جامعه فراموششده
زلزله در غرب افغانستان و استان هرات خسارت و تلفات فراوانی بهجا گذاشته است. تاکنون حدود ۲۵۰۰ نفر اعلام شده، ولی بهطور قطع به تعداد آنان اضافه میشود. نگاهی به
زلزله در غرب افغانستان و استان هرات خسارت و تلفات فراوانی بهجا گذاشته است. تاکنون حدود ۲۵۰۰ نفر اعلام شده، ولی بهطور قطع به تعداد آنان اضافه میشود. نگاهی به تصاویر منتشرشده از مناطق زلزلهزده نشان میدهد که جوامع توسعهنیافته چگونه در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی ضربهپذیر هستند؛ آن از نیم قرن جنگ و این هم از آخرین زلزله. در اغلب مناطق، خانهها تبدیل به تلی از خاک شده است. روشن است که حکومت طالبان به علت قومی بودن که از پشتونها هستند، رغبت کافی برای نجات مردم این منطقه ندارند، حتی اگر رغبتی هم باشد، بعید است که توان کافی برای این کار داشته باشند. فقدان زیرساختهای ارتباطی و جاده و کمبود امکانات مکانیکی و ظرفیت اقتصادی اندک، موجب میشود که مردم زندهمانده برای نجات خود و نزدیکانشان در وضعیت استیصال قرار گیرند.
شاید گمان کنیم که ماجرای جنگ غزه موجب شده که جهان به این حادثه تأسفبار واکنش نشان ندهد. بهطور قطع، بخشی از ماجرا این است ولی این بخش کوچک ماجراست. علت اصلی را باید در ساختار سیاسی داخلی و نیز در روابط بینالملل این کشور دانست. ساختار یکهسالار طالبان که مبتنی بر یک ذهنیت بسته و محدود از دین و بدتر از آن از یک قوم است، نوعی شکاف میان مردم افغانستان با این ساختار ایجاد کرده که نسبت به یکدیگر بیاعتماد شدهاند و انتظار کمکهای انسانی و رسمی از میان رفته است.
ولی مسئله مهمتر، نامشروع بودن حکومت طالبان نزد کشورهای دیگر و نظام جهانی است که چوب این عدممشروعیت را مردم زلزلهزده میخورند. در واقع، همه نگران هستند که کمک به زلزلهزدگان مبنایی برای مشروعیتیابی حکومت طالبان شود. از سوی دیگر، چون اعتماد کافی به این حکومت ندارند، نگران آن هستند که کمکهای ارسالی صرف امور حکومتیها شود و از آنجا که طالبان هم احتمالاً اجازه ورود مستقیم به کمکرسانی و عمل مستقل به کشورهای دیگر نمیدهد و نهادهای امدادی مستقل نیز ندارند، کمکهای امدادی و نجات نیز روانه این کشور و مردم نخواهد شد. حکومت طالبان جامعه افغانستان را نزد افکار عمومی جهانی به ورطه فراموشی پرت کرده است.
اکنون و در آستانه پاییز و سرمای زمستان هستیم و بعید است که این مردم بتوانند با این شرایط در مناطق زلزلهزده دوام بیاورند، به احتمال قوی باقیماندهها ترجیح میدهند که بار سفر را بسته و به حاشیه شهرهای داخل افغانستان یا کشورهای همسایه عزیمت کنند. این وضعیت منطقه ما است. گمان نکنیم که کشورهای اطراف ما اگر توسعهنیافته یا ناامن باشند، ما در امان خواهیم بود.