بازتاب

در پی انتشار مطلبی با عنوان «نسخه خانم معاون برای مردان متمول» به نقل از روزنامه آرمان ملی، روابط عمومی معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده، جوابیه‌ای به شرح زیر ارسال نموده که در پی می‌آید:

تحریف هم حدی دارد نه تا ۱۸۰ درجه !!!

بسیار جای تاسف دارد که افرادی در جایگاه رسانه قلمزنی میکنند که از اولیات امانتداری و اخلاق حرفه ای برخوردار نیستند و سخن خانم دکتر خزعلی را دقیقاً عکس آنچه که ایشان گفته اند، منعکس کردند.

اینکه چگونه نویسنده ای می تواند یک سخن واضح و روشن را ۱۸۰ درجه تغییر دهد و دروغ های نچسب را به فردی نسبت دهد جای شگفتی دارد!

آیا اینکه خانم دکتر طرح نموده‌اند که مردان متمول به جای ازدواج مجدد و چند همسری اموال خود را صرف ازدواج جوانان مجردی کنند که امکان ازدواج ندارند الگوی بدی است؟

اینکه توصیه کنند که به جای چند همسری موجبات یک همسری را برای جوانان مجرد فراهم آورند پیشنهاد نامناسبی است که نویسنده با غرض ورزی بیحد تیترالگو برای مردان متمول را برای تخریب چهره ایشان و تشویش اذهان مردم انتخاب می کند و در صدد تحریک بانوانی است که به نوشته خودشان اکثریت موافق چنین امری نمی باشند؟!

دکتر خزعلی در جواب خبرنگار که نظر ایشان را در مورد چند همسری می پرسد می‌گویند:

من قبلاً هم گفته ام، کسانی که واقعا توان این را دارند که چند همسری داشته باشند و کفایت اقتصادی برای چند همسر داشته باشند، چقدر خوب است که توانایی اقتصادیشان را به جوان هایی که میخواهند ازدواج کنند اختصاص بدهند، و اجازه بدهیم جوان های مجرد که بسیار زیاد هستند در جامعه شرایط ازدواج برایشان فراهم شود.

در سال ۱۴۰۰ هم دکتر خزعلی در پاسخ خبرنگار همین مطلب را ذکر فرموده‌اند که با وجود اینکه در قانون در صورت موافقت همسر اول این مسئله وجود دارد ولی من توصیه می کنم به جای چند همسری ،آقایون تلاش کنند زمینه ازدواج جوانان مجرد را فراهم نمایند نه اینکه فرد متاهل مجدد به ازدواج روی آورد و هزاران جوان مجرد به دلیل نداشتن امکانات ازدواج محروم بمانند آنچه دکتر خزعلی به آن توصیه کرده مطابق نص صریح آیه قرآن است که می فرماید:

وَأَنکِحُوا الأَیَامَى مِنْکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ

خداوند از مردم می خواهد که اسباب ازدواج جوانان فقیر را فراهم کنند و در ادامه آیه وعده می دهد که اگر فقیر هستند خداوند آنها را از فضل خود بهره مند خواهد کرد.

دکتر انسیه خزعلی تلاش میکند ترغیب و تشویق کند که افراد اموال خود را برای ازدواج جوانان به کارگیرند به جای آنکه به منفعت و لذت خود بیندیشند و آیا ایده و طرحی بهتر از این برای مردان متمول وجود دارد؟ که به جای ازدواج مجدد و سست کردن زندگی خانواده خود و از هم پاشیدن آن و سلب آسایش همسر اول، اموال خود را برای تاهل جوانان مجرد هزینه نمایند.

در مورد پرسش دوم خبرنگار که پرسید این را به حساب اسلام می گذارند دکتر خزعلی میگوید در اسلام شرایط ویژه و خاصی وجود دارد (اشاره به مساله ضرورت و عدالت) سپس به تبیین این امر در کتاب استاد مطهری ارجاع می دهند که نویسنده مغرض آرمان ملی بخشی از نظرات شهید مطهری را ذکر میکند و بخشی را نمی آورد و با وجود اینکه همین بخش هم دلالت بر اصالت تک همسری و ذکر ایرادات شهید مطهری بر چند همسری و تعهدآوری چند همسری دارد ولی نویسنده مذکور در پایان نتیجه میگیرد که خانم خزعلی موافق چند همسری است و پس از نسبت غلط این سخن به ایشان با ادبیات دون شأن یک خانم نویسنده از اینکه چرا همسر ایشان به این نسخه عمل نکرده و همسر دوم اختیار نکرده سخن می‌گوید.

لازم است بدانید خانم دکتر خزعلی به این امر یعنی کمک به ازدواج جوانان مجرد اعتقاد قلبی دارد لذا تمام حقوق استادی دانشگاه را نیز صرف چنین اموری یعنی ازدواج جوانان و حفظ خانواده ها می نماید.

در ادامه توجه نویسنده را به بخش دیگر از مکتوبات شهید مطهری که نویسنده آن را سانسور کرده و اشاره دکتر خزعلی( آنجا که میگوید چند همسری شرایط و ویژگی های خاص می خواهد) دقیقاً به این بخش است جلب می‌کنم.

"اصلاح دیگری که اسلام به عمل آورد، این بود که عدالت را شرط کرد و اجازه نداد به هیچ وجه تبعیضی میان زنان یا میان فرزندان آن ها صورت بگیرد. قرآن کریم در کمال صراحت "فرمود فان خفتم أن لا تعدلوا فواحده" اگر بیم دارید که عدالت نکنید، یعنی اگر به خود اطمینان ندارید که با عدالت رفتارکنید، پس به یکی اکتفا کنید".

همچنین استاد مطهری در جای دیگر تصریح دارد: "در فقه اسلامی میگویند:" اگر بیم داری که استعمال آب برای بدنت زیان دارد وضو نگیر"،" اگر بیم داری که روزه برایت زیان دارد روزه نگیر " . این دو دستور در فقه اسلامی رسیده است. شما افراد بسیاری را می بینید که می پرسند میترسم آب برایم زیان داشته باشد، وضو بگیرم یا نگیرم؟ می ترسم روزه برایم ضرر داشته باشد، روزه بگیرم یا نگیرم؟ البته این پرسش ها پرسش های درستی است. چنین اشخاصی نباید وضو بسازند و نباید روزه بگیرند. ولی نص قرآن کریم است که "اگر بیم دارید که نتوانید میان زنان خود به عدالت رفتار کنید، یک زن بیشتر نگیرید" . با این حال آیا شما در عمر از یک نفر شنیده اید که بگوید میخواهم زن دوم بگیرم اما بیم دارم که رعایت عدالت و مساوات میان آن ها نکنم، بگیرم یا نگیرم؟ من که نشنیده ام حتماً شما هم نشنیده اید. سهل است، مردم ما با علم و تصمیم اینکه به عدالت رفتار نکنند، زنان متعدد میگیرند و این کار را به نام اسلام و زیر سرپوش اسلامی انجام می دهند. این ها هستند که با عمل ناهنجار خود اسلام را بدنام می‌کنند".

اندک تأملی در این فراز کتاب شهید مطهری کافی است تا ثابت شود که نسبت دادن نظریه ترغیب به چندهمسری مردان متمول به معاون رئیس جمهور تا چه اندازه کذب است. بدیهی است همان طور که انسیه خزعلی در مطلب خود به شرایط اسلام برای تعدد زوجات اشاره کرده، شرط عدالت و دشواری امکان تحقق آن نزد مردان و از طرفی منع صریح قرآن از چندهمسری به دلیل بیم ناتوانی نسبت به رعایت عدالت، دلیل محکمی است بر اینکه معاون رئیس جمهور نه تنها در مقام دعوت مردان متمول به چند همسری نیست، بلکه از ایشان می خواهد با دستگیری مالی از جوانان محروم از امکان ازدواج ،زمینه تشکیل زندگی را برای آن ها فراهم کنند و از عواقب افتادن در ورطه ظلم و بی عدالتی در صورت چند همسری بپرهیزد.

در جای دیگر نیز شهید مطهری به این اصل و شرط مهم یعنی عدالت اشاره می فرمایند:"در دنیای قبل از اسلام اصل عدالت به هیچ وجه رعایت نمی شد، نه میان خود زنان و نه میان فرزندان آنها، در مقاله ۲۷ از کریستینسن و دیگران نقل کردیم که در ایران ساسانی رسم تعدد زوجات شایع بود و میان زنان و همچنین میان فرزندان آنها تبعیض قائل می شدند یکی یا چند زن ، زنان ممتاز (پادشاه زن ) خوانده می شدند و از حقوق کامل برخوردار بودند، سایر زنان بعنوان چاکر زن و غیره خوانده می شدند و مزایای قانونی کمتری داشتند . فرزندان چاکر زن اگر از جنس ذکور بودند در خانه پدر به فرزندی پذیرفته می شدند و اگر دختر بودند به فرزندی پذیرفته نمی شدند اسلام همه این رسوم و عادات را منسوخ کرد و اجازه نداد که برای یک زن یا فرزندان او امتیازات قانونی کمتری قائل گردند.

ویل دورانت در جلد اول تاریخ تمدن ضمن بحث از تعدد زوجات میگوید "به تدریج که ثروت نزدیک فرد به مقدار زیاد جمع می شد و از آن نگرانی پیدا می کرد که چون ثروتش به قسمت های زیادی منقسم شود سهم هر یک از فرزندان کم خواهد شد، این فرد به فکر می افتاد که میان زن اصلی و سوگلی، و همخوابه های خود فرق بگذارد تا میراث تنها نصیب فرزندان زن اصلی شود."

این جمله میرساند که تبعیض میان زنان و فرزندان آنها در دنیای قدیم امر رایجی بوده است. ولی عجیب این است که ویل دورانت بعد به سخنان خود چنین ادامه میدهد:" تا نسل معاصر ، تقریبا زناشوئی در قاره آسیا بدین ترتیب بوده است. کم کم زن اصلی مقام زن منحصر بفرد را پیدا کرد و زنان دیگر یا محبوبه های سری مرد شدند و یا اصلا از میان رفتند" ویل دورانت توجه نکرده یا نخواسته توجه کند که چهارده قرن است که در آسیا در پرتو دین مقدس اسلام رسم تبعیض میان فرزندان منسوخ شده است. یک زن اصلی و چند محبوبه سری داشتن جزء رسوم اروپائی است نه ،آسیائی این رسم اخیرا از اروپا به آسیا سرایت کرده است.

همچنین باید توجه داشت که هر دو رهبر بزرگ انقلاب تقید به تک همسری داشتند و چند همسری را برای نزدیکان خود نمی پسندیدند بلکه در صورت خوف عدم عدالت آنرا جایز نمی‌دانستند.

آنچه در پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای منتشر شده، در نظر ایشان بنا بر ادله معتبر دینی، چند همسری مردان مباح اما غیر مستحب است اما از آنجا که مطابق دلایل قرآنی جواز آن مشروط به اطمینان از رعایت عدالت بین همسران شده است. بنابراین هر گاه از نظر عقلایی عدم تحقق رعایت عدالت بین همسران محتمل ،باشد ازدواج مجدد شوهر جایز نیست.

در همین راستا دشوار بودن رعایت عدالت بسیاری از مردانی را که پایبند به رعایت توصیه های اسلامی هستند به این نتیجه میرساند که تک همسری برای آنان مناسب تر است؛ از این رو عملاً مشاهده می‌کنیم که در جوامع اسلامی از صدر اسلام تا کنون، با آن که حق انتخاب بیش از یک همسر برای مردان به رسمیت شناخته شده است، اما عملاً درصد بسیار اندکی از مسلمانان بیش از یک همسر انتخاب کرده اند.

کسانی از تلاش برای بد جلوه دادن چهره اسلام سخن میگویند که سردمداران آنها و کعبه های آمالشان چه در دوران پهلوی چه در روسای جمهور کشورهای غربی زندگیهایی دارند مالامال از فساد، زنبارگی و بهره کشی از جنس مونث بدون هیچ تعهد و به عهده گرفتن پیامدهای آن اینان به اسلامی خرده می‌گیرند که در برابر هر رابطه ای تعهدی و حقی قائل میشود و اجازه نمی‌دهد زن ابزاری باشد برای بهره کشی و مرد بتواند او را وسیله لذت جویی خود قرار دهد بدون اینکه تعهدی در برابر او یا فرزندی که از این ارتباط به وجود میآید داشته باشد و این گونه است شرایط دردناک زنان در جوامع غربی و روز به روز شاهد بهره کشی از جسم زنان و تبدیل آنها به کالای جنسی و وجود خانواده های تک والدی زنان افسرده و بالا رفتن خودکشی در میان آنها هستیم.

لذا در سیره رهبران دینی و سران جمهوری اسلامی شاهد تقید به ادای حقوق زن هستیم و رواج تک همسری و عدم ارتباط خارج از چهارچوب خانواده از مزایا و زیبایی‌های احترام به زنان در جمهوری اسلامی می‌باشد.

امام رحمت الله علیه وقتی مورد سوال قرار می‌گیرند که چرا تک همسری را انتخاب کردند می‌فرمایند من حق همین یک زن را هم نمی‌توانم ادا کنم در حالی که سلوک حضرت امام بیانگر آن است که تلاش می‌کردند با نهایت احترام به همسر خود رفتار می‌کردند حتی از درخواست هرگونه کاری از همسر خود اجتناب می‌کردند و همانگونه رهبر انقلاب معتقدند که مردان وظیفه بزرگی در برابر زنان دارند و زنان هیچگونه وظیفه ای برای انجام کار در منزل ندارند.

پاکی روابط در سران حکومت دینی و احترامی که دینداران برای همسرانشان قائلند و جایگاهی که زن در مکتب اسلام دارد و تقدسی که در فرهنگ ایرانی اسلامی برای مادر دختر و خواهر در نظر گرفته می‌شود را مقایسه کنید با فرهنگ منحط غربی! مسئولیت‌هایی که اسلام به مرد سپرده در قبال خانواده بسیار سنگین است و لذا مرد نمی‌تواند به راحتی مسئولیت چند خانواده را عهده دار شود از یک سو خداوند به مردان می‌گوید زنان از شما پیمانی سخت و محکم گرفته‌اند و لذا مردان در قبال زنان مسئولیت کامل و تمام دارند و از سوی دیگر از مردان می‌خواهد که با رفتار خوب در زندگی با زنان معاشرت کنند و در بسیاری از اوقات چند همسری این اصول را مورد خدشه قرار می‌دهد و مردی که نتواند رفتار صحیح و تعهدات مادی و معنوی خود را در مورد خانواده در زندگی پیاده کند قطعاً چند همسری برای او مجاز نخواهد بود.