زیبایی سیاست

نه‌تنها انسان که خداوند هم زیبایی را دوست دارد. زیبایی در اجسام و اشخاص معیارهای بصری و البته سلیقه‌ای دارد ولی برای زیبایی موضوعات انتزاعی و غیرمادی هم می‌توان سنجه‌های مناسب تعیین کرد. امام علی سنجه زیبایی سیاست و‌ حکومت و حاکمان را، عدالت دانسته است.

با این حساب سیاست در ایران و در مفهوم عام آن تا چه اندازه زیباست؟ روی دیگر عدالت ظلم و تبعیض و فساد است که سیاست را به تناسب زشت می‌کند. سوالی که باید از خود بپرسیم این است که سیاست در ایران چقدر زشت یا چقدر زیبا است؟

این پرسش را همه سیاسیون به‌ویژه آنان که داخل قدرت هستند از جمله آقای پزشکیان باید پاسخ دهند. اغلب افراد معتقدند که امسال و در آغاز نوروز و سال جدید وضع اقتصادی خوب نیست و حتی دور از رونق کم‌رمق گذشته است. در گذشته به‌ویژه دهه ۶۰ هم با چنین شرایطی مواجه بودیم ولی وضعیت امروز با گذشته از چند جهت تفاوت دارد.

اول اینکه همه یا اغلب مردم می‌دانستند که چرا وضع‌شان به خوبی گذشته نیست. آن را به شرایط انقلاب و جنگ مرتبط می‌دانستند. دوم هم فاصله عمیقی میان خود و مسئولین نمی‌دیدند. سوم و مهمتر اینکه به آینده امید داشتند. چهارم، شاهد فسادهای نجومی چون نهاده‌های دامی و چای دبش و حقوق‌های نجومی و فساد گسترده نبودند.

اکنون آقای رئیس‌جمهور باید توضیح دهند که در چه وضعیتی هستیم و چرا و چگونه؟ و با این دست‌فرمان به کجا داریم می‌رویم؟

آقای وزیر رفاه دولت که طرفدار عدالت است اعلام کرد که؛ میزان افزایش حقوق کارگران نزدیک به ۳۰ درصد خواهد بود و بر اساس تورم افزایش خواهد یافت. امیدواریم معنای نزدیک به ۳۰ درصد از بالا و بیشتر باشد و نه از زیر ۳۰ درصد. چون اگر افزایش دستمزد در سال آینده ۳۵ درصد باشد احتمالاً برابر تورم امسال خواهد بود که با توجه به روند رو به رشد قیمت ارز چه‌بسا تورم در سال آینده بیشتر هم بشود و باز هم شاهد کاهش رفاه کارگران و مزد و حقوق‌بگیران نسبت به گذشته خواهیم بود.‌

حتماً توجه دارید که در ۴ سال اخیر هزینه خانوار حدود 3/4 برابر رشد داشته است ولی دستمزدهای کارگران و کارمندان حداکثر ۳ برابر شده است. به عبارت دیگر دریافتی آنان نسبت به ۴ سال پیش کمتر هم شده است در حالی که در این مدت حداقل ۱۵ درصد به رشد اقتصادی کشور افزوده شده است و مزد و حقوق‌بگیران نه‌تنها هیچ سهمی از این رشد اقتصادی نبرده‌اند بلکه سهم‌شان تا حدود ۱۰ درصد کمتر هم شده است.

این بی‌عدالتی یا ناشی از نحوه تخصیص منابع، یا به علت فرار سرمایه از کشور است، و تحریم نقش مهمی در این وضع دارد. ضعف‌ها و ناتوانی‌ها در به‌وجود آمدن این وضعیت فراوان است.

تضعیف نظام اداری و کارشناسی کشور از سال ۱۳۸۴، نظام بسیار بسته گزینش و تایید صلاحیت مدیران، فقدان برنامه‌ریزی منسجم و کارآمد، فقدان انسجام در درون حکومت، و... ولی یکی از موارد مهم آن وجود تحریم‌ها است. متاسفانه آقای پزشکیان درباره هر چیزی سخن می‌گویند ولی درباره سیاست‌های خود جهت رفع تحریم حرف چندانی نمی‌زنند.

 پرداختن به تحریم نمادی از کوشش برای رفع موانع رشد و توسعه کشور است و آن را نمی‌توان به یک موضوع فرعی تقلیل داد. یک روزنامه اصولگرا برای توجیه مسئله یا تقلیل دادن تاثیر تحریم نوشته است که: «همه مشکلات اقتصادی ایران ناشی از تحریم نیست. برای نمونه، بحران تورم و افزایش نقدینگی که پیش از تحریم‌ها هم در اقتصاد ایران به چشم می‌خورد، نشان‌دهنده آن است که مشکلات اقتصادی کشور به سیاست‌های داخلی و سوءمدیریت اقتصادی مربوط است.»

این درست است که سوءمدیریت یا ضعف‌های داخلی و از همه مهمتر فقدان انسجام و نبود عقلانیت و برنامه قابل اجرا ریشه بحران‌های ما است ولی دو نکته را هم فراموش نکنیم. اول این که تحریم‌ها بسیار موثر است. قبلاً متوسط تورم حدود ۲۰ درصد بود و رشد اقتصادی نیز خوب بود.

در دوره اصلاحات بیشترین جهش اقتصادی را در مقایسه با کشورهای بزرگ منطقه چون ترکیه و مصر و عربستان داشتیم. ولی این روند در دوره تحریم به‌کلی معکوس شده است و کل دهه ۹۰ رشد اقتصادی نزدیک به صفر داشتیم.

بعلاوه وجود تحریم نیز ناشی از همین ضعف بینشی و مدیریت سیاسی در داخل کشور است که به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل می‌گفت کاغذپاره، و تحریم نمنه! بنابراین هر گونه بهبود مدیریتی حتماً و لابد در رفع و کاهش تحریم‌ها خود را نشان خواهد داد.

تحریم‌ها بیش از ۲۵ درصد شاید هم بیشتر، هزینه مبادلات خارجی را افزایش می‌دهد و یکی از مهمترین علل فساد و خروج سرمایه از کشور است. امیدواریم که آقای رئیس‌جمهور به این مسئله جدی‌تر بپردازند.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید