تمجید بزرگان از مقاومت مردم
«حضور نیروهای مردمی در عملیات بیت‌المقدس نسبت به عملیات‌های دیگر بسیار گسترده بود و [فقط] در مرحله سوم عملیات که نیروهای ایران در شمال شلمچه با کمبود نیرو روبه‌رو شدند، ۶ هزار نیروی بسیج آموزش‌دیده به کمک رزمندگان کشورمان شتافتند و این امر یکی از دلیل‌های اهمیت عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر محسوب می‌شود.»
بخشی از کتاب جنگ به روایت فرمانده نوشته سرتیپ دوم سعید پورداراب از فرماندهان لشکر 21 حمزه سیدالشهدا در جنگ است که به نقش تاثیرگذار مردم در ایجاد حماسه بزرگ آزادسازی خرمشهر اشاره دارد.
یکی از موارد و نکته‌های ویژه‌ای که از روز حمله عراق به خاک ایران و تا آزادسازی خرمشهر وجود دارد و به‌عبارتی می‌توان برای آن نقشی ویژه قائل شد، مقاومت و تلاشهای نیروهای مردمی مقابل ارتش بعث بود.
نکته‌ای که در کلام بزرگان انقلاب و فرماندهان جنگ به آن اشاره شده و به تمجید از مردم پرداخته‌اند. در زیر اشاره‌ای به بخشی از این اظهارنظرها خواهد شد:
امام‌خمینی، بنیانگذار انقلاب: «ما هر روز شاهد یک پیروزی‌هایی در جبهه‌ها هستیم[به‌واسطه‌ی] همه آنها که سرتاسر این جبهه‌ها فعالیت می‌کنند و آنها هم از همین طبقه محرومند، لکن طبقه فوق همه طبقات هستند. چنانچه شما هم و همه کسانی که، زن و مردی که، در پشت جبهه هستید همه مشغول به فداکاری و مشغول به جنگ هستید.
آنها در جبهه جنگ می‌کنند و شما در پشت جبهه و این از خصوصیات انقلاب اسلامی است، این از خصوصیات اسلام است، این از چیزهایی است که اسلام تعلیم کرده است بر شما. و شما از روز اول قیام کردید و برای اسلام قیام کردید و الان هم چون حکومت خودتان را اسلامی می‌دانید و ارتش خودتان را اسلامی می‌دانید، از این جهت، همه با هم بدون اینکه در فکر این باشید که یک افتخاری برای خود، شخص خودتان، ایجاد کنید، مشغول هستید به فداکاری و شاید در دنیا نظیر نداشته باشد این نحوی که در ایران ملت از ارتش پشتیبانی می‌کند.
در دنیا شاید بی‌نظیر باشد و شاید در طول تاریخ هم نظیری برایش نتوانیم پیدا بکنیم که بچه‌های کوچک و جوان‌های نیم‌سال و زن‌ها، پیرزن‌ها، نوعروس‌ها، نودامادها، همه با هم در این جبهه حاضرند و صحنه جنگ، صحنه‌ای است که ملت همه در آن حاضر هستند.»(سخنرانی در جمع اقشار مختلف مردم جنوب تهران؛ 16 فروردین 1360)
امام‌خمینی؛ بنیانگذار انقلاب: «سپاه پاسداران که رکنی بزرگ در پیروزی انقلاب اسلامی است با اقتدا به مولای خود سیدمظلومان، علیه‌الصلوة والسلام، نجاتبخش ملت ایران و اسلام عزیز از شب‌های تاریک و ظلمانی ستمشاهی بوده، و در پاسداری از انقلاب و هدف‌های آن عاملی مؤثر و رکنی رکین بوده و هست.
سپاه در جبهه‌های دفاع مقدس از اسلام و میهن اسلامی، با وحدت و انسجام کامل با ارتش معظم و بسیج عزیز و ژاندارمری و عشایر مکرم و سایر قوای نظامی و انتظامی و مردمی، چون صفی آهنین و بنیانی مرصوص پایداری نموده و دشمنان اسلام و بشریت را از میدان‌های نبرد مفتضحانه رانده است، و برای خود و اسلام و میهن معظم ایران افتخارهایی آفریده است که تاریخ فراموش نخواهد کرد، و حضرت بقیة‌الله ارواحنا لتراب مقدمه‌الفداء از نظر مبارک نخواهد برد، و پروردگار جل و علا بر خدمتگزاران به اسلام و میهن اسلامی، که این رزمندگان بحمدالله تعالی از آنان‌اند، رحمت و برکت خود را دریغ نخواهد فرمود.» (پیام به مناسبت آزادسازی خرمشهر، ششم خرداد 1361)
آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای؛ رئیس‌جمهوری وقت: این جبهه‌های جنگ که پر است از مردم غیرموظف، یعنی غیرنظامیانی که به عشق فداکاری، سلاح به دست گرفته‌اند و در خدمت انقلاب می‌جنگند... بدانید برادران و خواهران عزیز من در سرتاسر کشور که اگر انتخاب شما و جهاد شما و انفاق شما و کمک شما و اغماض شما و حمایت شما و حضور شما در همه صحنه‌ها نمی‌بود، ما در مقابل دشمن این‌قدر احساس قدرت نمی‌کردیم.
امروز ما در مقابل قوی‌ترین قدرت‌های عالم، یعنی در مقابل آمریکا، احساس قدرت می‌کنیم. علت این احساس قدرت این است که شما هستید. یعنی یک نیروی لایزال و تمام‌نشدنی. اگر شما بی‌تفاوت بودید، اگر به جنگ و صلح و انفاق و آباد کردن و عمران و سازندگی بی‌اعتنا بودید، قطعاً هیچ‌کس نمی‌توانست از مسئولان ادعا کند که... این تهاجم عظیم همه‌جانبه‌ای که امروز از طرف قدرت‌های بزرگ به ما می‌شود، قابل تحمل است... در همه صحنه‌های سیاست داخلی و خارجی ما نقش مردم همین اندازه تعیین‌کننده است.» (خطبه‌های نمازجمعه 14 خرداد 1361)
اکبر هاشمی‌رفسنجانی؛ رئیس مجلس وقت: «سرانجام وعده الهی که همانا نصرت و یاری مؤمنین است محقق گشت و خونین‌شهر عزیز پس از 20 ماه که تحت سلطه و سیطره مزدوران بعثی عراق بود، از لوث وجود این کافران جنایتکار پاک گردید. این پیروزی معجزه‌آسا و این فتح مبین که با الطاف پنهانی و آشکار خداوند منان و با رشادت‌ها و جانبازی‌ها و ایثارگری‌های رزمندگان و دلاوران اسلام از ارتش و سپاه و عشایر و بسیج به وقوع پیوست، دگربار خاطره پیروزی‌های صدر اسلام را زنده کرد و به دنیای کر و کور مادی‌گرا برای چندمین بار پیروزی خون بر شمشیر و ایمان برسلاح را ثابت کرد.
این پیروزی عظیم که نقطه عطفی در تاریخ مبارزات مستضعفین بر علیه مستکبرین مسلح به‌انواع سلاح‌های غربی و شرقی است، باید الگو و اُسوه‌ای برای همه نهضت‌های رهایی‌بخش اسلامی باشد و بدانند که تنها راه نجات آنها بازگشت به ارزش‌های اصیل اسلام و تکیه بر نیروی عظیم ایمان است و بس. این فتح بزرگ بر امام عظیم‌الشأن و فرمانده کل و سپاهیان سلحشور اسلام و امت عزیز و همچنین مستضعفین جهان مبارک باد.» (پیام به مناسبت آزادسازی خرمشهر)
اکبر هاشمی‌رفسنجانی؛ رئیس مجلس وقت: «اولین مسئله اهمیت این کاری است که در این دو روز اتفاق افتاده است. شاید جنگ‌شناسان و مورخان تاریخ جنگ‌های دنیا بتوانند قضاوت کنند که چنین چیزی که در این دو روز در جنوب خوزستان اتفاق افتاد در تاریخ دنیا نظیر نداشته باشد. بیش از بیست هزار مسلح با آن همه اسلحه دریک حمله برق‌آسا این‌چنین ضعیف و بزدل و ترسو تسلیم جوان‌های شجاع ازجان‌گذشته‌ای که با دوره‌های کوتاهی از آموزش نظامی بر آنها یورش بردند و آن منظره‌ای که ما در تلویزیون دیدیم و آن فیلمی که پریشب و دیشب پخش شد و آن حالی که رزمندگان ما در دمِ سنگرهای تاریک این بزدلان داشتند، اینها چیزهایی است که شاید هیچ جنگی در دنیا نتواند منعکس بکند.» (نطق پیش از دستور؛ 4 خرداد 1361)
اکبر هاشمی‌رفسنجانی؛ رئیس مجلس وقت: «بیست ماه است که این افسران و جوانان پاسدار ما و بسیجی‌ها و مردم ما در بیابان‌های گرم خوزستان و در کوه‌های سرد غرب و زیر برف و باران جنگ کردند و تازه به مرزی رسیدیم که می‌توانیم حق‌مان را بگیریم. اگر بخواهیم به این آسانی گول بخوریم و از همه چیز چشم‌پوشی کنیم و اگر این‌قدر نادان بودیم، از روز اول در همان توطئه‌های خود شما تحت تأثیر قرار می‌گرفتیم.
به هر حال شما به همراهی سپاه و بسیج و با حمایت مردم و با حُسن اداره امام و رهبری‌های بسیار خوب امام موفق شدید امروز در دنیای اسلام یک افتخاری برای دنیای اسلام باشید و یک راهی پیش پای محرومان دنیا بگذارید، و موفق شدید که به مردم دنیا یاد بدهید که هر وقت مورد تجاوز قرار گرفتند، این‌قدر صبر کنند و مقاومت کنند و به دشمن فشار بیاورند تا دشمن شکست بخورد و این کاری است که می‌شود در دنیا کرد.» (سخنرانی در جمع فرماندهان نظامی شیراز؛ 23 خرداد 1361)
ابراهیم همت؛ فرمانده سپاه ۱۱ قدر و فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله: «جوهر و عرق جنگیدن در نیروهای ما اعم از ارتش یا مردم است که نیروهای بسیج ما را هم تشکیل می‌دهند و از اهمیت هم برخوردار هستند. بسیجی‌های ما که آن‌طور می‌جنگیدند هیچ‌کس جلودارشان نیست؛ مثلاً ما در خرمشهر می‌دیدیم که نیروها با تمام وجود می‌آمدند خرمشهر.» (مشروح مذاکرات فرماندهان سپاه پاسداران، کتاب مباحث استراتژیک جنگ تا پایان سال 1361)
قاسم سلیمانی؛ فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله: «یکی از مسائل عمده‌‌ای که باعث شد ما در مرحله اول جنگ یعنی تا آزادسازی خرمشهر پیروز شویم، وحدتی بود که مردم در خصوص جنگ داشتند. همه به این نتیجه رسیده بودند به هر صورتی که هست دشمن را بیرون کنند و بکوبند و این است که همه غیرتمندها که در شهرها بودند[در جبهه‌های] جنگ جمع شدند و اگر ما نگاه کنیم می‌بینیم که ۱۰ هزار شهید داده‌‌ایم که حداقل پنج هزار[نفر از آنها] بچه‌هایی بودند که می‌بایست در آینده فرماندهان جنگ می‌شدند. بچه‌های باتعصب و خوبی که خوب می‌جنگیدند و با قوت و شهامت می‌جنگیدند و شهید شدند.»(مشروح مذاکرات فرماندهان سپاه پاسداران، کتاب مباحث استراتژیک جنگ تا پایان سال 1361)
محسن رضایی؛ فرمانده وقت کل سپاه: «پیروزی فتح‌المبین و آزادی خرمشهر در بهار سال گذشته بیانگر این بود که آغاز جدیدی برای انقلاب اسلامی پیدا شده است و این دو پیروزی بزرگ که طلیعه آغاز جدیدی برای انقلاب بود، هم مردم خودمان، هم خود ما و هم دنیا را در مقابل معنای بزرگی قرار داد و آن این بود که جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی و اسلام برخلاف آن چیزی که فکر می‌کردند، وجود پراهمیتی است که باید به آن بها بدهند و برایش احترام قائل باشند.
در تمام دوران بعد از بهار سال گذشته در تمام کنفرانس‌ها و سمینارها و جلسه‌ها و همه مسائل،[عملیات] فتح‌المبین و آزادی خرمشهر و [عملیات] بیت‌المقدس، اعتبار و ارزش خاصی برای مردم کشور ما به دست آورد و به‌گونه‌‌ای شده بود که در کنفرانس غیرمتعهدها در چند هفته پیش با اینکه ما موقع [عملیات] والفجر[مقدماتی] قرار داشتیم و ناکامی را هم که دیده بودیم با همین حال و با اینکه تمام سران کشورها صحبت کرده بودند که جنگ به سرعت باید تمام شود، اما از هیبت فتح‌المبین و بیت‌المقدس و اعتباری که رزمندگان اسلام برای ملت‌شان و اسلام حاصل کرده بودند، دشمنان ما نتوانستند با قاطعیت حتی در قطعنامه‌شان اسمی از جنگ بیاورند.» (مشروح مذاکرات فرماندهان سپاه پاسداران، کتاب مباحث استراتژیک جنگ تا پایان سال 1361)
