انتقاد جان کری از ترامپ
جان کری، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، هفته گذشته با انتقاد از تصمیم ترامپ برای خروج آمریکا از توافق هستهای ایران گفت که این اقدام به آمریکاییها «امنیت کمتری» داده است.
کری در بیانیهای اعلام کرد: وقتی دونالد ترامپ درخواستهای نزدیکترین متحدان ما را رد کرد و ایالات متحده را از برجام خارج کرد، منطقه خطرناکتری ایجاد کرده و ایران را قدرتمند کرد و بهجای منزوی کردن تهران، ایالات متحده را منزوی کرد.
کری افزود: «حتی جمهوریخواهانی که با توافق اولیه مخالف بودند از کاخ سفیدِ ترامپ درخواست کرده بودند تا در توافق برای حفظ اهرم فشار بر ایران باقی بماند، اما در عوض ترامپ هرج و مرج را انتخاب کرد. این کار جهان را خطرناکتر و آمریکاییها را کمتر امن کرد.»
کری که در زمان خدمت بهعنوان وزیر امور خارجه بر تکمیل توافق با ایران در سال 2015 نظارت داشت، در بیانیه روز چهارشنبه هفته گذشته خود استدلال کرد که این توافق مؤثر بوده و تصمیم ترامپ برای خروج باعث تهاجمیتر شدن ایران شده است.
کری گفت: «اکنون ترامپ به عنوان نامزد ریاستجمهوری به میدان بازگشته است و همان حرفها را تکرار میکند و تهدید میکند که بار دیگر به تنهایی عمل خواهد کرد. او رهبری جهانی ما را تضعیف میکند و ما را از متحدان خود دور میکند. او در داخل آمریکا به دموکراسی و حقوق اساسی ما حمله میکند. امروز ما به لطف رهبری قدرتمند پرزیدنت بایدن، ما متحدانی داریم که کار را به اشتراک میگذارند و در کنار ما کار میکنند و ایالات متحده بار دیگر در صحنه بینالمللی در خط مقدم قرار دارد. آمریکاییها خواهان ثبات هستند، نه یک عامل آشوبگر در کاخ سفید.»
کری در ماه فوریه از سمت خود بهعنوان فرستاده ویژه رئیسجمهور بایدن در امور آب و هوا کنار رفت و نقشی را در کمک به کمپین انتخاب مجدد بایدن برعهده گرفت. ترامپ در 8 مه 2018 اعلام کرد که ایالات متحده را از توافق هستهای ایران خارج میکند. او با این اقدام متحدان اروپایی را کنار گذاشت و به وعده اصلی مبارزات انتخاباتی خود برای پایان دادن به آنچه «یکی از بیکفایتترین» توافقنامههایی که تاکنون انجام شده است، عمل کرد.
ترامپ در آن زمان گفت: «این توافق آرامش را به ارمغان نیاورد، صلح را به ارمغان نیاورد و هرگز نخواهد آورد.» این توافق میلیاردها دلار درآمد در نتیجه کاهش تحریمها را برای تهران در ازای پذیرش محدودیتهایی برای برنامه هستهایاش فراهم کرد. متحدان اروپایی از ترامپ برای ماندن در توافق لابی کرده بودند.
تقریباً همزمان با اعلام خروج از توافق با ایران، ترامپ به جان کری حمله کرد و او را متهم به انجام «دیپلماسی در سایه» از طریق دیدار با مقامات ایرانی برای بحث در مورد حفظ توافق کرد. ایران در مرکز ناآرامیهای اخیر در خاورمیانه پس از حملات حماس در اکتبر گذشته در اسرائیل بوده است.
اسرائیل و ایران نیز در هفتههای اخیر حملاتی را یه یکدیگر انجام دادند که نگرانی از درگیری گستردهتر در منطقه را افزایش داده است. پس از حمله ایران به اسرائیل، دولت بایدن ماه گذشته تحریمهایی را علیه رهبران و نهادهای مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت دفاع ایران و برنامه موشکی و پهپادی دولت ایران اعمال کرد.
دولت بایدن به دنبال اجتناب از درگیری گستردهتر با ایران بوده است، اما مقامات اذعان کردهاند که کاخ سفید به دنبال احیای توافق هستهای دوران اوباما نیست.
جان کربی، سخنگوی این سازمان ماه گذشته به خبرنگاران گفت: «ما هیچ چیز را بهتر از این نمیدانیم که بتوانیم پیشرفت هستهای ایران را متوقف کنیم و این کار را از طریق دیپلماسی انجام خواهیم داد. متأسفانه، این گزینه در حال حاضر بر روی میز نیست، زیرا ایرانیها، با حسننیت مذاکره نمیکردند.»
خروج ترامپ از توافق با ایران یکی از اقدامات مهم سیاست خارجی وی در دوران حضورش در کاخ سفید بود. رئیسجمهور سابق آمریکا در ماههای اخیر بارها مدعی شده که جنگ بین اسرائیل و حماس به دلیل تحریمهای شدیدی که دولتش علیه ایران وضع کرده بود، هرگز آغاز نمیشد.
ترامپ در مورد نحوه مدیریت جنگ بین اسرائیل و حماس چندان توضیحی ارائه نکرده است، با این حال، گفته است اسرائیل در جنگ روابط عمومی بازنده است. دستیاران ترامپ بهطور مشابه استدلال کردهاند که بایدن مقصر ناآرامیها در خاورمیانه است.
کارولین لیویت، سخنگوی ستاد انتخاباتی ترامپ این هفته در بیانیهای گفت: «بایدن ایران را قدرتمند کرد که منجر به جنگ در اسرائیل شد. ضعف و شکست بایدن دلیل بروز هرج و مرج در سراسر کشور و سراسر جهان است. آمریکاییها میتوانند مطمئن باشند که در روز اول، ترامپ صلح را از طریق اعمال قدرت در خارج از کشور باز میگرداند و خواستار برقراری قانون و نظم در داخل میشود.»