همه یعنی همه نه اقلیت کوچک
کدام نهادها بزرگترین تهدید برای تخریب، و بهترین فرصت برای تحکیم این همبستگی شکلگرفته، هستند؟ بیتردیدی صداوسیما تهدید و فرصت است. اگر در عمل همچنان که تاکنون بوده، اقلیتی بسیار محدود بخواهد خود را جای «همه» غالب کند، این همبستگی دیری نخواهد پایید.
تاریخ به ما آموخته است که فارغ از روحیه زیادهخواه و توسعهطلب که منشأ جنگ است، برای فرار کردن از مشکلات داخلی هم میتوان به دسیسه و جنگ متوسل شد.
نمونه آن همین نتانیاهو است؛ کسی که از دو سال پیش در مرز سقوط و تغییر نخستوزیری قرار داشت و پرونده فساد او هر روز قطورتر میشود و چهبسا محکومیت جدی پیدا کند؛ ولی جنگ اخیر در غزه موجب بازسازی حیات سیاسی او شد و هنگامی که این جنگ فروکش کرد، حمله به ایران را دستورکار خود قرار داد تا دوباره نفس سیاسی بکشد.
چرا چنین ترفندی کاربرد دارد؟ چون هنگام جنگ روحیه همبستگی تقویت میشود و رهبران سیاسی میتوانند فساد یا ضعفهای خود را در سایه این همبستگی بپوشانند. این همبستگی نمودهای دیگری هم دارد. خیلی از اختلافات میان مردم و جامعه مدنی نیز منجمد میشود.
در جنگ جهانی دوم چه بسیار نیروهای راست و چپ که رقابت شدیدی با هم داشتند، ولی پس از حمله نازیها با هم کنار یک میز نشستند. چرا؟ چون اولویت اول هر دو، حفظ کشور از اشغال بیگانه بود و نه سیاستهای اجتماعی و اقتصادی.
نیمه اول این درس را نتانیاهو گرفته بود که این جنگ را راه انداخت تا بلکه برای مدتی پشت همبستگی اسرائیلیها پنهان شود. ولی نیمه دومش را فراموش کرد که مردم و عموم جریانهای سیاسی-اجتماعی کشور مورد تجاوز قرار گرفته، به پیشواز او نخواهند آمد و آنان هم به نحو دیگری و علیه او همبسته میشوند.
این دستاورد مهم در ایران کنونی به قیمت زیادی به دست آمده است و باید آن را حفظ کرد؛ بهویژه جامعه ایران که از دوقطبی خانمانبراندازی در رنج بود. با این ملاحظه باید به استقبال سخنان آقای پزشکیان در جلسه اخیر هیئت دولت رفت؛ آنجا که گفت: «دشمن به دنبال ایجاد بلوا در داخل بود که موفق نشد و امیدوارم که این جنگ ما را بیدار کند. مردم و نیروهای مسلح و هنرمندان و چهرهها و سیاسیون و حتی برخی زندانیان و آن سیاسیونی که از نظام و حکومت گله داشتند هم یکصدا از تمامیت ارضی کشور دفاع کردند و این خیلی باارزش است.
باید قدر این مردم را بدانیم و دست از اختلاف برداریم و دست به دست هم دهیم. رژیم صهیونیستی کاری کرد که ما بیشتر از پیش متوجه شویم که این، «همه» مردم ایران هستند که میتوانند از کشور دفاع کنند؛ نه یک حزب و یک اقلیت و دستهای از مردم. دیدیم که در این جنگ ایرانیان از همه اقشار و گروهها حتی آنها که خارج از کشور هستند، از ایران دفاع کردند.»
کدام نهادها بزرگترین تهدید برای تخریب، و بهترین فرصت برای تحکیم این همبستگی شکلگرفته، هستند؟ بیتردیدی صداوسیما تهدید و فرصت است. اگر در عمل همچنان که تاکنون بوده، اقلیتی بسیار محدود بخواهد خود را جای «همه» غالب کند، این همبستگی دیری نخواهد پایید.
گو اینکه اگر در این ۱۲روز هم عملکرد موثری داشت، میتوانست نقش مثبتی در تقویت این همبستگی ایفا کند که این فرصت گذشت. ولی اکنون همبستگی مزبور ضربهپذیر هم شده است. به نقطه اوج رسیده و باید حداقل در همانجا حفظ و تثبیتش کرد.
ولی ظاهراً امیدی به فرصتطلبی مثبت از این رسانه نیست؛ چون همچنان، اغلب این افراد معدود و کممایه و دارای رویکردی متفاوت از اکثریت ملت مدعوین آن هستند و اخبار و گزارشها هم در همین چارچوب داده میشود.