نسل زِد و نگرانیهایش
مینا والی روزنامه‌نگار و تحلیلگر فناوری نسل زِد پیچیده‌تر از آن چیزی هستند که تصورش را می‌کنیم. نسلی که به‌طور تقریبی متولدین اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی تا اوایل د
مینا والی
روزنامه‌نگار و تحلیلگر فناوری
نسل زِد پیچیده‌تر از آن چیزی هستند که تصورش را می‌کنیم. نسلی که به‌طور تقریبی متولدین اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی تا اوایل دهه ۲۰۱۰ هستند؛ یعنی جوان‌ها و نوجوانانی تقریباً زیر ۲۵ سال. ویژگی متمایز این نسل، تجربه زندگی از همان زمان تولد در عصر اینترنت است. نسلی که نمی‌داند زندگی بدون اینترنت یعنی چه. نسلی که از همان زمان که چشم گشوده و دنیای اطرافش را شناخته، با ابزار قدرتمندی به‌نام اینترنت آشنا شده است. با این شرایط آیا می‌توانیم به نسل زِد با همان لنزی که به نسل‌های پیشین می‌نگریستیم نگاه کنیم؟
حتی اگر تفاوت میان نسل‌ها و شناخت این تفاوت‌ها، دغدغه‌تان نباشد و حتی با نگاهی محتاط و شکاک به همه آنچه درباره این نسل گفته می‌شود، باز نمی‌توان منکر تفاوت‌های محسوس نسل زِد با پیشینیان شد. این روزها که با جمعی از نسل زِد همکاری می‌کنم، آن عینک شک را کنار گذاشته‌ام و در حال کشف ابعادی از نسل زِد هستم. تا پیش‌ازاین تمام آنچه درباره جوان‌های نسل زِد می‌دانستم، محدود به کتاب‌ها و مقالاتی بود که خوانده‌ام. این روزها به‌شکل عملی در حال تجربه تعاملات پیچیده با اعضای این نسل هستم، بنابراین با قاطعیت می‌گویم، تمام چیزهایی که درباره افسانه تفاوت میان این نسل و نسل‌های قبلی گفته می‌شود را دور بیندازید. ما واقعاً با نسلی پیچیده مواجهیم. ازاین‌جهت پیچیده که اعضای آن پیش‌ازاین حضور پررنگ و تاثیرگذاری نداشتند و کم‌کم در حال ورود به فضاهای جدی کار و تاثیرگذاری هستند و ما با تجربه‌ای جدید مواجه هستیم. نسل زِد به‌سبب دسترسی‌هایی که از همان آغاز زندگی داشته، نسلی کاملاً متفاوت با پیشینیان است؛ چه از لحاظ فکر و اندیشه، چه از لحاظ عملکردش. اگر ارتباط عمده ما، نسل ملنیال (هزاره) با جهان خارج از محدوده قابل لمس‌مان محدود به
کتاب، مجله، تلویزیون، سینما، کاست‌ها و سی‌دی‌ها می‌شد، این نسل از همان کودکی به‌واسطه اینترنت، به شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های اشتراک‌ویدئو دسترسی داشت. این نسل دسترسی ۷ در ۲۴ به تقریباً هر محتوایی را داشته و دارد.
اگر مروری بر کنش‌های اجتماعی این نقش داشته باشیم نیز تفاوت محسوس نوع این کنش‌ها با نسل‌های پیشین را درک خواهیم کرد. در نگاه اول به‌نظر می‌رسد نسل زِد بسیار آگاه‌تر از نسل‌های پیشین خود به موضوعات اجتماعی و سیاسی روز است. برای هر بنی‌بشری حضور در شبکه‌های اجتماعی، اولین قدم برای ورود به دنیای پرهیاهوی موضوعات اجتماعی و سیاسی است. تقریباً غیرممکن است کاربری در یک پلتفرم و حتی با حضوری منفعلانه، در معرض پست‌ها و توئیت‌هایی با موضوع اجتماعی و سیاسی قرار نگیرد؛ چه برسد به نسلی که نمی‌خواهد محصول دنیای پیرامونش باشد، بلکه می‌خواهد دنیای پیرامونش محصول او باشد.
احتمالاً گرتا تونبرگ، فعال محیط‌زیست، یکی از پرچمداران فعالیت اجتماعی در میان نسل زِد باشد. نسلی که همچون سایر نسل‌ها در دنیایی با کنش‌های اجتماعی و سیاسی متنوع زندگی می‌کند، با این تفاوت آشکار که به‌سرعت در جریان همه این کنش‌ها قرار می‌گیرد. بنابراین باید انتظار داشت که واکنش بیشتری نسبت به نسل‌های پیشین که غالباً در معرض کنش‌ها قرار نمی‌گرفت، داشته باشد. احتمالاً چندین سال پیش اولین‌باری که شنیدیم یک دختر نوجوان سوئدی فعالیت‌هایی در اعتراض به تصمیمات سیاست‌مداران درخصوص تغییرات اقلیمی انجام داده، خیلی تعجب کردیم ولی امروز مشاهده فعالیت‌های به این شکل نسل زِد برای‌مان عادی شده است.
بااین‌حال گرچه نسل زِد به‌سبب دسترسی‌اش به ابزارهای ارتباطی نسبت به جریانات محیط اطرافش در مقایسه با دوران جوانی سایر نسل‌ها آگاه‌تر است، اما به‌شدت معتقدم این آگاهی از عمق پایینی برخوردار است. نسل زِد به‌سرعت در جریان اتفاقات و تحولات قرار می‌گیرد اما فقط به‌لحاظ کمی در معرض اطلاعات است و به‌لحاظ کیفی احتمالاً به اندازه‌ای که برای یک کنش نیاز است، نمی‌داند. این فقرِ دانستن سبب می‌شود احتمالاً دیدی عمیق نسبت به مسائل نداشته باشد و با همان سرعتی که در جریان اتفاقات قرار گرفته، با همان سرعت نسبت به آن واکنش نشان دهد. با این وجود نمی‌توان منکر قدرت این نسل در تحولات اجتماعی و سیاسی شد.
برخی معتقدند، نسل زِد چون از همان دوران کودکی با اینترنت زیسته، خیلی بهتر از سایر نسل‌ها آداب و مقتضیات اینترنت و متعلقاتش را می‌داند. به‌نظرم نسل زِد بیش از سایر نسل‌ها استفاده از این ابزارها را می‌داند همان‌طور که نسلِ هزاره، بیش از پدرومادر خود کار با ابزارهای فناورانه را می‌دانست. اما نگرانی بزرگ اینجاست که این نسل پیچیده، به سلاحی مجهز است که ابعاد و نتایج استفاده از آن را نمی‌داند.
