنها که چهره شدند

مجلس دهم از جمله مجالسی است که اگرچه در ابتدای کار چهره‌های ناشناخته بسیار داشت، اما در پایان برخی از آنها واقعا چهره شدند. شاید زمانی که مردم تهران رای به لیست 30 نفره امید می‌دادند حتی برخی از نام‌ها را از یاد بردند اما در کنار هیئت‌رئیسه‌ای متشکل از نمایندگان جریان‌های مختلف سیاسی از اصلاح‌طلب و اصولگرا چهره‌های برجسته دیگری هم بودند که توانستند در بزنگاه‌ها نقش ایفا کنند؛ چهره‌هایی مانند محمود صادقی، پروانه سلحشوری و غلامرضا حیدری، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه. در این مجلس در کنار علی لاریجانی، مسعود پزشکیان، علی مطهری، افرادی مانند احمد سالک و مجتبی ذوالنور و سیدحسین نقوی هم حضور داشتند.
محمودصادقی از جمله افراد لیست امید بود که حضور در مجلس را تنها به نشستن روی صندلی خلاصه نکرد و از همان ابتدا نشان داد از نماینده‌های خاص این دوره است. هنوز مجلس دهم کار رسمی خود را آغاز نکرده بود که محمود صادقی درباره یکی از پرونده‌های جنجالی پیرامون وزارت علوم اظهارنظر و اعلام کرد که نظر تمام بورسیه‌ها غیرقانونی بوده است، ماجرایی که باعث شد تعدادی از دانشجویان بورسیه علیه او شکایت کنند. اما جنجال بزرگتر او در همان سال اول فعالیت مجلس رقم خورد؛ جایی که از مقامات درخواست کرد که در خصوص شایعات موجود درباره واریز میلیاردها تومان از وجوه قوه قضائیه به حساب‌های شخصی آملی لاریجانی، رئیس این قوه تحقیق و بررسی کنند. این ماجراها منجر به صدور حکم جلب برای او شد، ماموران مقابل منزلش رفتند تا دستگیر شود اما با پیگیری‌های صورت‌گرفته، دستگیری منتفی شد.
همچنین در بین 17 زنی که توانستند در انتخابات اسفند 97 به مجلس دهم راه یابند، پروانه سلحشوری را می‌توان از جمله فعال‌ترین‌ها دانست. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که او در جریان کار در مجلس دهم داشت، تلاش ویژه برای شکسته شدن طلسم حضور زنان در ورزشگاه بود که سرانجام در دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و لائوس این طلسم شکسته شد و زنان ایرانی با شکسته شدن قفل‌ها توانستند به ورزشگاه راه یابند. یکی دیگر از حاشیه‌های مهمی که پیرامون او وجود داشت، مربوط به اواخر کار مجلس دهم بود. او در آذر سال 98 نطقی طوفانی کرد و در آن با بیان اینکه «ما پاسخگوی مادران داغدار و پدران رنج‌کشیده که شرمسار فرزندان‌شان هستند، باید باشیم؛ اگر خداوند و ملت اقتداری به ما داده است، این اقتدار نباید در جهت اعمال سلیقه خودمان باشد.» اعلام کرد، در اعتراض به نظارت‌های تنگ‌نظرانه و نحوه برخورد با اعتراضات آبان 98 قصد کاندیداتوری برای مجلس یازدهم را ندارد.