رویکردی سیاستی و مبتنی بر گفت‌وگو

ریشه تشتت فکری در جامعه کنونی ایران در چیست؟ چرا رفتارها و افکار تا این اندازه قطبی و مخالف یکدیگر شده‌اند؟ در پاسخ می‌توان گفت که راه گفت‌وگو و تفاهم را گم کرده‌ایم. برای رسیدن به تفاهم باید با ادبیاتی روشن و منطقی و منجر به نتیجه سخن گفت؛ ادبیاتی که هم اصول علمی را رعایت کند و هم محدودیت‌های اجتماعی و دینی و سیاسی را. هم منافع و خواست مردم را لحاظ کند و هم عملی بودن سیاست‌ها را. اگر از این زاویه نگاه کنیم، شکاف نظری و عملی در موضوع حجاب خیلی عمیق شده است، علت آن نیز دوری از کاربرد این منطق و ادبیات در عرصه عمومی است. گزارش کارشناسی که روز گذشته به پیوست اطلاعیه‌ آقای خاتمی منتشر شد، به‌خوبی می‌تواند این خلأ گفتمانی را پر کند و راهی برای تفاهم ملی بگشاید. این گزارش که در آستانه بررسی لایحه حجاب در مجلس منتشر شده، می‌تواند مبنا و ساختار مناسبی برای شکل‌گیری یک گفت‌‌وگوی ملی با هدف رسیدن به یک اجماع نظری و عملی در موضوع حجاب باشد. لایحه در دست بررسی مجلس به‌کلی فاقد منطق استوار و به دور از عقلانیت و تحلیل اجتماعی و مهمتر از همه به دور از منطق فقهی و فلسفه جرم است و شکاف موجود میان جامعه و حکومت یا قوانین آن را بیشتر می‌کند و موجب افزایش تنش خواهد شد. در نقطه مقابل آن، گزارش تحلیلی و کارشناسی منتشرشده از طرف آقای خاتمی ضمن توضیح جوانب شرعی و جامعه‌شناختی و حقوقی و مدیریتی، راهکارهای بسیار روشنی را برای فهم مسئله حجاب و پوشش در اختیار خواننده و مردم قرار می‌دهد و از نظر عملی به افق‌گشایی در قانونگذاری یا اجرا و رفتار و حتی کیفیت تبلیغات منجر می‌شود. این گزارش یک الگوی مناسب جهت تحلیل و اتخاذ راهبرد در موضوعات دیگر کشور نیز هست. گزارشی که محدودیت‌های هر حکومتی را در انتخاب سیاست نشان می‌دهد. چارچوب این گزارش نشان می‌دهد که برای فهم مسائل جامعه نیاز به زدن انگ و تندی کردن علیه یکدیگر نیست. نه نیازی به دین‌ستیزی است و نه نیازمند ستیز با دیگران با سپر دین است. این گزارش الگویی روشن برای نحوه ورود و تحلیل و بررسی موضوعات جامعه ما به منظور خروج از این وضع متشنج و بحرانی است.