دو رکن انتخابات
هر انتخاباتی دو وجه دارد؛ اول، وجه شکلی و صورت آن و دیگری، شدت و محتوای اراده مردم است. هر دو رکن آن اهمیت دارد و رعایت آن لازمه یک انتخابات مطلوب است. وضعیت آنها باید در حد استانداردها و پذیرفته‌شده باشد.
در رکن شکلی، وجود نامزدهایی که معرف همه سلایق و علایق جامعه باشند و نیز شفافیت رقابت‌ها و منابع مالی آنها، عدالت در توزیع امکانات عمومی، اجرای دقیق و تضمین‌شده فرآیند رای‌گیری و بالاخره شمارش درست و اعلام نتایج است.
رکن محتوایی نیز شامل تعداد مشارکت‌کنندگان و رویکردهای انتخابی آنها می‌شود. همه این وجوه باید به‌خوبی انجام شود. درباره رکن شکلی انتخابات اخیر باید گفت که هر دو گام اول نقص دارد. در واقع، باید افراد بیشتری به‌عنوان نامزد حاضر باشند که تمام یا اغلب گرایش‌های اصلی جامعه را پوشش دهند. درحالی‌که ۴ و شاید ۵ نامزد به‌صورت مشترک فقط بخش کوچکی از جامعه را نمایندگی می‌کنند و یک نفر دیگر هم به اجبار باید بار گرایش‌هایی را به دوش بکشد که فاقد نمایندگی هستند.
این نقصان عوارضی دارد که نمی‌توان در نظر نگرفت و مهمترین آن نرسیدن تعداد مشارکت‌کنندگان به ارقام مطلوب است. ما در گذشته و در انتخابات پرشور خود تا ۷۵درصد هم مشارکت داشته‌ایم. هرچند اکنون هنوز آمار رسمی و نهایی اعلام نشده (چون در لحظه نوشتن این متن، انتخابات در جریان است و تا چند ساعت هم تمدید شده) ولی مجموعه اطلاعات موجود نشان می‌دهد که تعداد تعرفه‌های صادرشده با ادامه روند موجود از انتظارات پایین‌تر است. هرچند براساس نظرسنجی‌ها آمار مشارکت انتظاری متنوع است و از ۴۹درصد تا ۵۹درصد نیز ذکر شده است؛ ولی ممکن است در عمل همین رقم پایین محقق شود. درحالی‌که می‌بایست کوشش را بر مبنای مشارکت بالای ۶۰درصد محقق می‌کردیم.
درصد مشارکت نشان‌دهنده میزان حمایت از رویکردهای فرد انتخاب‌شده است؛ ولی اگر این درصد پایین باشد، به‌طور طبیعی به معنای خارج بودن رویکردهای مقبول از دایره رسمی سیاست است و این خطری است که جامعه و ثبات آن را تهدید می‌کند. نکته مهمتر اینکه انتخابات فقط یک مناسک نیست که افراد انجام بدهند و در پایان آن بروند. انتخابات ابتدای یک راه است و نه انتهای آن. به این معنا که نامزد منتخب باید امکان اجرای اهداف و برنامه‌هایش را داشته باشد و الا انتخابات به همان سرنوشتی دچار می‌شود که قبلاً با آن مواجه بودیم. در روزهای آینده و به مرور به همه این موارد خواهیم پرداخت.
