پیشنهاد دستیاران بایدن برای حمله به ایران

سه مقام آگاه به اکسیوس اطلاع داده‌اند که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، در یک نشست که چند هفته پیش برگزار شده‌است، پیشنهاد حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را در صورت اقدام تهران به دستیابی به سلاح هسته‌ای تا پیش از ۲۰ ژانویه (روز مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید) به جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا ارائه کرده‌است.

برگزاری این نشست تاکنون محرمانه مانده‌بود. حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در دوران یک رئیس‌جمهور در حال خروج از قدرت که وعده داده‌بود اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نمی‌دهد، یک قمار بزرگ محسوب می‌شود و در عین حال می‌تواند باعث شود که یک منازعه ناخواسته برای رئیس‌جمهور بعدی بر جا بگذارد. 

به گفته منابع آگاه جو بایدن در جلسه مذکور اجازه چنین حمله‌ای را صادر نکرده‌است و از آن زمان تاکنون هم در این مورد چراغ سبز نشان نداده‌است. در این جلسه که نزدیک به یک ماه پیش برگزار شد، تیم امنیت ملی جو بایدن، سناریوها و گزینه‌های مختلف را بررسی کرده‌اند، اما رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم نهایی را اتخاذ نکرد.  به گفته یک مقام آمریکا که از این جلسه آگاهی داشت، جلسه مذکور بر اساس دستیابی به اطلاعات جدید یا با هدف گرفتن جواب بله یا خیر از رئیس‌جمهور برگزار نشده‌بود.

این جلسه در واقع بخشی از «برنامه‌ریزی احتیاطی برای سناریوهای مختلف» بود که با هدف بررسی واکنش احتمالی آمریکا در صورت تصمیم تهران به غنی‌سازی ۹۰ درصدی اورانیوم تا پیش از ۲۰ ژانویه برگزار می‌شد. یک منبع دیگر گفته‌است که در حال حاضر هیچ گفت‌و‌گوی جاری در کاخ سفید برای تصمیم‌گیری در خصوص حمله به ایران وجود ندارد. برخی از دستیاران بایدن درون دولت اینگونه استدلال می‌کنند که دو روند جاری، یعنی شتاب گرفتن برنامه هسته‌ای ایران و تضعیف ایران و گروه‌های نیابتی‌اش در جنگ با اسرائیل، همزمان برای بایدن ضرورت و فرصت ایجاد کرده‌است که دست به حمله نظامی بزند.

منابع می‌گویند که دستیاران بایدن، از جمله سالیوان معتقدند که تضعیف پدافند هوایی و توانمندی موشکی ایران به اضافه کاهش شدید قدرت نیروهای نیابتی ایران در منطقه باعث می‌شود تا احتمال موفقیت یک حمله افزایش پیدا کند و در عین حال ریسک اقدام انتقامی ایران و تشدید تنش‌ها در منطقه کاهش پیدا کند. یک مقام آمریکایی می‌گوید که در جلسه مذکور سالیوان پیشنهاد اقدام به بایدن را نداده‌است و فقط سناریوهای ممکن را برای برنامه‌ریزی مطرح کرده‌است. کاخ سفید حاضر به اظهارنظر در مورد این خبر نشد.

یکی از منابع گفته‌است که بایدن در مورد فوریت این مسئله پرس و جو کرده‌است و اصرار داشت روشن شود که آیا ایران گام‌های جدیدی برداشته‌است که چنین اقدام نظامی شدیدی را چند هفته قبل از روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید، توجیه کند. ایران همواره تاکید کرده‌است که قصدی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد و پافشاری می‌کند که اهداف برنامه هسته‌ای‌اش کاملاً صلح‌آمیز هستند اما در ماه‌های اخیر تعدادی از مقام‌های کنونی و پیشین ایرانی علناً در مورد احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران سخن گفته‌اند.

جیک سالیوان، دو هفته پیش در یک کنفرانس خبری در نیویورک گفته‌بود: «می‌توانید به اظهارات علنی مقام‌های ایرانی نگاه کنید که در ماه‌های اخیر بعد از اینکه با آسیب‌های راهبردی مواجه شده‌اند، این مسئله را مطرح می‌کنند که: آیا باید دکترین‌مان را در آینده تغییر دهیم. این واقعیت که در اظهارات این‌چنینی علناً بیان می‌شود موضوعی است که باید با دقت آن را دنبال کرد.»  سالیوان در همین سخنرانی تاکید کرد که ضرباتی که به ایران و گروه‌های نیابتی‌اش وارد شده‌است، ممکن است باعث شود ایران دنبال سلاح هسته‌ای برود. سالیوان گفت: «این مسائل گزینه‌هایی در مقابل این کشور قرار می‌دهد که کاملاً خطرناک است و موضوعی است که ما در ادامه مسیر باید کاملاً نسبت به آن هوشیار باشیم.»

سالیوان ماه پیش گفته‌بود که دولت بایدن تیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا را در جریان وضعیت برنامه هسته‌ای ایران قرار داده‌است. سالیوان می‌گوید: «آنها ممکن است مسیر یا استراتژی متفاوتی انتخاب کنند اما من می‌خواهم اطمینان حاصل کنم که هر دوی ما از یک نقطه عزیمت مشترک در مورد تهدیدی که از سوی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، نگاه‌مان را شروع کنیم.»