کلید بهبود روابط با اروپا

اگر دولت آتی ایالات متحده با ایران به توافق برسد، اروپا نیز در این امر حضور خواهد داشت». مؤسس و مدیر ابتکار ایران در شورای آتلانتیک همچنین تاکید کرد: «سخنان خوبی از مقام معظم رهبری و وزیر امور خارجه عراقچی درباره تمایل ایران برای مذاکره بر سر توافق هسته‌ای جدید شنیده‌ایم».

‌برای سال‌ها سیاست اروپا به‌ویژه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه در قبال ایران به نوعی پیرو سیاست آمریکا بود و به همین دلیل پرونده هسته‌ای ایران عملاً زمانی در مسیر توافق قرار گرفت که تهران و واشنگتن برای آغاز مذاکرات در عمان توافق کردند. در سه سال اخیر اما این روند تغییر کرده و اروپا موضع متفاوت و شاید تهاجمی‌تری نسبت به ایران اتخاذ کرده است. دلیل این امر چیست؟

بدیهی است که اروپایی‌ها از حمله روسیه به اوکراین بسیار بیشتر از آمریکایی‌ها تهدید می‌شوند. تصمیم ایران برای ارائه پهپاد به روسیه پس از تهاجم گسترده در فوریه ۲۰۲۲، خشم بسیاری از دولت‌های اروپایی را علیه ایران برانگیخت. سپس اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در سال‌های 23-2022 را داشتیم که به مهاجران ایرانی، به‌ویژه در کشورهایی مانند آلمان، علیه جمهوری اسلامی  انرژی داد. آخرین تیر نیز حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر گذشته بود. خواه ایران از قبل از این طرح اطلاع داشته باشد یا نه، ایران به دلیل حمایت طولانی‌مدت خود از این گروه مبارز فلسطینی  از دید غرب مقصر است. با این اوصاف، من فکر می‌کنم که هنوز برای E-3 و اتحادیه اروپا امکان حمایت از دیپلماسی هسته‌ای با ایران وجود دارد. اگر دولت آتی ایالات متحده با ایران به توافق برسد، اروپا نیز در این امر حضور خواهد داشت.

‌امروز پرونده‌های اصلی میان ایران و اروپا به‌ویژه سه کشور اروپایی عضو برجام چیست؟

علاوه بر صادرات پهپادهای ایرانی به روسیه، خشونت داخلی و حمایت از حماس، اروپایی‌ها همچنین اشاره می‌کنند که حدود ۳۰ شهروند دوتابعیتی وجود دارند که به اتهامات ساختگی در ایران زندانی شده‌اند. این افراد باید آزاد شوند، نه اینکه برای مبادله زندانیان گروگان گرفته شوند، اگر ایران می‌خواهد حسن‌نیت کسب کند.

‌دولت جدید ایران برای کاهش تنش با اروپا با چه چالش‌هایی مواجه است؟ اگر این چالش‌ها را به سه گروه داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی تقسیم کنیم...

در داخل، ایران باید شهروندان دوتابعیتی اروپایی را آزاد کند و به برخورد با موضوع حجاب پایان دهد، که برای هر کسی که به حقوق زنان اهمیت می‌دهد بسیار توهین‌آمیز است. از نظر منطقه‌ای، ایران باید آشکارا سیاست عمل‌گرایانه‌تری را در قبال مسئله فلسطین اتخاذ کند و از خشونت یا طرح نابودی اسرائیل چشم‌پوشی کند. اجماع بین‌المللی برای طرح دوکشوری است؛ ایران برخی از بیانیه‌هایی را امضا کرده است که از طرح دو کشور حمایت می‌کند، اما همچنان در راهپیمایی‌ها خواستار «مرگ بر اسرائیل» است و استفاده از خشونت، حتی علیه غیرنظامیان را توجیه می‌کند.

در سطح بین‌المللی، قبلاً سخنان خوبی از مقام معظم رهبری و وزیر امور خارجه عراقچی درباره تمایل ایران برای مذاکره بر سر توافق هسته‌ای جدید شنیده‌ایم. در این زمان بسیار پرتنش در امور منطقه و جهان، آخرین چیزی که هر کسی به آن نیاز دارد، یک کشور جدید دارای سلاح هسته‌ای در خاورمیانه است که البته باعث می‌شود کشورهایی مانند عربستان سعودی از آن پیروی کنند.